Avrupa Birliği (AB) İstatistik Ofisi (Eurostat), Avrupa'dan yapılan atık ihracatının en büyük alıcısının Türkiye olduğunu açıkladı.
Eurostat verilerine göre, AB ülkelerinden yapılan atık ihracatı 2004 yılından bu yana yüzde 75 arttı. Yıllık 32,7 milyon tonu bulan atık ihracatının 13,7 milyon tonu Türkiye'ye gidiyor.
Avrupa'dan Türkiye'ye yapılan atık ihtacatı, son 20 yılda yaklaşık 3 kat arttı. Avrupa'dan gönderilen atıkların yarıdan fazlası, demir ve çelik gibi metal atıklardan oluşuyor. AB ülkelerinden ihraç edilen yıllık 17,5 milyon ton metal atığın, yaklaşık 12 milyonunu Türkiye alıyor.
AB atıklarının en fazla gönderildiği diğer ülkeler ise, yıllık 1,8 milyon ton ile İngiltere, 1,6 milyon ton ile İsviçre, 1,5 milyon ton ile Norveç, 1,4'er milyon ton ile Endonezya ve Pakistan olarak sıralanıyor.
AB ülkelerinden ihraç edilen 6 milyon ton kağıt atığın yüzde 15'i de yine Türkiye tarafından alınıyor.
Avrupa tarafından ihraç edilen plastik atıkların önemli bir kısmı da Türkiye tarafından alınıyor. Hollanda ve Belçika'daki limanlardan gönderilen plastik atıklar gittikleri ülkelerde yeterince takip edilemiyor.
Hollanda hükümeti, aralarında Türkiye'nin de bulunduğu AB dışındaki ülkelere gönderilen plastik atıklarla ilgili bir inceleme başlatmıştı.
Birleşmiş Milletler İstatistik Ofisi (Comtrade) verilerine göre, Belçika'nın Anvers limanından her yıl 500 bin ton plastik atık, Türkiye ve Asya ülkelerine gönderiliyor.
Belçika'nın Almanya, Japonya ve ABD'den sonra dünyanın en büyük dördüncü plastik atık ihracatçısı olduğu biliniyor. Bunun en önemli nedenlerinden biri, ihracatın yapıldığı Anvers limanında yeterince kontrol yapılmaması.
"Temiz plastik" ihracatı konusunda herhangi bir kısıtlama yok ancak bu kapsamda çok sayıda zararlı plastik atık da yasa dışı olarak yurtdışına gönderiliyor. Belçikalı gümrük yetkilileri, personel azlığı yüzünden, Türkiye ve diğer ülkelere giden atık dolu konteynerlerin yeterince kontrol edilemediğini söylüyor.
Avrupa makamlarına göre Türkiye, Batı Avrupa atıkları için en önemli depolama alanı. Bu nedenle bazı geri dönüşüm tesislerinde şüpheli iş gücü ve çevre mevzuatına aykırı işlem iddiaları zaman zaman gündeme geliyor.
Belçika'da endüstriyel atıkları izleyen Valipac adlı kuruluş, bu konudaki iddialar üzerine Türkiye'de bir inceleme yaptı. Ancak mevzuata aykırı bir durum saptanamadığını açıkladı.
Batı medyası, özellikle Adana ve çevresinde çok sayıda Avrupa kaynaklı atığı görmenin mümkün olduğunu belirtiyor.
Türk makamlarına göre ise Avrupa'dan ithal edilen plastik atıklar konusunda yeterli denetim mevcut.
Zararlı plastik atık ihracatı ile ilgili iddialar konusunda bir süre önce BBC Türkçe'ye bilgi veren Çevre ve Şehircilik Bakanlığı kaynakları, atık ithalat kotasının yüzde 50 azaltıldığını ve bu konudaki denetimlerin sıkılaştırıldığını söylemişti.
İthal edilen atığın Türkiye'deki geri dönüşüm kapasitesinin altında olduğunu söyleyen kaynaklar, "karışık" kodlu atık ithalatı yasağı ile sadece geri dönüştürülebilir maddelerin ithalatına izin verildiğini vurgulamıştı. Ayrıca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın, yakın gelecekte yurtdışından atık ithalatını tamamen sona erdirmeyi hedeflediği belirtilmişti.