Açıklanan FED FOMC tutanaklarında, 3 yıldır süren sıkılaştırma politikasının bir süre daha sürebileceği ama faiz artışına verilen aranın da bir süre daha sürebileceği açıklamalarının yer aldığı görülüyor. Bu nedenle olası FED politikasında bir değişim olup olmayacağının görülmesi için sabır gösterilmesi gerektiği söyleniyor. Anlaşılan o ki, FED yeni bir faiz artışı fikrinden uzaklaşmaya başlamış. Bu durum bizim gibi gelişmekte olan ülkeler için olumlu bir durum diye düşünüyorum.
BİST'deki Sıkışma Sürüyor!
BİST bir haftadır dar bir aralıkta işlem görmeye devam ediyor. Bu durumun devamında bir kırılma ve yeni bir trent yaşanmasını bekliyorum. Görüşüm yukarı olması yönünde ama teknik olarak daha alt seviyelere düşme riskimiz de sürüyor. Bu nedenle bir süre endeks olarak değil de, hisse bazlı takipte olmak daha doğru olacaktır.
Algılar Yönetiliyor!
Algılarımıza sahip çıkamadığımız, kendimiz objektif olarak yönlendiremediğimiz takdirde bize de ülkeye de bir yarar sağlayamayız! Ülkede enflasyon, işsizlik, büyüme sorunu had safhaya ulaşmış. Tüm sektör ve şirketlerden yapılandırma yeni teşvik talepleri geliyor. Market alış-verişlerimizin faturaları uçmuş gitmiş, gündemi ise 10 Krş.luk poşet işgal ediyor. Bakıyorum da ben dahil poşet almayıp, sabit bir poşet ya da poşetler taşıyarak kullanmayı tercih ediyorum. Ya Allah aşkına, markete ödenen faturalar son bir yılda ne kadar artmış kimse farkında değil mi? Ödenen toplam alış-veriş bedeline on Kuruş'tan 5-10 tane poşet bedeli olarak 50 Kuruş ya da 1 TL eklense ne çıkar. Eğer amaç hakikaten doğayı düşünmekse, o zaman poşeti yasaklayalım. Ya da 10 Krş değil, 10 TL yapalım da hakikaten gerçekten kimse istemesin. Çünkü bir süre sonra algılar oturacak ve bu fatura içinde 1 TL'yi geçmeyecek poşet bedelini mi düşüneceğim diyerek, poşet kullanımı aynı şekilde artacaktır.
Aynı şekilde tanzim satışları ile filanca kalem üründe fiyat düşüşü yaşattık diye maharet olarak görüyoruz. İyi de yıllardır bu sorunun kaynağını çözemediğimizi neden sorgulamıyoruz.
Bütçe fazla verdi diyoruz. Ama normalde Nisan ortasında alınması gereken TCMB kar payı erken tahsil edilmese ciddi bir açık oluştuğunu görmüyoruz. Kardeşim ne değişir sonuçta bu gelir alındı mı alınmadı mı? Evet tabi ki var da alındı. Ama sonrası için yine aynı kaynaklar olmayacağını bilmemiz lazım.
Açıkçası tarım, ihracat, faiz, kur, teşvik, yatırım politikalarında istenilen amaca ulaşamadığımızı bilmenizi isterim. Bakın dün açıklanan Honda'nın kararını benzer şekilde diğer markalar da almaya başlasa sizce işsizlik, vergi gelirleri vs konularındaki yansımalar ne olur?
Dünya GSMH ve Gelir Sıralaması!
Yıllardır sıralamadaki yerimiz yerinde sayıyor. Kişisel Gelir ve Milli Gelir reel artışlarımızda bir değişiklik yok iken, 15 sene evvel şu kadar dolardı, şimdi ise bunun bilmem kaç katı oldu diye reklamını yapıyoruz. Hepimiz de buna bakıp amma da büyümüşüz diyoruz. İyi de sıralamalar pek değişmiyorsa, hatta bazı kalemlerde geriye bile düşüyorsak, demek ki sıralama içinde bulunan diğer ülkeler de yerinde saymıyor. Herkesin yaşadığı büyüme ile eşit ya da daha az oranda büyüdüyseniz bu bir gelişme midir diye düşünen yok. Ülke olarak büyümede sert düşüşler yaşıyoruz. Ama üç sene evvel kurlar yarı değerlerdeyken 10.800 Dolar civarı milli gelire ulaştık diye övünürken, kurlar ikiye katladı ve biz de büyümede sorun yaşıyorsak, Dolar karşılığı milli gelirimiz, GSMH mız üç sene önceki seviyelerini koruyor olabilirler mi? Ama bakın bundan bahseden yok.
Ne zaman bunları gerçekten analiz etmeye başlar, nedenlerini sorgularız, işte o zaman kalıcı şekilde gerçekten de gelişme ve büyüme yaşarız. İşte bu yüzden gidişatı görmek ve daha iyi analiz edebilmek için seçimlerin sonrasını görmek tedbirli ve doğru bir davranış olur görüşündeyim. Çünkü eğer gerçekten de ekonomik verilerimizde ciddi boyutta sorunlar varsa, o zaman seçimler sonrası radikal tedbirler görülecek ve bunun karşılığı olarak faiz ve kur seviyelerinde yukarı yönlü ciddi değişimler olacaktır. Ama bu korkularım yersiz ise, o zaman bu korkularla devamlı döviz tevdiat hesaplarına yönelen hane halkımız, bu hesaplardan mevduata dönmeye başlayacaktır. Bu gelişme de, kur ve faizlerin düşmesine, piyasanın normale dönmesine yarayacaktır.
Yapılan her türlü resmi veri paylaşımında sorun yok deniyor. Ben de buna inanmak istiyorum. Ama dediğim gibi, aslında bir çok veride ciddi sorun var. Algılarımızla oynanarak pozitif görmemiz sağlanıyor ise işte bu kötü olur diyorum. Umarım öyle olmaz.
Hepinize bol kazançlar dilerim.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
Twitter: @_Stratejist_