ADDİS ABABA (AA) - FİKRET KAVĞALI - Doğu Afrika ülkesi Etiyopya'nın kırsal bölgelerinde insanlar, asırlardan beri süregelen geleneksel kabile evi mimarisini yaşatıyor.
Ot, bambu ağacı ve toprak kullanarak, daire şeklinde inşa edilmiş yapılara sazlardan koni şeklinde çatı konulmasıyla ortaya çıkan geleneksel evlerin genişliği ile kapı ve pencere süslemeleri kabilelere göre değişiklik gösteriyor.
Genellikle içi bir veya 2 odalı olarak tasarlanan evlerin mimari özellikleri, nesilden nesile aktarılarak veya geçmişte yapılan evler örnek alınarak günümüze kadar ulaşmış.
Etiyopya'da 20 yıl öncesine kadar geleneksel kabile evleri büyük kentlerde de görülebilirken, beton yapılara yönelişle bambu ve sazlardan yapılı bu evlere artık sadece kırsal kesimde rastlanıyor.
Etiyopya yerlilerinin "Gocobit" adı verdikleri evlerin adı, ülkede konuşulan 80'in üzerindeki dil ve lehçeye göre değişebiliyor.
Etiyopyalı Mübarek Reshid, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ailesi ve yakınlarının Hadiya bölgesinde yaşadıklarını söyledi.
"Gocobit" dedikleri evlerde büyüdüğünü belirten Reshid, "Köydeki evlerimiz bizim kültürümüzü yansıtıyor. Ailelerimiz fakirlikle mücadele ediyorlar. Yüzyıllardır insanımız bu evlerde yaşıyor. Mutlu ve huzurluyuz çünkü aile bağlarımız çok güçlü. Bu tür köylerde yaşayan insanların çoğunluğu Müslümanlardan oluşuyor." diye konuştu.
Hadiya bölgesinde yaşayan İbrahim İslam, doğduğundan beri köyünde yaşadığını dile getirdi.
7 çocuğunu tek bir odada büyüttüğünü aktaran İslam, "Evimizin etrafında tarlalarımız var. Dedelerimizden kalan topraklarımızla geçiniyoruz. Kendi ellerimizle evlerimizi inşa ediyoruz. Bazı evlerin içerisinde hayvanlarla iç içe yaşanılıyor. Türkiye'ye çok teşekkür ediyoruz, her sene Kurban Bayramında bizlere yardımlarını gönderiyorlar." şeklinde konuştu.
İbrahim Hüseyin de "Evlerimiz bambu ağacı, sazlar ve topraktan meydana geliyor. Evin içerisinde hem yatacak hem de yemeklerimizi yaptığımız mutfak yer alıyor. Yüzyıllardır atalarımızdan bunları gördük. Bu böylede devam edecek. Kardeşlerim ve ben hepsi bu evlerde yetiştik." ifadelerini kullandı.
- "Etiyopyada hayatı etkileyen sosyal sorunlardan biri yoksulluk"
Cansuyu Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği olarak insani yardım çalışmaları çerçevesinde bölgede bulunan Derneğin Genel Başkan Danışmanı İsmail Mansur Özdemir ise Etiyopya'nın insanlık tarihinin en eski yerleşim alanlarından biri olduğunu söyledi.
"Etiyopya, kadim bir geleneğin yüksek medeniyet ve kültürün var olduğu bir coğrafya. Dini ve ilmi derinliği olan metafizik ve mistik perspektifin güçlü olduğu bir evren. Hristiyanlık, Musevilik ve İslam tarihinde güçlü bir aktör Habeşistan halkları." diyen Özdemir, şunları kaydetti:
"Toplumsal dokunun ve bütünlüğünün oldukça güçlü olduğu Etiyopyada hayatı etkileyen sosyal sorunlardan biri yoksulluk. Yoksulluk toplumun güçlü kültürel hayatını yaygınlaştırma imkanını da zorluyor. Buna rağmen geleneksel kültürel hayatlarını idame ettirme konusunda gayretkarlar."
Etiyopyalıların özgün ve geleneksel bir ev mimarisine sahip olduklarını vurgulayan Özdemir, "Bölgede bulunan materyallerden üretilen geleneksel evler her kabilede küçük farklılıklar göstermektedir. Bu küçük geleneksel mekanlarda yüzleri gülen insanları görmek mutluluğun sadece zenginlikle olmadığının en büyük göstergesi. Fakir ama mutlu insanların coğrafyasında güzel günler geçirdik." diye konuştu.