Gerek sosyal medyada görünme ve beğenilme arzusu gerek blok zincir bulut sistemine tüm dünya vatandaşlarının gönüllü envanter çalışmasına katılım amacına hizmet olsun, kuru görsellik ve ihtiyaca dayanmayan tüketim çılgınlığı tarihte hiç bu kadar birey için zorlayıcı olmamıştı.
Toplumun emek sermaye ilişkilerinde örtülü devrim yapan sanal para, sanal arkadaş gibi ucuz, kolay sanal filtreleme ve mükemmellik vaat eden bu “ara yüz” programlarından yararlanarak kusur bulduğu “ana yüzünü” veya örneğin; burun ucunu değiştirmeden veya saç ekiminden kim kaçabilir?
Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Nedim Sarıfakıoğlu, son dönemde popüler kültürün hakimiyetini artırması ile yükselişe geçen estetik amaçlı cerrahi/cerrahi dışı estetik uygulamaları ve tespitlerini anlattı.
AVANT-GARDE ESTETİK
Bireyin önemli olmayı değerli olmaya tercih ettiği zamanlarda yaşıyoruz. Öncelikler sıralaması değişen, yalnızlığı ve kendisine yüklenen bilgi ve algı dünyasını mutlak kendi gerçeği olarak kabul eden bu nesil, telefon başında saatlerini, televizyon karşısında günlerini, kurgusal sanal dünyada bir yaşam tüketiyor.
Estetik cerrahi uygulamalarını bu anlamda kendi dar tıbbi ve geniş toplumsal çerçevede ancak kavramsal ölçekte değerlendirmek isterim. Bu çözümlemelerin, bireyin mutluluk ve kariyer başarısına sürdürülebilirlik payesi getirmesi kadar kendilerini riskli ve geri dönülemez sonuçlardan oluşan farkındalıkla korunabilmelerini amaçlıyorum.
Evet, popülist (günübirlik) avant-garde heveslerle gerçekleştirilen bu uygulamaların çoğu, istismar ve hayal kırıklıklarına kapı aralayan neden/sonuç ilişkisinden bağımsız komplikasyonlara açık (tıbbi) uygulamalardır.
Sanatçı kimliğini öne çıkaran uygulayıcıların aksine sanat dünyasında geçerli terminolojiye ait iç görü, abartılı duygular, özgünlük, politik mesaj gibi bireysellikten uzak veya sezgi, ilham ve esinlenmelerle hiç bir ilgisi olmayan tüm estetik girişimsel uygulamalar genelde cerrahinin özelde plastik cerrahi temel eğitimi ile sağlanan yeterlilik ve yetki alanında yer alır.
ANTİPOPÜLİST (GERÇEKÇİ) ESTETİK UYGULAMALARIN BÜTÜNSEL İLKELERİ
Estetik cerrahi ameliyat veya ameliyatsız işlemleri, öncelikle kişinin sağlıklı olma kalite ve standardını riske atmamalı. Risk/performans analizleri yapılmadan, ikinci üçüncü uzman görüşleri alınmadan acele ameliyat/işlem kararı verilmemeli.
Sosyal, profesyonel, ailevi veya özel iş takviminin ameliyat için uygunluğu, genel sağlık ve ekonomik profiline uygun zamanlama estetik cerrahi genelinde kabul edilen en önemli bütünsel yaklaşım kriteri. Bu nedenle zamanlama en az seçilen cerrahi kadar sonuca etki eden bir değişken.
Kullanılan ilaçlar, sigara/uyku/alkol sorunları, periyod hesabı, alınan takviye vitaminler bu süreçte özellikle ameliyat sonrası erken dönemde yara iyileşmesini bozabilecek beklenmeyen etkilerin oluşmaması için dikkatlice not edilerek bütünsel yaklaşım genişletilir.
Hastanın kişisel sağlık düzeyi ve beklentilerinin dönemsel veya konjonktürel olup olmaması araştırılır. Varsa fantastik beklentilerin realizasyonu sağlanır. Ameliyat kararının psikososyal içselleştirilmesi, olası komplikasyon ve yan etkilerin sıralandığı onam formlarının hasta tarafından iyi okunması aynı yaklaşım gereği esastır.
GESTALT ESTETİK
"Bütün kendisini oluşturan parçaların bir araya gelmesinden daha fazlasıdır" der, Gestaltçılar. Gestalt estetik algı kriterleri, öncelikle hastanın yukarıda maddelenen bütünsel (integratif) ve fonksiyonel tıbbi sorgulamayla başlar.
Estetik beklentinin kaynağını, ne zamandan beri var olduğunu, hasta üzerindeki bilince ulaşmamış örtülü konjonktürel baskıları, heves ve algı bozukluğu olup olmamasını ve hastanın bu ameliyattan ne beklediğini dikkatlice değerlendirerek noktaları (parçaları) birleştirir.
Örneğin; bir ergene estetik ameliyat yapılacaksa (burun, kulak, gamze, meme vb.) bunun bir sınıf geçme hediyesi olup olmaması, hastanın ailesi ile beraber tartışılmalıdır. Zira hediyeler sorgulanmadan kabul edilirler ve gerçekleştirilen bu cerrahi işlemlerin bir bölümünde istenmeyen komplikasyonlar gelişebilir. Bu durumda aileler çocuklarına katlanılmaz bir stres veya sorun hediye etmiş olabilirler.
Gestalt estetik, kriter ve ilkeleri değiştirilmesi istenen organ ve dokuyu çevresi ile beraber ele alarak değerlendirir. Bu bağlamda elmacık kemiklerinin projektil olup olmaması kadar çene/burun oranı aynı algı kriterleri gereğince dikkate alınır.
Meme büyütme yapılmadan önce göğüs kafesinin, deri kalitesi ve kalınlığının, göğüs kemiğinin, omuz başlarının, gövde çapının, areola/nipple adı verilen meme başı estetik ünitelerinin ameliyattan önce göz önünde bulundurulması gibi. Yine gestalt estetik algı kriterlerine göre bir burun asla tek başına algılanmaz.
Burun, orta yüzde diğer yüze ait komşu estetik ünitelerle oransal ve uyum derecesine bağlı olarak ve mutlaka bütünün (imaj) içinde bir parça olarak algılanır. Gestalt algı prensipleri mimariden tasarıma müzikten peyzaja kadar birçok bilim dalı ve disiplinini ilke ve tanımlamaları ile etkilemiştir. Gerçek (popülist olmayan) tüm estetik cerrahi uygulamaları da tıbbi çerçevede bu algı kriterlerine tabidir.
PARÇA-BÜTÜN METAFORU
Tüm estetik cerrahi işlem ve/ya ameliyatlarında beklenti kimden gelsin, ne düzeyde ve ne olursa olsun başlangıç noktasında kavramsal çerçevede hekimin yeterlilik ve yetki taşımasını talep eder.
Her uzman hekimin görev sahası ve sorumluluğu, aldığı temel eğitim sahasında iş üretmesiyle tanımlanır ve çerçevelenir. Ülkemizde estetik cerrahi uygulamalarında üst düzey hukuki ve idari boşluğun neden olduğu birçok sınır ihlali ve hasta istismarına maruz bırakılmış durumdayız, dikkat edelim.
Bütünsel/Gestaltist yaklaşım ilkeleri danışan ve hastalarını "bir bütün içinde parça" olarak değerlendirir. Bunu kendini bir sanatçı veya tanrının yaşayan eli şarlatanlığı gibi değil ama sanat düzeyinde (state in art), bütünsel ve fonksiyenel tıp yaklaşımı gereği ve gestalt estetik algı prensipleri doğrultusunda bilgi ve deneyim ekseninde uygular. Evet, parça bütüne aittir, onu temsil eder. Daha önemli olan, bütün içinde var olan her parçanın kendi varlığından önce bütün içindeki rolüdür.
Estetik, Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Uzmanı
Doç. Dr. Nedim Sarıfakıoğlu
www.ankaraestetikcerrahi.com
Facebook: @NedimSarifakioglu
Instagram: @nedimsarifakioglu
YouTube-Doç. Dr. Nedim Sarıfakıoğlu