Saatlerce ayakta duruyoruz, eğiliyoruz, bir yerlere uzanıyoruz, ağırlık kaldırıyoruz… Bu hareketleri yaparken dikkatli olmadığımızda bel veya boyun kaslarının kasılmalarına, bunun sonucunda da yaşam kalitemizi olumsuz etkileyen ağrıların gelişmesine yol açıyoruz. Yaşadığımız problemler bununla da sınırlı kalmıyor maalesef. Hatalı hareketleri sık sık tekrarladığımızda ve bu hareketlerle birlikte vücudumuza yüklendiğimizde veya yük taşıdığımızda omurga arasındaki disk çekirdeğinin yırtılmasına sebep oluyor; bunun sonucunda da bel veya boyunda fıtık oluşumunu kolaylaştırıyoruz. Dolayısıyla ev işleri yaparken hatalı duruş ve hareketlerden kaçınmamız çok önemli. Acıbadem Fulya Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Yunus Aydın bel ve boyun sağlığını korumak için ev işleri yaparken nelere dikkat edilmesi gerektiğini anlattı, önemli önerilerde bulundu.
• Bulaşık makinesini dizleri kırmadan boşaltmak
Bulaşık makinesini boşaltmak için devamlı olarak eğilip kalkmak gerekiyor. Ancak dikkatli olun, dizlerinizi kırmadan dizden aşağıya eğildiğiniz zaman bel kaslarınıza yük biniyor. Bunun sonucunda da bel fıtığı gibi olumsuz sonuçlar gelişebiliyor.
Doğrusu: Eğilirken belinize yüklenmek yerine dizlerinizi kırarsanız omuriliğe yük oluşmasını engeller ve belinizin ağırlığını azaltmış olursunuz.
• Yemek hazırlarken ayakta kalmak
Yemek hazırlarken veya bulaşık yıkarken uzun süre ayakta kaldığımız zaman belimiz bize ağrı hissettirerek uyarı veriyor. Bu uyarıları dikkate almalısınız, aksi halde en basit olarak kasların güçsüzleşmesine neden olabilirsiniz. Kaslarınızın gücünü yitirmesi de bel bölgesinde ağrıya sebep oluyor.
Doğrusu: Fazla yüksek olmamak şartıyla bir ayağınızı basamak gibi bir yere koymanız diğer kaslara dinlenme fırsatı tanıyacaktır. Her 4-5 dakikada bir ayağınızı yüksek bir basamağa kaldırın. Bu durum omurgadaki kas grubunda farklı eklemlerin kasılmasını sağlayacağı için yükü tek bir bölgede tutmayıp, dağıtıyor. Bu hareket de belinizde ağrı oluşumunu engelliyor.
• Süpürürken öne doğru eğilmek
Yerleri devamlı eğilerek süpürmek belinizde ağrı oluşmasına ve kaslarınızın zedelenmesine neden oluyor. Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Yunus Aydın hatalı olarak eğildiğiniz sırada aynı zamanda ağır bir nesne de taşırsanız bu durumun belinizde zaman içinde fıtık oluşumuna da yol açabileceği uyarısında bulunuyor.
Doğrusu: Evi süpürürken öne doğru eğilip eklem kaslarınıza yük bindirmemek için süpürge sapını uzatın ve olabildiğince dik pozisyonda durmaya çalışın. Özellikle koltuk ve dolapların altlarını süpürürken belinizi kırmak yerine bele güç vermeden, diz çökerek süpürmeye dikkat edin. Süpürme işlemi sırasında mobilyaları tek elinizle kaldırmamaya da özen gösterin. Objeyi gövdenize en yakın şekilde kaldırmak da belinize etki eden gücü azaltacaktır.
• Ütü yaparken boynu eğik tutmak
Ütü masanızın alçak olması boynunuzu uzun süre öne doğru eğik tutacağınız anlamına geliyor. Bu hareket de boynunuzda bir süre sonra ağrı oluşumunu tetikliyor. Ağrı boyundaki kasların yorulduğu anlamına geliyor. Devamlı hatalı hareket uygulayıp zedelenmesine neden olursanız, kaslarınız zamanla yırtılacak ve fıtık oluşumuna sebep olacaktır.
Doğrusu: Ütü yaparken ütü masasının yüksekliği çok önemli. Bu nedenle mutlaka ayarlanabilir bir ütü masası tercih etmeli ve boyunuza göre ayarlamalısınız. Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Yunus Aydın ütü masasının yüksekliğinin bel hizanızda olması gerektiğine işaret ederek şu önerilerde bulunuyor: “Ütü yaparken ütü masasına yakın durun ve ayağınızın altında fazla yüksek olmayan bir basamak bulundurun. Ayağınızı 4-5 dakikada bir değiştirirseniz belinizin aynı bölgede kasılmasına ve ağrı oluşumuna engel olursunuz. Birkaç gömlek ütüledikten sonra devam etmek yerine oturarak dinlenin. Ayrıca ütü yaparken çamaşırlarınızı olabildiğince yükseğe koyarsanız sürekli eğilip kalkmak zorunda kalmazsınız.”
• Yemek hazırlarken boynu eğmek
Yemek hazırlarken boynunuzu öne veya yana eğik pozisyonunda tutmanız veya sırtınızı yaslamadan tabure oturuşu yapmanız boyun ve beldeki eklemlere yük binmesine, bunun sonucunda kasların zedelenmelerine yol açıyor. Zedelenen kas da gücünü kaybediyor ve bölgede ağrı oluşumuna neden oluyor. Hareket sırasında boyuna yük bindirilmesi de fıtık oluşumunu tetikliyor.
Doğrusu: Boynunuzu olabildiğince hareket halinde tutmayı ihmal etmeyin. Otururken sandalyenin sırtına yaslanmaya da dikkat edin, çünkü belinizi yaslamadan oturmanız belinizdeki kasların kasılmasına, bunun sonucunda da ağrı oluşumuna sebep oluyor. Bu yüzden sandalyenizin sırt kısmının bel ile birlikte hareket edebilecek ve bu bölgenize destek verecek şekilde olmasına dikkat edin.
• İş yaparken ağır kaldırmak
Bir ağırlığı gövdenize ne kadar uzak kaldırıyor ve taşıyorsanız belinize o kadar fazla yük bindirmiş olursunuz. Örneğin 3 kiloluk bir ağırlığı vücudunuza olabildiğince yakın olarak kaldırdığınız zaman o nesne tam 3 kilo ağırlığında oluyor. Elinizle bir metre uzaktan kaldırdığınız zaman ise ağırlığı 9 kilo olarak hissedersiniz. Ağırlıkların eklem üzerine tekrar tekrar yüklenmesi de o eklemin kalınlaşmasına, bunun sonucunda da eklem hacminin büyümesine ve komşu sinir dokusuna baskı oluşturmasına neden oluyor. Devamında omurilikte kanal darlığı gelişiyor ve sinire ait olması gereken alan küçülüyor, siniri besleyen kan damarları baskı sonucu kapanıyor. Ağır bir yükü kaldırmayı kronik olarak tekrarlamanız da kanal darlığı ve fıtık oluşumuna sebep oluyor.
Doğrusu: Baskıya engel olabilmek için kaldırdığınız eşyaların fazla ağır olmamasına dikkat edin, gövdenize en yakın şekilde tutarak kaldırmaya özen gösterin.
• Perde asarken yukarıya doğru uzanmak
Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Yunus Aydın ev işlerinde boyunuzu ve göz hizanızı aşan işlerde yukarıya doğru uzandığınızda boyun kaslarını riske atmış olacağınız uyarısında bulunuyor. Örneğin boyun fıtığı gelişimine yol açabiliyorsunuz. Yukarıya doğru uzandığınız zaman başınızı arkaya doğru uzattığınızda boynun arkasındaki eklemler üzerinde baskı oluşuyor. Bu pozisyonda ekstra güç harcanıldığı için maruz kalınan kuvvet boyuna etki ediyor. Boynun alışık olmadığı bir hareketi uzun süre yaptığınız ve bunu yaparken de güç harcadığınız zaman eklem ile disk çekirdeği eskimeye başlıyor, bunun sonucunda da boyun fıtığı gelişebiliyor.
Doğrusu: Uzandığınız yükseklik göz hizasına ne kadar yaklaşırsa risk o kadar azalıyor. Dolayısıyla merdiveni yukarıya çok fazla uzanmayacağınız şekilde, göz hizanıza yakın kurmaya dikkat edin.
• Diz çökerek yer silmek
Ev işi yaparken en dikkatsiz olunan konulardan biri de yer silmek. Eğilerek veya diz çökerek yer silmek belinize baskı oluşturuyor, bunun sonucunda da bel ağrısı gelişiyor.
Doğrusu: Uzun saplı yer silme aletlerini kullanın. Vücudunuzu olabildiğince dik pozisyonda tutmaya da gayret gösterin.