ALP ÖZDEN - Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği Genel Sekreter Yardımcısı Süleyman Morbel, geçen yıl şubat ayında yapılan düzenlemenin ardından kaldıraçlı işlemler (Foreks) hacmindeki düşüşe paralel olarak müşterilerin şikayetlerinde de bir azalma olduğunu söyledi.
Morbel, Foreks Piyasasındaki Aracı Kurumların Bireysel Yatırımcıları Mağdur Ettikleri İddialarının Araştırılması amacıyla TBMM Dilekçe Komisyonu bünyesinde kurulan alt komisyona bilgi verdi.
Şu anki mevzuat yapısı itibarıyla yatırımcıları koruyan; kaldıraçlı alım-satım işlemlerinin riskli bir ürün olduğunu ve bu üründe işlem yapılması sonrasında zararlar oluşabileceğini anlatan birçok uygulamalarının bulunduğunu belirten Morbel, bunların "risk bildirimlerinin yapılması; deneme hesaplarında işlem gerçekleştirilmesi; reklam ve ilanlarda zarar olasılıkların açıklanması; internet sitelerinde çeşitli birtakım zorunlu açıklamaların yapılması" olduğunu ifade etti.
Morbel, Şubat 2017'de Foreks piyasası ve aracı kurumlara ilişkin yapılan düzenlemeyle kaldıraç oranının 10 ile sınırlandırılmasının ardından şikayetlerde ve işlem yapan müşteri sayısında da bir hayli azalma olduğunu dile getirerek, şunları kaydetti:
"Geçmişte, üç aylık dönem içerisinde 50-59 bin civarında işlem yapan müşteri varken, o dönemde şikayet sayısı 180’ler civarındaydı. En son üç aylık dönem itibarıyla 6 bin 873 işlem gerçekleştiren müşteri sayısı var. Bu 6 bin 800 müşteriden üç aylık dönem içerisinde aracı kurumlara ulaşan şikayet sayısı 28. Bu 28 şikayetten de 10 tanesiyle ilgili doğrudan doğruya aracı kurum ile müşteri arasında mutabakat sağlandı. Diğerleri devam ediyor.
Adli yargıya gidilmeden de şikayetlerin, uyuşmazlıkların çözümü için birtakım yöntemler geliştirildi. Kendi içimizde oluşturduğumuz hakem heyeti sistemimiz var. Bu hakem heyeti sistemimiz, bildiğimiz tüketici mevzuatındaki hakem heyeti değil. Bizim içimizde uyuşmazlığın çözümüne yardımcı olmak amacıyla oluşturulmuş bir sistem. Bu, aynı zamanda ücretsiz, herhangi bir maliyeti de yok. Yatırımcılar bize veya doğrudan SPK’ye başvurmak yoluyla uyuşmazlıkların çözümü için hakem heyeti sistemine de başvurabiliyorlar."
Hakem heyeti sistemini Ağustos 2016’da devreye aldıklarını anımsatan Morbel, şöyle devam etti:
"Ağustos 2016’dan bugüne kadar toplamda 382 tane bizim hakem heyeti sistemine ulaşmış uyuşmazlık var. Bunlardan 177 tanesi SPK üzerinden gelmiş, 205 tanesi de doğrudan yatırımcılar tarafından Birliğimize yapılan başvurular. Bunların içerisinde de kaldıraçlı işlemlerle ilgili şikayet sayısı 310 aslında ve şimdiye kadar da bu 310 başvurudan 50 tanesi karşılıklı olarak aracı kurumlar ile müşteriler arasında uzlaşıyla kapandı.
40 tanesi bizim Birlik heyeti dışındaydı yani uyuşmazlığı inceleme kapsamı dışında gördük, 157 tanesi şimdiye kadar karara bağlandı, şu anda da halihazırda karara bağlanmak üzere bekleyen açıkçası 130 kadar bir şikayet var."
-Çalışan sayısı düştü
Morbel, özellikle geçen yıl yapılan düzenleme sonrasında kaldıraçlı işlem hacmindeki düşüşe paralel olarak müşterilerin şikayetlerinde de bir azalma olduğunu aktararak, "Çünkü artık işlem gerçekleştiren müşteri olmadığı gibi, şikayet sayısı da azalmış oldu." dedi.
Sektörün, geçen yıl yapılan düzenleme sonrasında bir hayli küçüldüğünü ve küçülmeye de devam ettiğini bildiren Morbel, "Bu küçülme, kurumların kapanması değil. Bu küçülmeyi sektörde çalışan personel sayısıyla ölçebiliriz. Sadece kaldıraçlı işlemler içir değil tüm sermaye piyasası aracı kurumlarında çalışan personel sayısı 2016 sonunda toplamda 6 bin 500 civarındayken, 2017 Eylül itibarıyla 4 bin 700 oldu. 2017 sonu itibarıyla bu 4 bin 500 gibi bir rakama düştü." bilgisini verdi.