Viral farenjitler, akut farenjitlerin yaklaşık dörtte üçünden sorumludur. Bakteriyel farenjit ise dörtte birinden sorumludur. Viral farenjit, ilkbahar ve sonbahar aylarında daha sık görülürken, bakteriyel farenjit ise kış aylarında daha sık görülmektedir. Kronik farenjit ise, farinks arka duvarında kronik bir irritasyon sonucunda ortaya çıkan bir enflamasyondur. Farenjit nedenlerinden alkol ve sigara buna yol açan nedenlerden biridir. Asitli yiyecek ve içecek tüketimi, alerjik bir bünyeye sahip olmak, baharatlı yiyecekleri yoğun tüketmek şeklinde diğer sebepler de sayılabilir.
Farenjitin görülen en sık belirtisi boğaz ağrısıdır. Beraberinde yutma güçlüğü ve ateş eşlik edebilir. Bakteriyel farenjitte genellikle bunları görürüz. Viral farenjitte ise yukarıda saydığımız farenjit belirtilerine ek olarak; burun tıkanıklığı, geniz akıntısı, öksürük, ses kısıklığı gibi diğer üst solunum yolu semptomları da eşlik eder.
Kronik farenjitte ise, akut farenjitten farklı olarak, hastanın şikayetleri daha hafiftir ancak uzun sürelidir. Ağızda yanma batma hissi, boğazda gıcık hissi ve buna bağlı öksürük, sabahları daha şiddetli olan hafif ağrılar görülmektedir.
Farenjit en sık okul çağındaki çocuklarda ve kalabalık ortamlarda çalışan genç erişkinlerde görülür. Okul çağındaki çocuklarda görülmesinin sebebi, çocukların bağışıklık sisteminin gelişiyor olması, hijyene yeterince dikkat etmemeleri ve kalabalıktır.
Genç erişkinlerde, özellikle açık ofiste çalışan, toplu taşıma araçlarını kullanan kişilerde, seyahat edenlerde sıkça görülebilmektedir. Çünkü bu üst solunum yolu hastalığıdır ve solunum yoluyla bulaşmaktadır. Bir hapşırma bile bulaşmaya neden olabilmektedir.
Kısaca söylemek gerekirse, toplu olarak yaşanılan yerlerde, özellikle de İstanbul gibi bir metropolde hava kirliliği nedeniyle sık görülür.
Farenjit tedavi edilmezse, ilerlemesi sonucunda alt solunum yolu enfeksiyonlarına neden olabilir. Ayrıca bağışıklık sistemini zayıflatan bir enfeksiyon olduğu için, ikincil olarak bakteriyel bir enfeksiyon ile komplike hale gelebilir.
Bakteriyel farenjit tedavi edilmediği takdirde, böbrek rahatsızlıklarına, kardiyolojik problemlere yol açabilir. Dolayısıyla 3-4 gün sürdükten sonra evde baş edilemeyen farenjitin tedavisi için bir sağlık kurumuna başvurulmalıdır.
Akut farenjit, viral etkenlere bağlı ise semptomatik tedavi önerilir. Hastaya bol hidrasyon verilir ve bir takım yardımcı ilaçlar verilir. Bakteriyel farenjitte ise, antibiyotik ve yardımcı ilaçlar kullanılır. Kronik farenjit tedavisinde ise, akut alevlenme esnasında yine semptomatik tedaviler hastayı rahatlatmak açısından faydalıdır.
Ancak kronik farenjitin asıl tedavisi, irritasyon yapan nedeni ortadan kaldırmaktır. Örneğin sigara kullanımını bırakmak kronik farenjit tedavisinde etkili olabilir.
Farenjit tedavisi sırasında, medikal tedavilerin yanında dikkat edilmesi gereken hususları sıralamak gerekirse, özellikle sigara ve alkol tüketiminden uzak durmakta fayda vardır.
Hava kirliliğinin yoğun olduğu bölgelerden uzak durulmalıdır. Bol miktarda hidrasyon önerilmektedir, sıvı alımı büyük önem taşımaktadır. Bir başka önemli husus istirahat etmektir. Başkalarına bulaşma açısından önem arz ettiği gibi, bağışıklık sistemini desteklemek anlamında da faydalıdır.
Çok soğuk ve çok sıcak yiyecek içecek tüketimi de önerilmemektedir. Mümkünse oda sıcaklığında olması tercih edilmelidir.
Farenjit tedavisinde, medikal tedavinin yanına önerdiğimiz bir takım yardımcı tedaviler de vardır. Bunlardan bir tanesi ada çayı ve tuzla yapılan gargara olmaktadır. Ada çayının dezenfektan özelliği bilinen bir gerçektir. Bu yüzden tuzla birlikte gargara yapılması önerdiğimiz yöntemlerden bir tanesidir.
Ballı zencefilli süt içilmesi de alternatif tedavilerden bir tanesidir. Balın antienflamatuar özellikleri bilinen bir gerçektir. Zencefilin de bağışıklık sistemini güçlendirici etkileri söz konusudur.
Eğer hasta alerjik değilse, ortamı nemlendirmek boğazda rahatlamayı sağlar, dolayısıyla uyunan odada soğuk buhar makinesi kullanılması da faydalı olabilir.
Farenjit olmamak için özellikle kış aylarında alınması gereken önlemlerin başında, C vitamininden zengin meyve ve sebzelerin bol tüketimi olmaktadır. Hava kirliliğinin yoğun olduğu bölgelerden uzak durmak, sigara dumanından uzak durmak, mümkünse sigara kullanmamak farenjite engel olmak açısından faydalı olacaktır.
Bunun dışında mümkün olduğunca kalabalık ortamlara girmemek engelleyici faktörlerden bir tanesidir. Her akşam tuzlu ve karbonatlı suyla ağzı çalkalamak da faydalı olacaktır.