Soğuk havaların gelmesiyle birlikte ne kadar dikkat edilirse edilsin soğuk algınlığı gibi bulaşıcı hastalıklar kısa sürede salgın haline dönüşebilir. Herkesin elinde mendil, çantasında portakal suyuyla dolaştığı bu salgın dönemlerinde hastaya en rahatsızlık verici şeylerden biri de boğazındaki ağrı yani faranjittir. Viral enfeksiyona bağlı faranjit, çoğunlukla zararsız olsa da yarattığı semptomlar kişiyi bitap düşürebilir. Peki faranjit nedir, belirtileri nelerdir, hangi tedavi yöntemleri uygulanmalıdır?
Boğazın arka bölümünde yer alan yutakta oluşan iltihaplanmaya faranjit denir. Halk arasında yaygın olarak "boğaz ağrısı" olarak bilinen faranjit, oluştuğu bölgede kaşıntı hissine ve hastanın zor yutkunmasına sebep olur.
Faranjitin sebep olduğu boğaz ağrısı doktor ziyaretlerinin en yaygın sebebidir. Faranjit çoğunlukla senenin soğuk aylarında meydana gelir ve işe gitmemek için alınan raporların çoğuna bu hastalık sebep olur. Faranjitin doğru bir biçimde tedavi edilebilmesi için ardında yatan sebebin tespit edilmesi gerekebilir. Faranjite bağlı boğaz ağrısı, bakteriyel ya da viral enfeksiyonlar sebebiyle oluşabilir.
Halk arasında soğuk algınlığı gibi mevsime bağlı hastalıklarla ilgili "doktora gidersen bir haftada gitmezsen yedi günde geçer" şeklinde bir söylem vardır. Bu söylem özellikle viral enfeksiyona bağlı durumlar için doğrudur. Viral enfeksiyonlara bağlı faranjit, herhangi bir tedaviye ilaç duyulmadan bir hafta ile 10 gün arasında kendiliğinden geçer. Bu dönemde doktorunuz,
Bakterinin vücuda girmesinden sonraki yayılma evresi iki ile beş gün arasında değişir. Faranjite neden olan sebeplere bağlı olarak görülen semptomlar farklılık gösterir.
Grup A streptokoka bağlı faranjitlerde hastada:
Soğuk algınlığı ya da gripten dolayı boğaz ağrısı yaşamaya başlayan kişiler faranjit bulaşıcı mıdır merak etmeye başlarlar. Faranjit hastası kişilerin birer bulaştırıcıya dönüşmeleri, hastalığın nedenine göre değişkenlik gösterir. Eğer viral enfeksiyona bağlı faranjit oluşmuşsa, hastanın ateş yüksekliği normal seviyelere gelene kadar mikrop bulaştırabilir. Streptokok boğaz ağrısındaysa antibiyotik alımının üzerinden 24 saat geçene kadar kişi, hastalığı bulaştırıcı özelliktedir.
Faranjit kaç günde geçer sorusunun cevabı, hastalığın viral enfeksyon mu yoksa bakteriyel kaynaklı mı olduğuna göre değişir. Soğuk algınlığına bağlı faranjit çoğunlukla en fazla on gün sürer. Ateş ve diğer belirtileri üç ile beş gün arasında görülmeyi sürdürebilir. Eğer faranjit soğuk algınlığına bağlı bir virüsten kaynaklıyorsa semptomlar hastalık süresince görülmeye devam eder.
Akut farenjit, birkaç farklı mikroorganizma grubunun neden olduğu farinks ve / veya bademciklerin enflamatuar bir sendromudur. Farenjit, genelleştirilmiş bir üst solunum yolu enfeksiyonunun veya farenkste lokalize spesifik bir enfeksiyonun bir parçası olabilir.
Kalıcı boğaz ağrısı olarak da bilinen kronik farenjit, akut farenjitten farklıdır, çünkü oldukça uzun bir süre devam eder ve akut farenjit tedavisine cevap vermez. Farenjit, boğazın arkası olan farenksin enflamatuar bir durumudur.
Virüsler, boğaz ağrısındaki en yaygın sebeplerdir. Faranjit, soğuk algınlığı, grip, nezle gibi viral enfeksiyonlar nedeniyle görülür. Bu enfeksiyonlar antibiyotik tedavisine yanıt vermez ve tedavi ancak semptomların yarattığı sıkıntıları dindirmek için yapılır.
Daha az görülmekle birlikte bakteriyel enfeksiyonlar da faranjite sebep olur ve bu durumda antibiyotik tedavisi gerekir. Bakteriyel enfeksiyona bağlı faranjitin en yaygın sebebi A grubundan streptokok adı verilen ve zincir biçimli koloniler halinde oluşan bir bakteri tipidir. Belsoğukluğu, klamidya ve difteri gibi hastalıklar da faranjite neden olabilir.
Soğuk ortamlarda uzun süre bulunmak ya da bu mikrobu taşıyan kişilerle aynı havayı solumak faranjite yakalanma riskini artırır. Özellikle sağlık sektöründe, alerji ve sinüs enfeksiyonunun yaygın olarak görüldüğü bölümlerde çalışan kişilerde bu risk daha yüksektir. Ayrıca sigara dumanına maruz kalmak da faranjit oluşmasını tetikleyebilir. Faranjite sebep olan başat aktörler:
Kızamık,
Adenovirüs adlı soğuk algınlığına sebep olan virüs,
Suçiçeği,
Kuş palazı,
A grubu streptokok virüsleri,
Boğmaca olarak sıralanabilir.
Evet, faranjit (viral ve bakteriyel) bulaşıcıdır ve bir kişiden diğerine bulaşabilir. Genellikle, mukus, burun akıntısı ve tükürük boğaz ağrısına neden olabilecek virüsleri ve / veya bakterileri içerebilir. Sonuç olarak, öpüşmek bile bu organizmaların transferine neden olabilir.
Bol dinlenmek, boğaz ağrısını hafifletmek için soğuk algınlığı ilaçları, Dehidrasyonu önlemek için bol su içmek, boğaz ağrısını hafifletmek için ılık tuzlu su ile gargara yapmak, ılık sıvılar, reçetesiz boğaz pastilleri veya anestezik boğaz spreyleri kullanmak.
Tek başına boğaz ağrısı ya da boğazda kaşıntı hissi faranjit oluştuğu anlamına gelmez. Bu şikayetle bir Kulak Burun Boğaz doktoruna gidildiğinde sebebine bağlı olarak birkaç farklı testle hastalık tespit edilmeye çalışılır.
1. Fiziksel muayene
Eğer faranjit belirtileri gösteriyorsanız doktorunuz boğazınıza bakarak beyaz ya da gri yaraların, kızarma ya da şişme oluşup oluşmadığına bakar. Ayrıca duruma göre kulaklar ve burun da incelenir. Lenf bezlerinin şişip şişmediğini anlayabilmek için boynunuzun iki yanını elle kontrol eder.
2. Boğaz kültürü
Eğer doktorunuz kronik faranjit ya da strepokoka bağlı boğaz ağrısından şüpheleniyorsa sizden boğaz kültürü isteyebilir. Boğaz kültürü, ucunda pamuk olan bir çubukla boğazınızdaki hastalıklı bölgeden sıvı alınmasıyla yapılır. Boğaz kültürü muayenehanede yapılabilecek kadar kolay bir yöntemdir. Bazı durumlarda boğaz kültürü hemen sonuçlanabildiği gibi gerekli görülmesi halinde kapsamlı inceleme için örneğiniz laboratuvara gönderilebilir. Buradan da en geç 24 saat içerisinde sonuçlar verilir.
3. Kan testi
Eğer tüm tedavi uygulamalarına rağmen bir sonuç elde edilemediyse hastaya kan testi yapılarak faranjitin altında yatan asıl sebep tespit edilir. El üstünden ya da koldan alınan bir tüp kan laboratuvara gönderilir ve sonuçlara göre hastada daha ciddi bir rahatsızlığın olup olmadığı öğrenilir. Tam kan sayımı testi sayesinde yalnızca faranjit değil, diğer olası hastalıklar da tespit edilmiş olur.
Altında ciddi sebepler yatmayan faranjit kendi kendine geçebilir ancak vücutta yarattığı etkileri azaltabilmek için evde uygulanabilecek bazı yöntemler vardır. Bu sayede kişi hem hastalığı daha çabuk atlatabilir hem de iş hayatından uzak kalmamış olur.