Sağlıklı ve fit bir vücut için ilk öncelik yeterli ve dengeli beslenmedir. Ancak formda kalabilmek için beslenme tek başına yeterli olmaz. Fiziksel aktivitelerle beslenmeyi desteklemek gerekir. Formda ve sağlıklı bir vücut için düzenli spor ve egzersiz yapılması profesyoneller tarafından tavsiye edilir. Öncelikle fitnessın ne olduğunu, nasıl yapıldığını bilmek bir sorun yaşamamak için gereklidir.
İngilizcede fitness kelimesinin birkaç anlamı bulunuyor. Bunlardan ilki fiziksel olarak yeterlilik olarak açıklanıyor. Diğer bir anlamı ise bir görev için uygun olma durumu olarak tanımlanıyor. Buradan da anlaşılacağı gibi fitness, bir vücut geliştirme sporunu değil genel olarak bir zindelik durumunu anlatıyor. Genellikle sporla ilgilenmeyen insanlar bu iki konuyu karıştırmaktadır. Fitnessta bu zindelik durumunu sağlayan etkinliklerden biri de vücut geliştirmedir. Yani vücut geliştirme fitnessın bir alt bileşenidir. Vücut geliştirmede amaç kasların çalışması ve güçlenmesiyken fitnessta asıl olan sağlıklı ve formda olma durumudur. Sonuçta fitness yalnızca sportif faaliyet değil bir yaşam stili olarak da düşünülebilir. Dengeli beslenme ve planlanmış bir günlük programla hayata entegre edilebilir.
Günlük hayatta ve ofis gibi çalışma ortamlarında duruş bozukluğu gibi fiziksel problemler yaygındır. Bunlar ileride daha ciddi hastalıklara ve ortopedik sorunlara yol açabilir. Bu sorunlar uyku kalitesi, mutsuzluk gibi farklı şekillerde bireyi etkileyebilir. Zindelik ve yeterlilik tanımı olan fitness sayesinde insanlar değişik birçok alanda gözlemleyebileceği pozitif etkiler kazanır. Vücutta neredeyse tüm kasları çalıştıran fitness hareketleri, düzenli bir programla uygulandığında birey için birçok fayda sağlar. Fitness faydaları şu şekilde sıralanabilir:
Uzmanlardan alınan destekle oluşturulan düzenli bir fitness programı sağlığınızı korumanıza ve kondisyonunuzu geliştirmenize olumlu etki eder. Yanlış yapılan spor ve egzersizlerse sakatlık gibi ciddi problemlere yol açabilir. Egzersiz esnasında oluşan hasarlar ve sakatlıklar içinse vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır. Bu yüzden kesinlikle profesyonellerden yardım alınması gereken bir süreçtir. Evde ya da açık havada yapılan egzersizler için bilgi alınmalı, spor salonunda çalışılıyorsa personal trainer ya da spor eğitmeni gözetiminde çalışılmalıdır.
Her insanın farklı ihtiyaçları, genetik ve fiziksel yapısı, beklentileri, spor deneyimleri ve kabiliyetleri vardır. Buna uygun bir program oluşturulması için diyetisyenlere, spor koçlarına ya da fizyoterapistlere detaylı ve gerçek bilgiler verilmelidir. Fitness hareketleri evde ya da açık alanda yalnızca vücut ağırlığı ile yapılabildiği gibi profesyonel ekipmanlarla spor salonlarında da yapılabilir. Yürüyüş, koşu, ip atlama, bisiklet sürme ve yüzme gibi kardiyo antrenmanları spor salonu dışında yapılan egzersizlere örnek olarak verilebilir.
Kardiyo kısaca kalp ritmini yükselten, vücudu yüksek tempoda çalıştıran egzersizler grubudur denebilir. Kardiyo, vücudun kan dolaşım sistemini ifade eden kardiyovasküler kelimesinin kısaltması olarak kullanılır. Kardiyo egzersizleri, kalbi yoğun tempoda çalıştırarak nefes alıp verme sürecini hızlandırır ve yağ yakımını sağlar. Ayrıca vücutta daha sağlıklı şekilde kan dolaşımı olmasını sağlar. Kardiyonun faydaları da şu şekilde sıralanabilir:
Kardiyo antrenmanları dışında fitnessta pilates, yoga gibi egzersizler de yapılabilir. Ağırlık çalışmaları ile farklı kas gruplarını geliştirmeye yönelik egzersizler yapılabilir. Vücut geliştirmede kasların güçlenmesi önemliyken fitnessta vücuda sağlıklı bir esneklik kazandırmak ön plandadır. Spor eğitmenlerinin önerdiği sayı ve setlerde ağırlık çalışmaları yapılabilir. Ayrıca geçmişte geçirilen hastalıklarla ilgili de danıştığınız uzmana bilgi vermeniz gerekir.
Fitness programı oluşturulurken kişinin hedefleri önemlidir. Amaç kilo vermek, sağlıklı olmak, profesyonel bir sporcu için yarışmaya hazırlanmak, vücut geliştirmek gibi farklı sebepler olabilir. Net bir hedef seçimi hem uygun bir program için hem de bireyin motivasyonu için gereklidir. Fitnessa yeni başlayan sporcular için dikkatli ve yavaş ilerlemek önem arz eder. Amaç kişinin gücünü ve dayanıklılığını adım adım artıracak bir program oluşturmaktır. Yoğun çalışmaların ardından yeterli beslenme ve uyku da dinlenmek için gereklidir, ihmal edilmemelidir. Fitness’a yeni başlayan insanlar için diğer bir önemli konu da kas ağrılarıdır. Vücudun alışması ve ağrıların geçmesi için birey kendine zaman tanımalıdır. Yoğun ağrılar yaşamamak için kademeli bir şekilde artan fitness programına uymak gerekir.
Haftanın her günü spor ya da fitness yapmak düşünüldüğü kadar yararlı olmayabilir. Vücut yeterince dinlenmediği için ağrılar ya da sakatlanma riski artabilir. Yine de ideal gün sayısı için net bir cevap vermek mümkün değildir. Herkes için farklılık gösterebilir. Sağlığınızı ve günlük hayatınızı etkilemeyecek şekilde uygulanan haftalık programlarda dinlenme günleri de yer alır. Programlarda genellikle yeni başlayan insanlar için hedeflerine uygun olacak türde antrenmanlar haftanın 3-4 günü yapılarak başlanır. Profesyonel sporcular ise haftada 5-6 gün antrenman yapabilmektedir. Fakat profesyoneller dahi en az bir günü dinlenmeye ayırır. Vücudun buna ihtiyacının olduğu unutulmamalıdır.