Hazine ve Maliye Bakanlığı, 1 Ocak 2023 tarihinden geçerli olmak üzere, 2022 yılı Temmuz - Aralık döneminde 15 bin 371 TL olan kıdem tazminatı tavanını 19 bin 982,83 TL olarak belirledi. Böylelikle 10 yıldır çalışan bir işçinin kıdem tazminatı 199 bin 828 TL oldu. EYT düzenlemesi ile birlikte son günlerin en çok konuşulan konularından olan kıdem tazminatı için alınan bu kararın ardından milyonlar hesap yapmaya başladı. Düzenlemenin önümüzdeki hafta içerisinde Meclis'e geleceği ifade edilirken uzmanlar dikkat çeken bir noktaya parmak bastı. Kıdem tazminatında Kod 29'a dikkat!
Kıdem tazminatına erişim giderek zorlaşıyor. Hatırlanacağı üzere geçtiğimiz günlerde şirketlerin kıdem tazminatı almaya hak kazanan çalışanlarına bu parayı vermemenin formüllerini aramaya başladığı iddia edilmişti. Hatta bunun için insan kaynakları bölümleri ve avukatlarla görüşmeler gerçekleştirdiği dile getirildi.
Bunlardan bir tanesi de Kod 29. İşveren, iş akdini feshettiği işçiler için Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirim yapıyor. Bunu yaparken işçiyi hangi gerekçe ile işten çıkardığını bir kod numarasıyla işaretliyor. 29 numaralı kod da bu kodlardan biri. 29 kodu, "İşveren tarafından ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranış nedeni ile iş akdinin feshi" anlamına geliyor. Bir işverenin, işçisini bu kod ile işten çıkarabilmesi için 4857 İş Kanunu'nun ilgili bendi kapsamındaki fiillerden birini işlemesi gerekiyor.
DİSK Araştırma Merkezi’nce Ekim ayında Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılan işten çıkış bildirimlerine dayanarak hazırlanan rapora göre, 2021’de işten çıkarılanların yüzde 84’lük gibi büyük bir bölümünün kıdem tazminatına erişemediği görüldü. 2015-2021 döneminde ise Kod-29 gerekçesiyle 1 milyon 461 bin işçinin iş sözleşmesi İş Kanunu’nun 25-II. maddesi kapsamında feshedildi. Diğer gerekçeler ise Kod 29 veya tazminatsız işten çıkarma olarak gösterildi.
SGK uzmanları ise bu şekilde işten çıkartılan işçilerin ancak uzun uğraşılar sonucu davayı kazanabilirler ise kıdem tazminatı alabildiğini söylüyor. Aksi takdirde kıdem tazminatı alamıyorlar. Tüm bunların yanında Kod 29 ile işten çıkarılmanın başka sonuçları da bulunuyor.
Kod-29'un tutarsız kullanımı sonrasında SGK çıkış kodları konusunda düzenlemeye gidildi. SGK genelgesinde yapılan değişiklik ile ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallerin tamamı için ayrı ayrı kodlar belirlendi. Böylelikle mazeretsiz devamsızlık hali ile hırsızlık gibi birbirinden farklı fesih sebeplerinin farklı bildirim kodları ile yapılması sağlanarak, olası sorunların önüne geçilmesi planlanıyor.