EYÜP ELEVLİ - ODÜ Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Alper Çıraklı'nın başkanlığında Türkiye'nin önemli ihracat ürünü fındığın, sağlık alanında kullanımına ilişkin bir çalışma gerçekleştirildi.
Doç. Dr. Alper Çıraklı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, asistanlık döneminden itibaren bu çalışmanın hayalini kurduğunu, ODÜ'nün verdiği imkanlarla birlikte bu doğrultuda çalışma yapma fırsatı bulduğunu ve yaklaşık 2 yıllık sürede sıçanlar üzerinde deney planladıklarını söyledi.
Çıraklı, yara iyileşmesinde fındığın etkisi üzerine çalıştıklarını, Amerika Birleşik Devletleri İlaç Yönetim Federasyonu (FDA) tarafından kabuklu yiyeceklerin kalp ve damar hastalıkları riskini azaltmasından sonra bu ürünlere ilginin arttığını belirtti.
Fındığın, Ordu ili özdeşleşen milli bir ürün olduğunu ifade eden Çıraklı, "Dünyada en fazla fındık üreten ve en büyük ihracatı yapan ülkeyiz. Fındık üretimi yüzde 80 oranında ülkemize ait ve bunun büyük bir kısmını Ordu üstlenmekte. Bir Ordulu ve bir akademisyen olarak, bu topraklara hizmet eden bir birey olarak böyle bir çalışma yapmayı planladım." dedi.
Çıraklı, diğer akademisyenler ile üniversitenin de kendisine destek verdiğini ve çalışmayı proje aşamasından yayın aşamasına kadar ulaştırmayı başardıklarını aktardı.
Fındığın birçok hastalığa iyi geldiğinin bilindiğine işaret eden Çıraklı, "Hastalıkları önleme, koruma, iyileştirme, hızlandırma üzerinde birçok etkisi var. Tansiyonu ve kolesterolü düşürdüğü, iyi huylu kolesterolü artırdığı ve kalp damar hastalıkları gelişme riskini azalttığı bilimsel olarak kanıtlanmış. Bu ürünün diğer etkilerini de gösterebilirsek ülkemiz için büyük bir kazanç olacağını düşünerek bu yola çıktık." diye konuştu.
Çıraklı, çalışmadaki amaçlarının yara iyileşmesini sağlamak olduğunu, yara iyileşmesinin karmaşık bir süreç olduğunu dile getirerek, "Bu yolda oluşan herhangi bir aksama, olumsuzluk, yaranın iyileşmesinde gecikme, iyileşmemesi, kötü iyileşmesi şeklinde sonuçlanabiliyor" ifadesini kullandı.
Yara iyileşmesi durumunda oluşan oksidanları önleyen antioksidan içerikli ürünlerin, yara iyileşmesinde kullanıldığını vurgulayan Çıraklı, fındığın özellikle vitamin E ve selenyum gibi antioksidan maddeler içerdiğini, "neden yara iyileşmesine pozitif bir etki yapmasın" hipotezinden yola çıkarak bu çalışmayı planladıklarını bildirdi.
Fındığın, içeriğindeki vitamin E ve selenyumun antioksidan etkisi ile yara iyileşmesini hızlandıracağını düşündüklerini anlatan Çıraklı, sıçanlar üzerinde yaptıkları çalışmayla ilgili şu bilgileri verdi:
"Hayvanların sırt bölgelerinde yaralar oluşturduk ve üç gruba ayırdık. Bir grubumuz kontrol grubuydu. Diğer gruba ise ağızdan yani oral yolla fındık verdik. Bu şekilde besledik hayvanları. Diğer grupta ise deri yolu ile fındık uyguladık. Bunu steril şekilde elde ettikten sonra cilde uyguladık. Yani bir grubu ağızdan kullanılan ilaç olarak düşündük. Diğerinde cilde sürülen bir ilaç olarak düşündük. Bu şekilde çalışmamızı yaptık ve fındığın farklı zamanlarda 3'üncü, 7'nci ve 14'üncü günde yara üzerindeki etkisini histolojik olarak inceledik.
Bu çalışmamızın sonucunda, ağızdan alınan fındığın erken dönemde yara iyileşmesini hızlandırdığını tespit ettik. Bu bizim için çok önemli bir bulgu. Bu aslında çalışmanın prototipi. Bundan sonra bu çalışmayı daha ileri düzeyde ispatlayacak çalışmalara ihtiyacımız var. Bu açıdan çalışmamızı ileri düzeye götürmek istiyoruz."
Çalışmanın, İtalya'da yayımlanan "SCI-Expanded" cerrahi dergisinde yer alacağına dikkati çeken Çıraklı, "Burada yayın aşamasına ulaşmış durumda ve şu anda yayın hazırlıkları yapılıyor. Bir Ordulu olarak ben bu çalışmada emeği geçenlere teşekkür ediyorum ve gurur duyuyorum." ifadesini kullandı.
- "Bu benim asistanlık hayalimdi"
Çıraklı, "Biz genellikle çok uygulanan, hayvanların sırt bölgesinde yapılan yara modeli ile yaptık bu çalışmayı. Bu, literatürde farklı ürünler ile yapılmış. Enerji içeceği ile yapılmış bir çalışma da mevcut literatürde. Fındık, ülkemizin milli ürünü, Ordumuzun ürünü olarak yola çıktık. Bu benim asistanlık hayalimdi. Bunu Ordu Üniversitesinde gerçekleştirmekten büyük mutluluk ve onur duyuyorum."
Sonuçlanan çalışma üzerine devam etmeyi planladıklarını aktaran Çıraklı, sözlerini şöyle tamamladı:
"Ordu ilimizde özdeşleşen bir ürün, birçok faydası var, birçok hastalığa iyi geliyor. Biz de üzerimize bir vazife olduğunu düşünerek bunu yapmak istedik ve bu noktaya kadar getirdik. Bundan sonra da bu çalışmanın üzerinden çalışmalarımız devam edecek. Bu bir prototip çalışma. İnsanlarda bunu denemek için önce hayvanlarda denemek gerekiyor. Daha sonra ileri ki çalışmalar ve izinler alındıktan sonra uygulanabilir hale getirmek için tabi zaman ve emek gerekiyor. Farklı çalışmalar ile bunun desteklenmesi gerekiyor. Bu açıdan bu çalışmalarımıza devam etmeyi planlıyoruz."
Çıraklı, çalışmada yer alan Prof. Dr. Tarık Yarılgaç, Prof. Dr. Orhan Baş, Prof. Dr. Soner Çankaya, Doç. Dr. Pınar Naile Gürgör, Dr. Öğr. Üyesi Erdal Uzun, Dr. Öğr. Üyesi Esra Erdoğan ile teknik destek veren Sacit Özkan'a emekleri için teşekkür etti.