İngiliz Financial Times gazetesinin internet sitesindeki haber, "Türkiye'nin vizesiz seyahat umutlarına insan hakları darbesi" başlığını taşıyor. Gazetenin Brüksel muhabirleri Peter Spiegel ve Alex Barker, Avrupa Komisyonu'nun bugün açıklayacağı 10 sayfalık Türkiye raporunun taslağını gördüklerini söylüyor.
Komisyon, Ankara'nın, Türkiye vatandaşlarına Schengen bölgesinde vize muafiyeti getirilmesi için benimsemesi gereken 72 kriter konusundaki performansını değerlendirecek ve tavsiye niteliğindeki kararını açıklayacak.
Financial Times'a göre raporda Ankara'ya hemen hemen tüm kriterleri yerine getirdiği için yüksek not verilecek ve Türk yetkililerin tüm koşulları yerine getirmek için çabalarını hızlandırdıkları belirtilecek. Ancak raporda, Türkiye'nin Haziran ayı sonuna dek vatandaşlarına vize muafiyeti getirilmesi için gerekli kriterlerden 64'ünü yerine getirdiği yazacak.
'Henüz en önemli kriter yerine getirilmedi'
Henüz yerine getirilmeyenin ise "en önemli kriter" olarak görülen 'temel hakların korunması için terörle ve organize suçla mücadele yasalarının değiştirilmesi' olduğu vurgulanacak. Raporda, "Türk yetkililerin, bu kriterin gecikmeksizin yerine getirilmesi için uyum içinde çaba harcaması gerek" ifadesi yer alacak.
Türkiye'den, "terörle mücadele" alanında yasal düzenlemelerini, AB yasaları ve Avrupa Konseyi prensipleri çerçevesinde yeniden düzenlemesi istenecek.
Ankara'ya ayrıca, 'emniyet birimlerinin muhtemel insan hakları ihlallerini denetleyecek' bağımsız bir komisyon oluşturması çağrısı yapılacak. Raporda şu ifade yer alacak:
"Avrupa Komisyonu, Türk yetkililerin şu ana kadar önemli ilerleme sağladıklarını kabul etmekte, onları vize serbestisinin Haziran ayı sonuna dek gerçekleşmesi için gerekli tüm kriterleri yerine getirmeleri yolunda çabalarını hızlandırmaları yolunda teşvik etmektedir."
'İki kriterin zamanında yerine getirilmesi imkansız'
Türkiye, tanımadığı Kıbrıs Cumhuriyeti dahil 11 AB üyesi ülkenin vatandaşlarına vizeyi kaldırmıştı. Financial Times'taki haberde, böylece yerine getirilmeyen kriter sayısının yediye düşmüş olabileceği belirtiliyor.
Haberde ayrıca Avrupa Komisyonu'nun kriterlerden ikisinin Haziran ayı sonunda dek yerine getirilmesinin imkansız olduğunu da kabul edeceği bildiriliyor.
Söz konusu kriterler; mevcut biyometrik pasaportlarin AB standartlarına uygun şekilde yenilenmesi ve Ankara'nın AB ile daha önce vardığı anlaşma uyarınca diğer ülkelerle kaçak göçmenlerin geri gönderilmelerine dair anlaşmalar imzalanması. Financial Times, Avrupa Komisyonu'nun bu iki kriterle ilgili olarak Türkiye'ye zaman tanınmasını isteyeceğini yazıyor.
Süreç nasıl işleyecek?
Avrupa Komisyonu'nun vize serbestisi sürecine yeşil ışık yakmasının beklendiği tavsiye niteliğindeki kararını açıklamasının ardından, konu Avrupa Parlamentosu'nun (AP) ve AB'ye üye ülkelerin ulusal parlamentolarının gündemine gelecek. Son olarak da 28 ülkenin temsil edildiği AB Konseyi'nde nihai karara bağlanacak.
Komisyon'un tavsiye kararı, önce AP Sivil Özgürlükler, Adalet ve İçişleri Komitesi'nde ele alınacak. Değişiklik önergelerinin ardından karar, AP Genel Kurulu'nda oylanacak. Almanya ve Fransa'nın, vize serbestisinin gerekli durumlarda askına alınmasını öngören bir değişikliği gündeme getirebileceği bildiriliyor.
AP Genel Kurulu'ndaki oylamada salt çoğunluk; AB Adalet ve İçişleri Konseyi'ndeki oylamada ise çifte nitelikli çoğunluk esas alınacak. Çifte nitelikli çoğunlukta oylamaya katılan üyelerin yüzde 55'inin kabul oyu vermesi gerekiyor.
Mevcut durumda 28 üyeden en az 16'sının onayı aranacak. Ancak kabul oyu veren ülkelerin toplam nüfusunun AB'nin nüfusunun yüzde 65'ini oluşturması şart.
Vize serbestisi onaylanırsa, karar AB Resmi Gazetesi'nde yayımlanarak yürürlüğe girecek. Bu durumda Türkiye vatandaşları, Haziran ayı sonundan itibaren şu ülkelere gitmek için vizeye ihtiyaç duymayacak:
Almanya, Avusturya, Belçika, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İspanya, İsveç, İsviçre, İtalya, İzlanda, Letonya, Liechtenstein, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Norveç, Polonya, Portekiz, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan. Bunlara ek olarak, şehir devletleri Monaco, San Marino ve Vatikan'a da gidilebilecek.
Türkiye vatandaşları turistlik ve ziyaret amaçlı seyahatlerinde bu ülkelerde 180 güne kadar kalabilecek. Schengen üyesi olmadıkları için İngiltere ve İrlanda için ise vize uygulaması sürecek.
Avrupa Parlamentosu'nun ret oyu halinde ise top yeniden Avrupa Komisyonu'nda olacak. Parlamento oylama öncesi AB Konseyi'nden görüş isteyebilir.
Daily Telegraph: Türkiye'den vizesiz gelecekler AB'de kayıplara karışabilir
Öte yandan bir başka İngiliz gazete Daily Telegraph, Türkiye'den vizesiz gelecek kişilerin Avrupa Birliği'nde (AB) kayıplara karışabileceğini yazdı. Daily Telegraph'ın Brüksel muhabiri Matthew Holehouse'ın imzasını taşıyan haberde, Avrupa Komisyonu'nun bugün 75 milyon Türkiye vatandaşına vize serbestisi verilmesini tavsiye etmesinin beklendiği belirtiliyor.
Haberde; söz konusu planların uygulanması halinde Türkiye, Ukrayna, Kosova ve Gürcistan vatandaşlarının, Schengen bölgesindeki ülkelerde turistik veya iş gezileri için 90 güne kadar kalabilecekleri vurgulanıyor.
Daily Telegraph'ın haberinden bazı satırlar şöyle:
"Yılda 250 bin kişinin belirlenen süreyi aşarak Schengen bölgesinde kaldıkları tahmin ediliyor. AB yetkilileri, bu kişilerin listesini hazırlamanın yolu olmadığını kabul ediyor. Çünkü çoğu zaman sadece pasaporta vurulan bir damgayla Schgengen bölgesinde seyahat edilebiliyor.
"Schgengen bölgesinde 26 ülke var. Ancak bu bölgeye girenler ve çıkanlarla ilgili olarak, söz konusu ülkelerin paylaştıkları bir veri tabanı yok...
"Bölgede, kendilerine verilen süreyi aşarak kalanların çoğunu da Avrupa'daki kaçak göçmenler oluşturuyor. AB, bu alanda herhangi bir kayıt tutulmamasının Schengen bölgesini teröristlere, organize suçlara ve insan kaçakçılığına açık hale getirdiği uyarısında bulunuyor."
'Komisyon 3 yıldan uzun süredir bastırıyor'
Daily Telegraph'daki haberde, Avrupa Komisyonu'nun 3 yıldan uzun süredir bu sorunun önüne geçmek için yeni bir bilgisayar sistemi oluşturulmasını istediği belirtiliyor.
AB yetkililerin bu alandaki gecikmeden birliğe üye ülkelerin hükümetlerini sorumlu tuttukları, geçen ayki soın önerinin hayata geçmesinin yıllar süreceği yorumu da eklenmiş habere.
Daily Telegraph, Almanya ve Fransa'nın, Türkiye'yle varılacak bir vize serbestisi anlaşmasına "el freni" şartı konmasını talep ettiklerini de hatırlatıyor. Haber şu satırlarla noktalanıyor:
"Söz konusu şart hayata geçirse, çok sayıda Türkün sürelerini aşarak Schengen bölgesinde kalması halinde, anlaşma askıya alınacak."
"Ancak AB belgelerine bakılırsa, 'herhangi bir ülkenin vatandaşlarının Schengen bölgesinde süreyi aşarak kalıp kalmadıklarına dair' herhangi bir veri yok. Bu nedenle de Almanya ve Fransa'nın önerisi kabul görse de, bunun nasıl uygulanabileceği net değil."