ABD Merkez Bankası Fed'in 6 yıldır devam eden piyasaya para pompalama programı sona erdi. Küresel piyasalarda likiditenin azalması şimdiden gelişen ülke merkez bankalarını harekete geçirmiş durumda.
Bazı gelişen ülkeler Fed'in çıkış stratejisine karşı önceden tedbir almaya çalıştı. Bazı ülkelerde ise faizler Fed'in 'piyasadan çıkıyorum' açıklamasının ardından yükseltildi.
Fed'in ayda 85 milyar dolarlık tahvil alımı yaparak piyasalara verdiği likidite gelişen ülkelere de fon akımlarını artırmış ve birçok ülkede merkez bankaları faizleri indirip bu süreçten yararlanarak büyümeyi desteklemişti.
Fed'in politikasında değişiklik sinyali vermesiyle birlikte gelişen ülkelerde bu trendin terse dönmesi bekleniyor.
Ülkelerin Fed'e karşı aldığı son pozisyonlar ise şöyle:
Büyük bir petrol ihracatçısı olan Rusya, petrol fiyatlarında son üç ayda yaşanan yüzde 30'luk düşüşün de etkisiyle döviz çekmekte zorlanmaya başladı.
Bunun üzerine Rusya Merkez Bankası bugün beklenmedik bir hamleyle politika faizini 1,5 puan artırdı ve yüzde 9,50'ye yükseltti.
Ülkede enflasyonun hedeflerin üzerinde seyretmesi, Rusya'yı faiz artırımına iten gerekçe olarak açıklanıyor.
Merkez Bankası'nın faiz kararında "Rus şirketlerine uygulanan yaptırımlar ve düşük petrol nedeniyle Ruble'de değer kaybı ciddi boyutlara ulaştı. Para birimindeki değer kaybı enflasyonun beklentilerin üzerinde yapışkan bir görüntü çizmesine neden oluyor" dendi.
Brezilya Merkez Bankası da Rusya'nınkine benzer gerekçelerle yine bu hafta içerisinde faiz artırımına gitmişti.
Ülkede yıllık enflasyonun yüzde 6,30'u aşmasıyla para politikasını sıkılaştırma kararı alan Brezilya, politika faizini 0,25 puan artırıp yüzde 11,25'e çıkardı.
Yatırım bankası Barclays analisti Bruno Rovai, yatırımcılara gönderdiği piyasa yorumunda "Brezilya Merkez Bankası'nın adımı enflasyonu dizginlemek ve piyasadaki güvenilirliğini geri kazanmak içindi. Gelecek aylarda yeni faiz artırımları görmemiz kuvvetle muhtemel" dedi.
Türkiye'de ise Merkez Bankası'nın gündeminde faiz artırımı değil, faiz indirimi var.
Enflasyon Eylül ayında yüzde 9,80'e yükselerek Merkez Bankası'nın yüzde 7,4'lük hedefinin oldukça üzerine çıkmıştı.
TCMB Başkanı Erdem Başçı
Ancak hızla düşen petrol fiyatlarının ve Türk Lirası'ndaki dengelenmenin etkisiyle enflasyonun gerileyeceğini düşünen Merkez Bankası gelecek aylarda faiz indirimi için zemin oluşabileceğini söyledi.
Türkiye şu anda gelişen ülkeler arasında yüksek sayılabilecek politika faizlerinden birisini uyguluyor. Gösterge niteliğindeki bir haftalık repo faizi yüzde 8,25 seviyesinde.
Bugün açıklanan enflasyon raporunun sunumunda Başkan Erdem Başçı yılsonu enflasyon tahminini yüzde 8,9'a yükselttiklerini açıklasa da, "Kısa vadeli faizlerde ilerideki dönemde enflasyondaki iyileşmeye bağlı olarak bir indirime gidebiliriz ama bunu iyi düşünmeliyiz, bunun üzerine iyi çalışmalıyız" dedi.
Fed'in para musluklarını kapatmasına karşın faiz indirmeyi düşünen bir diğer gelişen ülke ise Şili.
2011'den bu yana yavaşlayan ekonomik aktiviteyi canlandırmak için para politikasını gevşeten ve faizleri yüzde 3,25'e kadar düşüren Şili Merkez Bankası, yatırımları artırabilmek için yeni faiz indirimleri seçeneğini masada tutuyor.
10 Ekim'de Şili gözden geçirmesini tamamlayan IMF de, "Ülkede büyüme yavaşlıyor, küresel ekonomideki yavaşlama Şili'nin ihracatını da olumsuz etkiliyor. Ayrıca yeni yatırımlarda da durgunluk söz konusu" demişti.
Hindistan MB Başkanı Ragurham Rajan
Fed'in adımlarını pozisyonunu değiştirmeden takip eden Hindistan Merkez Bankası politika faizini yüzde 8 seviyesinde korumaya devam ediyor.
Ülkede enflasyon yüzde 6,60'a yakın.
Hindistan Merkez Bankası Başkanı Ragurham Rajan son açıklamalarında "Fed'in piyasalardan çekilmesiyle birlikte gelişen piyasalarda dalgalanma görmemiz olası. Ancak toz bulutu yatışınca makro görünümü güçlü ülkelerin yatırımcının gözünde olumlu ayrışacağını düşünüyorum. O dönem geldiğinde Hindistan'ın pozitif tarafta yer almasını ümit ediyorum" diye konuşmuştu.