Şu andaki uygulamada 5 yıl geçmeden satan gelir vergisi ödüyor.
GAYRİMENKUL
satışlarının vergilendirilmesinde, çember iyice daralıyor. Yeni Gelir Vergisi tasarısına göre; evi, yazlığı, dükkanı, bürosu, mağazası, arsası veya arazisi olanlar, bunları 15 yıl hatta 30 yıl sonra satsalar dahi, gelir vergisi ödeyecekler. Şirketlerle ilgili istisna da daraltılıyor.
Dün yazdığımız gibi, miras kalan veya bağışlanan gayrimenkulü satanlar da gelir vergisi ödeyecekler. Özet olarak, gayrimenkulünü satan herkes (olayın tek istisnası hariç) vergi ödeyecek.
KİM ÖDEMEYECEK?
Önce, "olayın tek istisnası" dediğimiz uygulamayı açıklayalım, sonra da ödeyecek olanları..
Bir başka konut almak amacıyla, sahip olunan tek konutun elden çıkarılmasından doğan kazançlar için gelir vergisi ödenmeyecek.
Ancak, bu avantajdan yararlanabilmek için;
Konutunu satan kişinin, (hisseli dahi olsa), "birden fazla konutunun" olmaması,
Satılacak konutun “en az bir tam yıl” satıcının mülkiyetinde bulunması,
GAYRİMENKUL SATIŞ KAZANCI
Mevcut uygulamaya göre, gayrimenkullerin edinme tarihinden itibaren “beş yıl” içinde elden çıkartılmasından sağlanan kazancın tamamı, “değer artışı kazancı” olarak gelir vergisine tabi tutuluyordu. Bu süre geçtikten sonra, elde edilen kazancın tutarı ne olursa olsun, gelir vergisine tabi tutulmuyor.
B- Yeni Gelir Vergisi Kanunu Tasarısına Göre:
Olay değişiyor ve “beş yıllık süre geçse dahi” elde edilen kazanç, gelir vergisine tabi tutuluyor.
Buna göre, gayrimenkullerin elden çıkarılmasından sağlanan kazançların;
1- İki tam yıldan fazla süreyle elde tutulanlardan elde edilen gelirlerin yüzde 20’si,
2- Üç tam yıldan fazla süreyle elde tutulanlardan elde edilen gelirlerin yüzde 40’ı,
3- Dört tam yıldan fazla süreyle elde tutulanlardan elde edilen gelirlerin yüzde 60’ı,
4- Beş tam yıldan fazla süreyle elde tutulanlardan elde edilen gelirlerin yüzde 80’i, gelir vergisinden müstesna tutulacak.
Kalan tutar üzerinden, “yüzde 15-35 arasında” gelir vergisi alınacak.
HASILAT PAYLAŞIMINA VERGİ
Kat karşılığı inşaat işleri de dahil, başkasına yaptırılan inşaatlarda, hasılatın müteahhit ile paylaşılmasının ya da satış aşamasında müteahhide ait satış organizasyonunun kullanılmasının kararlaştırılmış olması, faaliyetin arsa sahibi yönünden de “ticari faaliyet” olduğunu gösterecek.
Mevcut uygulamada, arsanın beş yıllık süre geçtikten sonra “hasılat paylaşımı” şeklinde müteahhide verilmesi olayında, elde edilen gelir arsa sahibi açısından gelir vergisine tabi tutulmuyordu.
ARSA KARŞILIĞINDA DAİRE
Alınan daireler, ne zaman satılırsa satılsın “ticari kazanç” olarak nitelendirilerek gelir vergisine tabi olacak.
Ancak bazı durumlarda, arsa sahibine kalan taşınmazların brüt kapalı alanları toplamının belli bir metrekareyi aşmaması ve 3 yıl içinde herhangi bir taşınmaz satışı yapılmaması durumunda, “değer artışı kazancı” hükümlerine göre vergilendirme yoluna gidilecek.
MİRAS KALAN GAYRİMENKUL
Dünkü yazımızda ayrıntılı olarak açıklandığı gibi, “miras kalan veya bağış yolu ile edinilen gayrimenkuller”, satıldığında veya kat karşılığı müteahhide verilip, alınan bağımsız bölümler elden çıkartıldığında, gelir vergisine tabi tutulacak. Mevcut uygulamada, bu satışlar gelir vergisine tabi tutulmuyordu.
Şirketlerin gayrimenkul satışı
A- Mevcut Uygulama:
Kurumların, “en az iki tam yıl süreyle” aktiflerinde yer alan gayrimenkullerin satışından doğan kazancın, yüzde 75’lik kısmı kurumlar vergisinden müstesna tutuluyor.
ÖRNEK:
2009 yılında 800 bin liraya alınan binanın, 2013 yılında 1 milyon 800 bin liraya satılması durumunda, bundan doğan 1 milyon lira kazancın, 250 bin liralık kısmı üzerinden kurumlar vergisi ödeniyor.
Bu istisnadan yararlanabilmek için satıştan doğan kazancın, satış kazancının istisnadan yararlanan kısmının, satışın yapıldığı yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar, pasifte “özel bir fon” hesabında tutulması gerekiyor (Ayrıntılı bilgi için Bkz. KVK. Md.5/e)
B- Yeni Tasarı:
Kurumların, aktiflerindeki gayrimenkullerin;
1- İki tam yıldan sonra satışından doğan kazançların yüzde 20’si,
2- Üç tam yıldan sonra satışından doğan kazançların yüzde 40’ı
3- Dört tam yıldan sonra satışından doğan kazançların yüzde 60’ı
4- Beş tam yıldan sonra satışından doğan kazançların yüzde 80’i,kurumlar vergisinden müstesna olacak.
Bu istisna, satışın yapıldığı dönemde uygulanacak.
Satış kazancının istisnadan yararlanan kısmı, satışın yapıldığı yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar, pasifte “özel bir fon hesabında” tutulacak. Satış bedelinin, satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim yılı sonuna kadar, tahsil edilmesi gerekiyor.
Kaynak: Şükrü Kızılot - Hürriyet