Fotoğraf veya resimleri hareketli ve sesli hale getirmek için kullanılan Deepfake, herkesin ilgisini çeken teknolojik işler arasında yer alır. Ancak fotoğrafları dile getiren bu teknolojinin kötü niyetli kişiler tarafından yoğun olarak kullanılması büyük tehlikelere yol açabilir. Bu yazıda Deepfake teknolojisiyle ilgili merak ettiğiniz tüm soruların cevaplarını bulabilirsiniz.
Son günlerde sıkça karşınıza çıkan film veya dizi kesitlerinin aslında olması gerektiğinden çok farklı göründüğünü mü düşünüyorsunuz? Çok kez izlediğiniz bir dizideki karakterleri tanıyamadığınızı fark ediyorsanız bunun nedeni Deepfake olabilir. Teknolojik imkanların artması ve hemen herkesin birkaç uygulamayla baş döndürücü teknoloji denizinin içinde yer alabilmesi birçok tehlikeyi de beraberinde getirir. Doğru amaçlarla kullanılırsa aslında çok yaratıcı içeriklere imkan verebilecek Deepfake nedir, nasıl yapılır gibi sorular da oldukça merak edilir.
Derin sahte anlamına gelen bu uygulama, bilgisayar programları aracılığıyla bir insanın yüzünü herhangi bir videodaki karakterin yüzüne monte edilmesini ifade eder. Yapılan montaj o kadar derin ve gerçekçi olur ki kimi zaman görüntünün sahte olduğunu kanıtlamak oldukça güç bir hal alabilir. Birkaç basit uygulama sayesinde hazırlanan videolar tehdit, şantaj ve benzeri tehlikeli amaçlara hizmet ettiğinde sosyal medyanın korkulu rüyası olur. Hatta ünlü çoğu kişinin bu tür sahte görsellerle başının dertte olduğu bilinir.
Teknolojinin en korkunç yönlerini bir kez daha ortaya çıkaran uygulamalardan Deepfake, mevcut görüntülerdeki yüzleri sahte sinir ağları sayesinde başka yüzlerle değiştirmeye hizmet eder. Geliştirildiği andan itibaren oldukça dikkat çeken Deepfake kullanımı farklı kişilerin elinde oldukça korkutucu bir silaha dönüşebilir. Ortaya çıkan görüntülerin gerçeğinden ayırt edilememesi ve bunların nasıl yapılabildiği konusunda da kafalarda soru işareti bırakır. Basit uygulamalarla hemen herkesin gerçekleştirebileceği bu işlem, teknolojik yapay zekanın derin öğrenme ve sahte gerçeklik üretebilme yetenekleriyle ortaya çıkar. Yani bunun üzerine geliştirilmiş bir programa ya da uygulamaya sahip kişi birçok amaç için gerçeğinden ayırt edilemeyecek kadar inandırıcı görseller oluşturabilir. Bunun yanında yüzün yerleştirileceği hareketli bir görüntü ve yüzün sahibine ait birden fazla fotoğrafla çok gerçekçi bir çıktı alınabilir.
Derin sahte anlamını taşıyan bu uygulamalar isminin hakkını vererek bunun üzerine kurulan ekiplerin bile gerçeğinden ayırt edemeyeceği içerikler hazırlanmasına yol açar. Bazı zamanlarda kötü amaçlara hizmet eden bu işlemler, çok basit birkaç Deepfake programıyla gerçekleşir. Biraz teknolojiden anlayan herkesin ulaşabileceği ve kullanabileceği bu araçlar, çoğu zaman bitmek bilmeyen hukuk savaşlarına kadar uzanır.
Veri dolaşımına giren çıktıları ise birçok kaynak üzerinde çoktan kaydedildiği için silmek ya da yayından kaldırmak mümkün olmayabilir. Bu nedenle özellikle ünlü isimlerin korkulu rüyası haline gelir. Özellikle ilgili kişileri maddi ve manevi yıkıma uğratmak için kötü niyetli kişiler tarafından yaratılır. Bunlar çoğu zaman zengin, ünlü kişiler, siyasi isimler, halkın tartışmasız inandığı güvenilir şahıslar olabilir. Bunların sevilmesini sağlayan özelliklerini birkaç kelimeyle yıkıp geçebilecek bir video kamuoyunun oldukça tepkisini çeker. Dolayısıyla tanınmış kişilerin zaman zaman bu tür görsellerle maddi kar sağlamak amacıyla tehdit edildiği görülür. Seçim zamanlarında ise tarafların kimliğini zedeleyecek şekilde videolar kamuoyunu yönlendirme amacıyla üretilir.
Tehlikeli amaçların dışında eğlenceli içeriklerin de üretilmesi Deepfake programı, Deepfake uygulaması, Deepfake Android, Deepfake github gibi kelimelerin internette sıkça aranmasına yol açar. Sinema sektörü için büyük bir nimet olabilecek bu teknoloji, güçlü bir işlemci ve basit uygulamalar sayesinde herkesin eğlenceli videolar üretmesini sağlar. Ancak hangi amaçla olursa olsun bu konuda bir uzman değilseniz gerçeğiyle sahtesini ayırt etmek oldukça güç bir hal alır. En basitinden yerleştirilen yüze ne kadar çok fotoğraf kullanılırsa çıktı o kadar gerçekçi olur.
Örneğin Kemal Sunal’ın yüzünün The Mask filminde Jim Carrey ile değiştirildiği videoya denk gelmiş olabilirsiniz. Maske filmi bu kadar ünlü olmasaydı ve diğer oyuncuların lisanı da kendini ele vermeseydi Kemal Sunal’ın gerçekten o filmde rol aldığını düşünebilirdiniz. Ancak daha az fotoğrafla gerçekleştirilen videolar çeşitli ipuçlarıyla kendini ele verir. Bunun için bir kişiye karşı kullanılan ve infial yaratan kayıtlara inanmadan önce videodaki yüzün tüm hareketlerini, mimiklerini, bedeninin diğer yerlerindeki ten rengini, hareketler sırasında gerçekleşebilecek kayma, atlama, bulanıklaşma gibi küçük detayları iyi incelemeniz gerekir. Örneğin videoyu normalden yavaş bir akış hızıyla birkaç kez inceleyerek gerçek veya sahte olduğunu anlayabilirsiniz. Ancak çok görselle ve uzman kişiler tarafından hazırlanmış olanlar için aynısını söylemek mümkün olmayabilir.
Derin sahte uygulamalarıyla oluşturulan verilerin gerçeğinden bu kadar ayırt edilememesi herkes için birçok sorunu beraberinde getirir. Kaynakların değiştirilmesi, olayların yalanlanması, kamuoyunun kışkırtılması, tehdit, şantaj ve daha birçoğu insan eliyle yaratılan bir felakete yol açabilir.