Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bugün Ermenistan işgalinden kurtarılan Fuzuli'deki havalimanının açılışı için Azerbaycan'da. Erdoğan ve Azerbaycan lideri İlham Aliyev, kısa sürede inşa edilen havalimanının kurdelesini birlikte kesti.
İngiliz Financial Times gazetesi, yalnızca 45 gün süren Dağlık Karabağ savaşının ardından dengelerin değiştiği Kafkasya'da Türkiye'nin hasmı Ermenistan'a el uzattığını bildiriyor. Muhabir Ayla Jean Yackley imzalı haberde, "Erdoğan Dağlık Karabağ savaşından bir yıl sonra Erivan'la nabız yokluyor" denildi.
Financial Times'a göre, Güney Kafkasya'da ağırlığını artırmak için harekete geçen Türkiye'nin rakipleri ise, beklendiği gibi Rusya ve İran. Cumhurbaşkanı Erdoğan, neredeyse 30 yıldır kopuk haldeki ilişkilerin yeniden canlandırılmasını gündeme getirdi.
İngiliz gazetesi, Erivan tarafından gelen açıklamalara da haberinde yer veriyor. Dağlık Karabağ savaşını kaybedince haftalarca istifaya davet edilen Başbakan Nikol Paşinyan, yakın zamanda Türkiye ile önkoşulsuz görüşmeler için hazır olduğunu söyledi.
Financial Times, Ermenistan Güvenlik Konseyi Sekreteri Armen Grigoryan, hem Ankara hem de Erivan'dan pozitif sinyaller geldiğini söylüyor. Grigoryan'a göre, yakın gelecekte görüşmelerin başlaması için aynı noktada olan tarafların pozitif sinyalleri bir fırsat ortaya çıkarıyor. Sınırların açılması, ekonomik ilişkilerin başlaması ve hükümetler arası iletişim kurulması, gündemdeki başlıklar. Armen Grigoryan, buzların erimesi halinde bile Türkiye ve Ermenistan arasında 1915'in bir sorun olarak duracağını da kaydediyor.
Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin normalleşmesine Azerbaycan da destek veriyor. Dışişleri Bakanı Hikmet Hacıyev, 2009'daki denemenin aksine durumun olağanüstü şekilde değiştiğini, Türk-Ermeni ilişkilerin artması gerektiğini söylüyor.
Türkiye, Ermenistan ile sınırını 1993'te Erivan'ın Dağlık Karabağ'ı işgal etmesini protesto etmek için kapattı.
Kasım 2020'de Rusya'nın aracılık ettiği ateşkesle birlikte, Ermenistan'ın 1990'larda işgal ettiği toprakların çoğu Azerbaycan'a geri verildi. Türkiye, toprakların geri verilmesinin Ermenistan ile resmi ilişkileri baltalayan ana engeli ortadan kaldırdığını açıkladı.
Son haftalarda Cumhurbaşkanı Erdoğan da 'ilişkileri kademeli olarak normalleştirmek' için çalışılabileceğini söyledi. Ermenistan da buna karşılık vermeye hazır olduğunu söylüyor.
Türkiye'nin bölgede artan rolü Rusya'nın da işine yarayabilir.
Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bir dizi silahlı çatışmada karşıt tarafları destekliyor ancak kurdukları karmaşık güvenlik ortaklığı, Türkiye'nin geleneksel batılı müttefiklerini sinirlendiriyor.
Cumartesi günü Türk lider, ABD büyükelçisinin dokuz Avrupalı elçiyle birlikte sınır dışı edilmesini emrettiğini söyledi.
Carnegie Europe'dan Thomas de Waal, Erdoğan ve Putin'in paylaştığı batıya duyulan güvensizliğin, onları ABD ve Avrupa'yı kenarda tutmak için Kafkasya'da işbirliği yapmaya zorlayabileceğini vurgulayarak şunları söyledi:
"Pek çok konuda anlaşamayan iki rakipler ama aynı dili konuşuyorlar ve kendi aralarında bir şeyleri çözmeleri gerektiğine dair aynı Büyük Güç anlayışına sahipler.”
Rusya, bölgedeki ticari bağlantıların daha fazla kontrol altına alınması yönündeki çabasının bir parçası olarak, Türkiye ile Sovyet döneminden kalma demiryoluyla Ermenistan üzerinden doğrudan bir fiziksel bağlantıyı yeniden kurmak isteyebilir.
Ermenistan ise barış anlaşmasının önce gelmesi gerektiğini savunarak ekonomik tartışmalardan etkilenmemiş görünüyor. Grigoryan, "SorunErmenistan ile Azerbaycan arasındaki ekonomik ilişkiyle ilgili değil. Sorun, Dağlık Karabağ sorunu” dedi.