FED'in tahvil alımını azaltmasına rağmen, faiz daha uzun süre düşük kalacak diyen Yellen ile mutlu olan piyasalar, bizdeki kurları aşağıya, BIST'i yukarıya yönlendirdi. 24 Haziran'da TCMB'nın faiz kararı belli olacak. Bu ortamda PPK(Para Piyasası Kurulu)'nın da bana göre muhtemelen 50-100 baz puan arası bir indirim yapması beklentisi var. Eğer ISİD krizi olmasaydı 100 baz puan olarak beklediğim bu indirim için bu ortamda 50 baz puan gibi temkinli bir oranda uygulanabilir diye düşünüyorum. 50 ya da 100 baz puan da olsa, nihayetinde bu indirim banka karlarını artıran ve dolayısı ile BIST'i yukarı çeken bir etki yaratacaktır diye düşünüyordum.
ECB'nin Eylül ayında bankalara vermeyi planladığı kredi desteği de, ilk anda çok fazla olumlu tesir yapmadıysa da, daha sonra bu tarih yaklaştıkça olumlu etkiler artacaktır. Hatta IMF'ten ECB'ye yapılan kapsamlı varlık alımı tavsiyesi gerçekleşirse, asıl ECB'nin yapması beklenen, piyasaları ve bizde olumlu rüzgarlar estirecek olan çok önemli bir gelişme olacaktır.
Gördüğünüz gibi tüm bunlar olumlu yöndeki gelişmelerdir. Ancak beklenmedik anda ortaya çıkan ISİD krizi tüm bu beklentiler için çok farklı denklemler ortaya çıkartıyor. Irak'ın parçalanması, karışması, Amerikalı hatta Avrupalı için petrol fiyatı dışında çok fazla önem taşımayabilir. Ama Irak'taki Türkmenler, ISİD'in elindeki Türk rehineler ve sınır komşusu olduğu için Türkiye adına çok önemli gelişmeler yaratabilir.
Hatta belki bölünen bir Irak'ta özellikle Kürt bölgesi ile çok yoğun bir ticaret ve petrol işbirliği yapabilecek olmamızdan ötürü uzun vadede olası bölünme Türkiye için olumlu yansımalar da yaratabilir. Ama bu planların hiç birisi kontrol altında ilerleyecek diye bir kesinlik olamaz. Bir bakarsanız bir süre sonra, aynı bölünme havası bir anda Türkiye üzerinde de oynanmaya başlanabilir. Batılının amacı bölgedeki enerji kaynaklarının bölge ülkelerini geliştirmek için kullanılmasına mani olmaktır. Bu kaynakların refah artışı için değil, birbirlerini yiyerek silah alımı için kullanılmasını, çıkartılacak karışıklıklarla şuanki mevcut ülkelerin ve daha sonra ortaya çıkması beklenen yeni ülkelerin kendilerine bağımlı olarak yaşamalarını sağlamaktır. Keşke bu amaç görülebilse de, yıllardır bu amacın piyonluğunu yapanlar artık bu oyunda yokuz diyebilseler. Maalesef şimdilik bu çok zor gibi gözüküyor.
Her neyse, bir kaç gündür olumlu esen hava, dün gece Obama'nın Irak ve ISİD'e müdahale sinyali vermesi üzerine bir anda olumsuz yöne dönme sinyali vermiş durumda. Altın fiyatları ciddi bir sıçrama yaptı. Petrol ve kurlarda yükseliş var. Petrol fiyatlarındaki artışın etkisi olarak bizdeki akaryakıt fiyatlarına zam yapıldı. ISİD ile birlikte sizleri olası Irak riskine karşı uyarıyorum. ISİD konusu giderilmeden, yukarıda saydığım olumlu beklentiler öncesinde ara olumsuzluklar yaşanabilir diyorum. Gördüğünüz gibi bu düşüncemin bir yansıması Obama'nın yaptığı açıklama ile ortaya çıkmış durumda. Şimdi bakalım ne olacak göreceğiz.
Altın-Petrol-Kurlar ve BIST Obama'nın açıklaması ile birlikte altın, petrol ve bizdeki kurlarda yukarı tepkiler yaşanıyor. Altın tam bir sıçrama yapmış durumda. Kur ve petrol ise altına oranla daha kontrollü bir yükseliş yaşıyor. Hemen söyleyeyim ki, ben ISİD krizinin müdahale ile kontrol altına alınmasını, ilk olarak ABD ve-veya NATO ortaklığı ile yapılacak bir hava operasyonu sonrasında, Irak ordusunun ISİD'in elindeki yerleri geri almasını bekliyorum. Ama ISİD artık üzerinde ciddi durulması gereken bir tehlike olduğunu göstermiştir.
Beklentim doğru çıkarsa, şu anda yukarı yönlü tepki vermiş olan özellikle altın, yine aynı şekilde düşecektir. Sadece olası müdahalenin etkisi ve süresine göre geçici kontrol dışı fiyatlamalar görülebilir. Ben bu fiyatlamaların yeni satış fırsatları olduğu görüşündeyim. Ama 1.293 Dolar civarında beklediğim geri dönüş, Obama'nın açıklaması ile daha yüksek fiyatlardan olacak gibi duruyor. Olası teknik ihtimalleri Destek-Direnç Tablosunda paylaşacağım.
BIST için ISİD nedeniyle bir gevşeme riskinden çekindiğimi biliyorsunuz. Ama bu risk giderildikten sonra, yukarıda kısmen bahsettiğim gelişmeler nedeniyle çok olumlu bir BIST gelişimi bekliyorum. Ancak tabii bu benim görüşüm. Her şey düşündüğüm gibi kontrol altında kalır mı bilemiyorum. Eğer Irak'taki denklemler kontrolden çıkarsa, o zaman tüm olumlu beklentilerim ötelenecek, hatta belki de sonlanacaktır. Neyse umalım da ISİD krizi çabuk atlatılsın. Bu kriz yeni alım fırsatları yaratacak olsun. Ama bakın tam 85.000'lere gideceğiz diye beklerken, bir anda aklımızda olmayan ISİD krizi ortaya çıktı. Bu nedenle tüm beklentilerin, sonradan ortaya çıkacak beklenti dışı gelişmelerle değişebileceğini bilmenizi isterim.
Şimdilik olası BIST düşüşlerini yeni bir kriz olarak değil, yeni alım fırsatları olarak gördüğümü bir kez daha söyleyerek, hepinize iyi bir hafta sonu diliyorum.
Saygılarımla
Aydın Eroğlu
Stratejist
Finans Yazarı
Twitter;borsaanalizci.com