Geçtiğimiz Ocak ayında Nvidia uzun süredir piyasada bulunan G-Sync teknolojisi ile ilgili yeni bir güncelleme duyurdu. Nvidia’nın CEO’su CES 2019 açılışında yaptığı konuşmada G-Sync’in artık 4 seviyede ele alınacağını ve buna göre uluslararası monitör standartlarını belirleyen bir kuruluş olan Vesa’nın AdaptiveSync teknolojisinin de G-Sync ismi altında destekleneceğini açıkladı. Bu duyuru pek tabii teknoloji dünyasında oldukça ses getirdi çünkü AdaptiveSync standardını uzun süredir destekleyen başka bir teknoloji devi var ki o da Nvidia’nın ezeli rakibi; AMD.
Bildiğiniz gibi AMD FreeSync adıyla uzun zamandır bu teknolojiyi kullanıyor. Hatta standardın adı olan AdaptiveSync’in geliştirilme aşamasında AMD ve Vesa kuruluşu birlikte çalışmışlardı. Ancak bu esnada hâlihazırda G-Sync teknolojisini geliştirerek piyasaya süren Nvidia bu çalışmanın bir parçası olmadığı gibi teknolojinin son kullanıcıya sunulmasıyla birlikte destek vermeyi de reddetmişti. Öte yandan FreeSync ve G-Sync teknolojilerinin önemli bir farkı bulunuyor. FreeSync’i kullanmak için yalnızca AdaptiveSync destekli bir monitörünüz olması yeterli ve bu özellik bir standart olarak getirildiği için üreticiye ve doğal olarak tüketiciye herhangi bir ekstra maliyet çıkarmıyordu. G-Sync tarafında ise, özellikle Nvidia’nın belirttiğine göre, çok daha komplike bir teknoloji olmakla beraber çalışması için G-Sync sertifikasını alacak olan monitöre bir modül takılması gerekiyordu. Dolayısı ile bu durum ekstra bir maliyeti de beraberinde getiriyordu. Piyasadaki G-Sync sertifikalı monitörlerin ne denli pahalı olduklarını göz önüne alırsak, oyuncuların bu monitörlere, özellikle FreeSync alternatifinin de ortaya çıkması ile pek rağbet ettiklerini söyleyemeyiz. Zaten G-Sync’in vadettiği özelliklerin bilhassa profesyonel oyunculara hitap eden daha elit bir deneyim sunduğu da bir gerçek. Fakat diğer tarafta bu teknolojinin sunacağı deneyimin, her ne kadar Nvidia tam olarak bunu kabul etmese de, aynısını sunmayı vadeden FreeSync veya AdaptiveSync seçeneğinin gelmesiyle birlikte uzun süredir Nvidia’nın nasıl bir karşılık vereceği de merak ediliyordu. İşte bu merak CES 2019’da bizzat Nvidia’nın patronu tarafından giderilmiş oldu.
Artık sadece G-Sync değil
Açıklamanın ayrıntılarına bakacak olursak, Nvidia’nın G-Sync isminde bazı değişiklere gittiğini görüyoruz. Öncelikle G-Sync tek başına tüm teknolojiyi ifade etmekle kalmıyor aynı zamanda bu teknolojiyi 4 seviyeye ayıran ve Nvidia’nın ifadesine göre 2. Seviyenin ismini temsil ediyor. Bu seviyelerin tepe noktasına G-Sync Ultimate demeyi tercih eden Nvidia 3. Seviyeyi ise G-Sync Compatible olarak isimlendiriyor. Tüm bu seviyelerin dışında bir de 4. Seviye var ki bu aslında Nvidia’nın resmi sınıflandırması değil. Zira bu seviye, Nvidia tarafından hiçbir teste tabi tutulmayan ve Nvidia’nın G-Sync markasına teoride girmeyen ama pratikte AdaptiveSync’e gelen destek sayesinde sanki G-Sync özelliği kazanmış gibi olan monitörlerden oluşuyor.
1. Seviye: G-Sync Ultimate
G-Sync Ultimate sınıfına giren monitörlerde Nvidia'nın G-Sync HDR modülü yer alıyor. Nvidia’nın yukarıdaki tabloda belirttiği gibi bu monitörler görüntü kalitesi, renk doğruluğu, değişken yenileme hızı performansı ve 1000'in üzerine çıkan parlaklık değerleriyle görüntüleme aralığının yüksek olduğu “en iyi deneyimi” sunan oranlara sahipler.
Önemli bir ayrıntı olarak, G-Sync Ultimate monitörler bu standartları karşılayabilmek için 300'ün üzerinde uyumluluk ve kalite testinden geçmiş olması gerekiyor. Ayrıca daha gelişmiş bir işlemci modülü içermekteler.
Bu modülün yer aldığı yalnızca üç monitör var şuan için; Acer Predator X27 , Asus ROG Swift PG27UQ ve HP Omen X Emperium 65.
2. Seviye: Yalnızca G-Sync
Bu kategoride ki monitörler bir G-Sync modülü içeren ancak G-Sync HDR'yi desteklemeyen, yıllardır piyasada mevcut olan klasik G-Sync sertifikalı monitörlerdir. Bu monitörlerde tıpkı G-Sync Ultimate sınıfında olduğu gibi kalite ve uyumluluk testlerine tabii tutulurlar.
3. Seviye: "G-Sync Uyumlu" Monitörler
G-Sync uyumlu yani G-Sync Compatible monitörler, Nvidia'nın şimdiye kadar uyguladığı katı G-Sync performans ölçümlerine tabi tutulan ve ölçümlerden başarıyla geçen FreeSync monitörlerdir.
G-Sync modüllerine sahip değiller ancak VESA AdaptiveSync standardını destekliyorlar, bu yüzden AMD GPU'larla da çalışıyorlar. En yeni Nvidia sürücüleri ile bu monitörler artık varsayılan olarak Nvidia GPU'larda AdaptiveSync açık şekilde çalışıyor.
Şimdiye kadar Nvidia, 12 monitörün G-Sync Uyumlu olduğunu açıkladı, yukarıdaki listede bu monitörlerin hangileri olduğunu görebilirsiniz.
Eğer bu monitörlerden herhangi birine sahipseniz ve Nvidia'nın en son sürücüsünü yüklediyseniz, G-Sync otomatik olarak etkinleştirilir ve herhangi bir G-Sync monitörü gibi kullanabilirsiniz.
Nvidia, “G-Sync uyumlu”monitörlerin hala standart G-Sync'e göre daha düşük performans verdiğini iddia ediyor. Bunun en önemli sebebi olarak da G-Sync sertifikasını alacak olan monitörlerin daha fazla teste tabi tutulması ve takılan modül sayesinde zaten G-Sync için gerekli olan görüntü standartlarının monitöre ekleniyor olması.
4. Seviye: G-Sync ama değil
İşte büyük tantananın yaşandığı çetrefilli kısım ise tam olarak burada başlıyor. Nvidia'nın bahsettiği ama üstünde çok fazla durmadığı dördüncü bir seviye var. Ve bu, herhangi bir FreeSync veya bir diğer ifade ile VESA AdaptiveSync monitörünü Nvidia ekran kartları ile yalnızca Nvidia Kontrol Panelinden yapacağınız ufak bir ayarla G-Sync aktif bir şekilde kullanma imkanınızın olmasıdır.
Nvidia, şuan için bu tip, yalnızca FreeSync sertifikalı ancak G-Sync testine tabii tutulmamış monitörlerin, henüz uyumlu olmadığını iddia ediyor ve ekliyor, “isterseniz özelliği etkinleştirmeniz mümkün ancak kısmen çalışma veya hiç çalışmama ihtimali söz konusu”. Elbette, Nvidia tarafından teste tabi tutulmayan yani az önce bahsettiğimiz 12 monitörden birine sahip değilseniz Nvidia’nın garantisi altına girmemeniz doğal ancak artık sürücüler sizi kısıtlamıyor ve VESA’nın getirdiği AdaptiveSync standartı artık desteklenmiş oluyor. Yapmanız gereken tek şey Nvidia kontrol panelinden G-Sync’i etkinleştirmek.
Nvidia, yaptığı tanıtımda, insanları G-Sync sertifikasını almanın gerekli olduğu konusunda ikna etmek için biraz zaman harcadı, çünkü görünüşe göre sertifikalı olmayan monitörlerde titreme, kararma ve kırpma gibi sorunlar mevcut. Öte yandan G-Sync uyumlu monitörlerin bu sorunlara sahip olmadığının altını çizdiler.
Ancak bahsi geçen sorunlar, FreeSync veya VESA AdaptiveSync teknolojisi ile bir ilgisi yok yani bu sorunlar daha çok AdaptiveSync standardının üretilen monitörlere kaliteli bir biçimde entegre edilmemesi yani kısaca üretim kalitesi ile alakalı. Zira bazı FreeSync monitörlerinin, özellikle eski modellerin, çok iyi olmadığı ve gerçekten AMD GPU'larda bile, özellikle titreme gibi sorunların olduğu sır değil.
Yabancı basındaki görüşe göre bu tip monitörler zaten kusurlu ürün olarak görülmeliler. Çünkü ortada bahsedilen ve var olduğu beyanı verilen bir görüntüleme standardının, üretimin kalitesiz ve test edilmeden yapılması neticesinde gereksinimleri tam olarak karşılamama durumu söz konusu. Ancak gerçekçi olmak gerekirse satın almak istediğimiz monitörün G-Sync özelliğini ne denli iyi çalıştırdığını test etme imkanımız pek yok. Burada monitör alacaklara tavsiyemiz piyasa araştırması yaparken alacağınız monitörle ilgili kullanıcı deneyimlerine ve incelemelere göz atarak, özellikle bundan sonraki süreçte, G-Sync testlerini yapan kişilerin deneyimlerini öğrenmek ve tercihinizi bu yönde geliştirmek olacaktır. Pek tabii ki AMD ekran kartlarıyla mükemmel çalışan FreeSync monitörlerin Nvidia ekran kartları ile kullanıldığında yine sorun yaşama olasılığı da mevcut ancak bu durum daha çok Nvidia’nın tam anlamıyla destek verme konusunda biraz daha zamana ihtiyaç duyduğuna işaret ediyor ve umarız ki yeni güncellemeler ile bu tarz sorunlar aşılacaktır. Şimdilik bekleyip görmekten başka bir çaremiz ne yazık ki yok.
FreeSync monitörünüzde G-Sync'i etkinleştirme
Öncelikle Nvidia sürücünüzün güncel olmasına dikkat etmelisiniz. Ardından monitörünüzün kendi menüsünden FreeSync seçeneğinin açık olup olmadığını kontrol edin. Çünkü birçok FreeSync destekli monitörde varsayılan olarak FreeSync kapalı şekilde geliyor. Ardından Nvidia kontrol panelini açıyoruz. (Masaüstü>Sağ Tuş>Nvidia Denetim Masası) Açılan pencerede sol kısımda yer alan menüde Ekran başlığı altında G-Sync ayarları seçeneğini görmelisiniz. Eğer bu seçeneği görmüyorsanız;
Bu seçeneği gördüğünüz durumdan devam edecek olursak; yapmanız gereken yalnızca G-Sync ayarları sekmesine tıkladığınızda, hem “G-Sync uyumlu özelliğini etkinleştir” onay kutusunun hem de “seçilen ekran modeli için ayarları etkinleştir” onay kutusunun işaretli olduğundan emin olun. Tıpkı aşağıda yer alan resimdeki örnekte olduğu gibi.
Monitör G-Sync sertifikalıysa ikinci onay kutusu görünmeyecektir. Ardından Uygula'yı tıklayın, monitörünüz yeniden başlatılacak ve G-Sync daha doğrusu AdaptiveSync etkinleştirilmiş olacaktır. Bazı durumlarda, “3D ayarlarının yönetilmesi” sekmesine girmeniz ve “monitör teknolojisi” menüsünden G-Sync Uyumlu seçeneğini seçmeniz gerekebilir.
Son olarak, G-Sync uyumlu FreeSync monitörler yalnızca Nvidia'nın GTX 10 serisi veya Nvidia’nın yeni RTX kartları ile çalışmaktadır.
G-Sync, FreeSync veya AdaptiveSync nasıl test edilir
Yukarıda anlattığımız aktif etme işlemlerinden sonra monitörünüzün G-Sync ile çalıştığını anlamanız için bazı test programları mevcut. Bunun en popüler olanı Nvidia tarafından yayınlanan Pendulum yani Sarkaç testidir. Bu testi yapabileceğiniz programa aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz;
Programın kullanımı ise basit; ekranda sallanan kocaman bir sarkaç var ve sol üstte üç seçenek yer alıyor, V-Sync, No V-Sync ve G-Sync. Eğer G-Sync seçeneği seçiliyse sorunsuz şekilde aktif etmişsiniz demektir. Ancak diğer seçeneklerden biri seçili ve kendiniz dahi G-Sync seçeneğini seçemiyorsanız G-Sync’i aktif ederken bir şeyleri yanlış yapmış olma ihtimaliniz yüksek yada sandığınız gibi monitörünüz veya ekran kartınız uyumlu değil. Ayrıca bu program sayesinde G-Sync açık ve kapalıyken ne fark oluştuğunu bu seçenekler arasında geçiş yapıp bu sırada sarkacı gözlemleyerek öğrenebilirsiniz.