İSTANBUL (AA) - NURAN ERKUL KAYA - Dünya üzerinde enerji sektöründe 2012'den bu yana fosil yakıtlardan geri çekilen yatırım miktarı 11 trilyon dolar eşiğini geçti.
AA muhabirinin, fosil yakıt şirketlerindeki yatırımların geri çekilerek iklim dostu çözümlere aktarılmasını teşvik eden küresel hareket "Divest Invest" tarafından hazırlanan "11 Trilyon Dolar ve Daha Bitmedi: Fosil Yakıtsız Bir Dünya İçin Yeni Hedefler" başlıklı raporundan yaptığı derlemeye göre, dünyada birçok işletme ve kurum, yatırımların fosil yakıtlardan temiz enerjiye kaydırılması gerektiğini savunuyor.
Bu kapsamda, iklim değişikliğini küresel bir tehlike olarak gören ve fosil yakıt yatırımlarını sonlandırdığını açıklayan kurumların sayısı da her geçen gün artıyor.
Halihazırda 1110 kuruluş fosil yakıt yatırımlarından vazgeçti. Bu yatırımları kara listeye alanlar arasında Norveç Hükümeti Varlık Fonu, Filipinler Katolik Piskoposlar Konferansı, Rockefeller Kardeşler Fonu, İngiliz Tabipler Birliği, Amundi Varlık Yönetimi, Fransa kamu finans kuruluşu Caisse des Depots, New York ve Cape Town şehir yönetimleri, Alman kalkınma bankası KfW Group, Stockholm Üniversitesi, Birleşik Krallık'taki Tate müzeleri ve Allianz Sigorta gibi birçok farklı sektörden kurum yer alıyor.
Rapora göre, fosil yakıtlardan çekilen yatırımlar 2014'te 52 milyar dolara ulaşırken bugün bu miktar yüzde 22 binlik artışla 11 trilyon doları geçti. Dünya Bankası istatistiklerine göre, 11 trilyon dolar, 2018'deki küresel sermaye piyasalarının toplam değerinin yaklaşık yüzde 16'sını oluşturuyor.
Yatırımların fosil yakıtlardan temiz enerji kaynaklarına aktarılmasını teşvik eden küresel hareket, 2020'de bu miktarın 15 trilyon dolara, kurum sayısının da 2 bin 20'ye yükselmesini hedefliyor.
Hareket, yatırımcıların portföylerinin en az yüzde 5'ini iklim dostu çözümlere yönlendirmesi gerektiğini savunurken yatırımların fosil yakıtlardan bir an önce çekilmemesi durumunda, dünyadaki alarm durumunun giderek artacağı tahmin ediliyor.
- "Türkiye'de 70 bin megavat kömür projesi rafa kalktı"
AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Enerji Ekonomisi ve Finansal Analiz Enstitüsü Analisti Simon Nicholas, 2018'de neredeyse iki haftada bir, kurumların fosil yakıt yatırımlarından çekilme kararı aldığını bildirdi.
Nicholas, yılın ilk yarısında bu oranın bir haftaya düştüğüne dikkati çekerek "Bu yıl itibarıyla, Güney Afrika bankalarının da arasında bulunduğu yüzden fazla finansal kuruluş kömür yatırımlarından geri çekilmiş durumda." dedi.
Birçok ülkenin enerji politikasında artık kömür yatırımlarının yer almadığını dile getiren Nicholas, şunları kaydetti:
"İngiltere, Almanya, Fransa, İspanya, Portekiz ve İtalya'da kömürden elektrik üretimi bu yılın ikinci çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 40 düştü. Kömür pazarının en parlak bölgelerinden biri olması beklenen Türkiye bile kömür endüstrisini hayal kırıklığına uğratacak. Türkiye'de dolar kurundaki dalgalanma sürüyor ve bu da ithal kömür santrallerinin çalışma saatlerini azaltıyor. 2009'dan beri, Türkiye'de 70 bin megavatlık kömür santrali planı rafa kaldırıldı. Neredeyse her ülkede bu yönde bir eğilim söz konusu."
Divest - Invest Küresel Hareketi'nin Direktörü Clara Vondrich ise hareket güç kazandıkça her sektörde fosil yakıt yatırımlarından net bir uzaklaşma görüldüğünü ifade etti.
Kurumsal yatırımcıların geleceği inşa etme veya yıkma gücüne sahip olduğunu kaydeden Vondrich, "Kömür, petrol ve gaz yatırımları toksik olarak algılanıyor. Sadece iklim krizine dayalı ahlaki nedenlerle değil, aynı zamanda finansal olarak da büyük risk taşıyor." diye konuştu.