Fransa’nın 3 santimlik Türk korkusu
Dünyanın okunabilir en küçük şiir kitabını yazarak Venezuelalı Ilich Ramiez Sanchez'e gönderen Türk şair Ümit Yaşar Işıkhan, Fransa engeline takıldı. Tutuklu bulunan Sanchez, avukatları aracılığı ile kitabın ulaşmadığını duyurunca Işıkhan da yasağın kaldırılması için çareyi Fransa Cumhurbaşkanına mektup yazmakta buldu. Işıkhan yaşadığı hüsranı, “Fransa’nın bu kitabı yasaklamış olmasını şiirin ruhuna, etiğine, evrensel duyarlılığına aykırı olarak görüyorum” sözleri ile anlattı.
Dünyanın en küçük okunabilir minyatür şiir kitabını yazan Ümit Yaşar Işıkhan, Fransız cezaevi yönetiminin engeline takıldı. ‘Aşktan sonra hüzün’ isimli şiir kitabını Paris’te tutuklu bulunan Çakal Carlos olarak da bilinen Venezuelalı Ilich Ramiez Sanchez'e ithaf eden ve Ocak ayında kitabı gönderdiğini açıklayan Işıkhan, hayal kırıklığına uğradığını anlattı. Fransa’nın dünya edebiyat tarihinde çığır açan bir ülke olduğunu ancak hiçbir gerekçe gösterilmeden sergilenen tutuma anlam veremediğini belirten Işıkhan, hüsranını şu sözler ile anlattı:
“Ocak ayının 20’sinde kitaplarımı gönderdim ancak kitaplar ulaşmamış; cezaevi yöntemi tarafından verilmemiş. Hapishane yöneticisi de kendi kafasına göre iş yapamaz diye düşünüyorum ve bu nedenle yasaklama vardır diye düşünüyorum ama maalesef kitabım Fransa Paris’te yasaklandı ve ulaştırılamadı. Bunu da Carlos kendisi eşi ve aynı zamanda avukatı aracılığı ile duyurmuştur. Ayrıca Carlos’un avukatı aracılığı ile yaptığımız görüşmelerde, kendisine farklı ülkelerden kitaplar gelmesine rağmen sadece Türkiye’den giden benim kitabımın yasaklanmasına ben ve avukatları şaşırdık.”
“SOYKIRIM DEĞİL, AŞK VAR”
Dünyanın çeşitli ülkelerinden birçok kitabın Carlos’a ulaştırıldığına dair araştırmalar yaptığını anlatan Işıkhan, kitabın içeriği hakkında bilgi verdi. Işıkhan, “Bu kitabın özelliği, dünyanın en küçük okunabilir minyatür kitabı olmasıdır. İlginçtir ki bu küçük kitaptan korktular. Bu minyatür kitaptan korktular. Tabii içinde ne var? Özgürlük şiirleri ve aşk şiirleri var. Fransa’nın ruhuna uygun şeyler bunlar aslında. Onun dışında birçok kişinin Carlos ile ilgili araştırmaları romanları belgeselleri öyküleri onlar çok rahat ulaştırılmış. Tek sorun bu kitapta çıktı. Yani ben kitabımı çok rahat istediğim kişiye armağan edebilmeliyim. Hatta bilirsiniz ben Mustafa Kemal Atatürk’ü rüyamda görüp şiir yazmaya başlamış bir şairim 1970’li yıllarda. Bugüne kadar Türkiye’de bile böyle bir şey yaşanmadı. Devrimlerin ve özgürlüklerin yayıldığı bir ülkede, Fransa’da bir şiir kitabına veya bir kitaba, bir şiire yasak koymalarını anlamakta güçlük çektim çünkü bu kitapta Fransa’nın herhangi bir soy kırımından bahsetmedim. Aşk ve özgürlük şiirlerini içeren bir kitap. Fransa’nın bu kitabı yasaklamış olmasını şiirin ruhuna, etiğine evrensel duyarlılığına aykırı olarak görüyorum” dedi.
FRANSIZ CUMHURBAŞKANINA MEKTUP YAZACAK
Alternatif çare arayışına girdiğini aktaran Işıkhan, Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande’a mektup yazacağını dile getirerek sorunun çözümü için talepte bulunacağını söyledi. Işıkhan şöyle konuştu:
“Fransa’nın kendini bu ayıptan kurtarmasını bekleyeceğim. Böyle devam ederse, benim kitabımla ilgili bir yaptırım söz konusu olursa bunu açık olarak ortaya koymalarını ve gerekçelerini açıklamalarını isteyeceğim. Yapamadıkları takdirde Fransa Cumhurbaşkanına nezaketen bir mektup yazıp durumu açıklayacağım ve yakışmayan bu tür yasaklamaların kaldırılması hususunda var ise de mevcut yasağın kaldırılmasını talep edeceğim. Hele çağımızda kitaba şaire aydınlanmaya dönük olan bu hareketi asla yakıştıramıyorum. Afrika’nın herhangi bir ülkesi olsa bile aynı tutumu sergilerdim. Kaldı ki Fransa, hala şok içindeyim. Fransız halkı da buna tepki gösterecek ve şaşıracaktır.”
“BÜSTÜ KENDİM GÖTÜRECEĞİM”
Kitabın gelirleri ile duyduğu hayranlığı Carlos’un büstünü yaparak Venezuella Devlet Başkanı merhum Hugo Chavez’e göndermek istediğini ancak bunun da hüsranla sonuçlandığını hatırlatan Işıkhan, kitabına yeşil ışık yakılmasının ardından büstü de kendisinin götüreceğini söyledi. Işıkhan şöyle konuştu:
“Carlos’un büstünü yaptım ama tabii bu da ayrı bir macera oldu. Bu kez Carlos’un büstünü daha Cavez aramızdan ayrılmadan önce onunla bağlantı kurup Venezuella Büyükeyçiliği ile Cavez’a göndermek istedim ancak Cavez’ın rahatsızlığı ortaya çıkınca sağlıklı bir eliti kuramadık. Hatta bu heykel kimse bunun ne olduğunu bilmeden Ankara’da çok önemli bir yerde bekledi ancak heykeli de ulaştıramadım. Ama bu kez kendim götüreceğim.”
AŞKTAN SONRA HÜZÜN
Dünya Edebiyatına Hizmet Uluslararası Sanat Ödülü'nü alan ‘Aşktan Sonra Hüzün’ isimli (157 sayfalık 3 santimetre uzunlukta ve 2 santimetre genişlikte) minyatür şiir kitabının ilk baskısı 2006 yılında yapıldı. Kitabın ikinci baskısı 2009, üçüncü baskı Nisan 2012 ve dördüncü baskı ise 2013 yılında yapıldı. Kitap, 1989-2000 yılları arasındaki kuşakların ideolojik açıdan yaşadıkları aşk kırılmalarını ele alan dizelerden oluşmaktadır. Işıkhan’nın birçok şiir kitabı aynı zamanda İngilizce, İtalyanca, Rusça, Fransızca, Arapça, Süryanice, Sırpça, Azerice ve Hint dillerinde yayımlanmıştır.
(İHA)