Feth-i kabir nedir, şartları nelerdir? Feth-i kabir neden ve nasıl yapılır?

Bir kişinin ölümü hâlinde geride kalan kişiler, miras ya da farklı başka nedenlere bağlı olarak ölen kişi üzerinde çeşitli işlemler gerçekleştirilebilir. Kanunlara göre uygun görülmüş işlemler çeşitli koşullara bağlı olarak yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından yapılır.

Feth-i kabir nedir?

Feth-i kabir, en kısa tanımı ile bir kişinin ölümünün ve gömülme işleminin ardından mezarının açılması işlemidir. Genel olarak hukuki işlemler için gerekli olur ve yetkili kişiler tarafından gerekli görüldüğü takdirde yapılır. Dayanağı ise Ceza Muhakemesi Kanunu’dur.

İlgili kanunun maddesinde yer alan “Gömülmüş olan bir ceset incelemek ya da otopsi yapmak için mezardan çıkartılabilir. Bu karar araştırmanın amacını tehlikeye sokmuyorsa ve erişimi kolaysa ölünün bir yakınına hemen bildirilmelidir.” ifadesine göre uygulanır. Kararı verilen Feth-i kabir işlemi mezarın durumuna, yerine, uzmanların sayısına ve kalitesine, cesedin durumuna göre çeşitli uzunlukta sürelerle gerçekleşebilir.

Feth-i kabir ne demektir?

Kelime anlamı olarak Feth-i kabir, “mezar açma” ifadesinin tam karşılığı olarak kullanılır. Kökeninin Osmanlıca olduğu bilinen bu ifade, hukuk dilinde resmî bir işleme verilen bir isimdir.

Eğer gerekli durumlar oluştuysa ve yetkili kişiler tarafından onay verildiyse Feth-i kabir işlemi gerçekleştirilebilir. Ancak bazı şartların yerine getirilmesi ve kanunlarca belirlenen şartlarda gerçekleştirilmesi gerekir.

Feth-i kabir neden yapılır?

Bir kişinin mezarının açılması için kanunen geçerli olan durumlar ve gerekçeler oluşmuş olmalıdır. Feth-i kabir işlemini gerektiren durumlar şunlardır:

• Ölüm nedeni ve zamanını belirlemek,
• Ölünün muayenesi ya da otopsi yapılmadan gömülmüş olması,
• Sigorta ya da yanlış tedavi iddiaları,
• Ölüm ile ilgili suç şüphelerinin olması,
• Ölünün kimliğinden şüphelenilmesi,
• İlk yapılan otopsinin sonuçlarının net olmaması,
• Cesedin gömülmemiş ya da delil sayılabilecek yabancı cisimlerle birlikte gömülmesi.

Feth-i kabir şartları nelerdir?

Sadece yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından onay verildiği ve çeşitli şartlara uyulduğu durumlarda Feth-i kabir uygulamasına başvurulur. Feth-i kabir işleminin şartları ve uygulanabileceği durumlar şunlardır:

• Mezarın açılma durumunun dava delillerine yardımcı olması,
• Soruşturma aşamasında savcının karar vermiş olması,
• Dava sürecine girildiğinde mahkemenin karar vermiş olması,
• Ceset çıkarma ve mezar açma işleminin usullere uygun ve dikkatli, özenli şekilde yapılması,
• Toksikolojik inceleme gerektiği durumlarda cesetten numune alınması,
• Kefenden ya da mezarın toprağından örnek alınması.

Feth-i kabir nasıl yapılır?

Gerekli görüldüğü ve uygulanacağı zaman Feth-i kabir işlemi birkaç aşama hâlinde uygulanır. Sırayla uygulanan adımların ardından işlem tamamlanır. Adımlar sırasıyla şu şekilde olmalıdır:

• Mezarın açılması için karar alınır.
• Karar ölünün herhangi bir yakınına bildirilir.
• Mezar açma işlemi için gerekli ekipman hazırlanır.
• Özenlice mezar açılır.
• İçeri giriş dikkatli ve özenle yapılır.
• Ceset çıkartılır.
• Eğer ceset tazeyse numune alınır ama çürümüşse yalnızca organ ya da kemikler ile inceleme yapılır.
• Toksikolojik inceleme için kefen, toprak ya da tabuttan örnekler alınabilir. Ölüm zehirlenme ile olduysa bu numunelerde kalıntılar yer alabilir.

Fethi kabre kim karar verir?

Bir mezarın açılmasına karar vermek feth-i kabir işlemini resmî olarak onaylamak belli kişilere verilmiş olan bir yetkidir. Sürece göre örnek olarak soruşturma aşamasında olan bir durum için kararı verme yetkisi savcıdadır.

Ancak olay dava aşamasındaysa mahkemede alınan bir kararla mezar açma işlemi yapılabilir. Ayrıca resmî olarak görevlendirilmesi ya da onaylanması hâlinde şu kişiler feth-i kabir işlemine katılabilir:

• Cumhuriyet savcısı
• Mahkeme heyeti
• Adli tıp uzmanı
• Hekim
• Kolluk personeli
• Tanıklar
• Ölü yakınları ya da vekilleri