LONDRA(ANKA)- Ekonomi gazetesi Financial Times, seçimler öncesi "Türkiye'de Yatırım Yapmak" isimli geniş bir rapor yayınladı. Yatırımlardan eğitime, Türkiye-AB ilişkilerinden Kuzey Irak soruna kadar çok sayıda konunun incelendiği raporda, seçimlerin yatırımlar için taşıdığı riskler üzerinde duruldu. Gazete, özelleştirmenin AKP için "tutku" olduğunu da öne sürdü.
Financial Times, raporunda yabancı gözlemcilerin, seçimin yatırımcılar için içerdiği riskler üzerinde durmaya başladığını belirterek "Gözlemciler, riskleri düşünmekte haklı. Yatırımcılar ve analistler de aynı görüşte. Türkiye daha önce siyasi krizler yaşadı ancak mevcut kriz, mavi bir gökte birden bire patlak veren bir fırtına gibi geldi" yorumunu yaptı.
Genelkurmay bildirisinin ardından "Türkiye'nin son 10 yılda en ciddi anayasal kriz yaşadığı" yorumunu yapan gazete, "Gelecek seçimin, 2002 yılından bu yana işdünyası yanlısı ancak sosyal olarak muhafazakar olan AKP'nin dikkatli bir biçimde beslediği yabancı yatırım iklimi açısından büyük etkileri olabilir" diye yazdı.
AKP'nin Türkiye'nin açık bir biçimde yabancı sermayeden yana tek parti olduğunu belirten gazete, gelecek hükümet döneminde yabancı sermaye iklimini de etkileyecek iki faktörü olarak da Türkiye'nin IMF ile ilişkisinin geleceğini ve yeni hükümetin AB konusunda daha az hevesli olması olasılığını gösterdi.
AKP'NİN TUTKUSU ÖZELLEŞTİRME
Son yıllarda Türkiye'de yürüten özelleştirme çabalarına da dikkat çekildiği raporda "Devlet varlıklarını satmak iktidardaki merkez sağ Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) için bir tutku oldu, kamuoyu fikre ilgisiz ya da karşı olsa da" görüşünü dile getirdi.
Yabancıların halen IMKB'nin üçte ikisine hakim olduğuna dikkat çeken gazete, seçimlerin Petkim'in satılmasını durdurmadığını belirtti. Petkim için yapılan teklifin beklenenden yüksek olduğunu kaydeden gazete, ancak satışın tartışmalara yol açtığını yazdı.
İngiliz gazetesi, Garanti Yatırım Menkul Kıymetler verilerine dayanarak Petkim'in satışı ile Türkiye'nin, bu yıl 25 milyar dolarlık doğrudan yabancı sermaye çekebilme durumuna geldiği değerlendirmesini de yaptı.
TÜRKİYE'Yİ AVRUPA'YA BORU HATTI SİYASETİ BAĞLIYOR
Gazete, Türklerin AB üyeliği konusunda son dönemde gösterdiği ilgisizlik ve tepkilere işaret ederken bunda AB'nin Ankara'ya farklı mesajlar vermesinin de etkili olduğunu belirtti. Enerji işbirliğinin gelecekte taşıyacağı öneme vurgu yapan Financial Times, "Türkiye'yi Avrupa'ya boru hattı siyaseti, bağlıyor" ifadesini kullandı. Gazete "Belki katılım müzakereleri salyangoz temposu ile devam ederken AB ile Türkiye arasındaki ilişki, enerji güvenliğince tanımlanması durumuna gelebilir" yorumunu yaptı.
Türkiye'nin Avrupa'nın enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesinde "uzun vadeli stratejik rol" oynamayı umduğunu kaydeden gazete, bu çerçevede Türkiye'nin Azeri gazı ithal etmeye başladığını belirtti.
Nabucco projesinin tümü Türkiye üzerinden çesitli kaynaklardan gaz ithali öngördüğünü anımsatan gazete, Türkiye'nin Hazar ve Ortadoğu gazın Avrupa'ya akması için büyük bir enerji koridoruna dönüşme hedefine de dikkat çekti.
KUZEY IRAK'TAKİ EKONOMİK PATLAMANIN ETKİLERİ
Financial Times, Türkiye raporunun bir bölümünü de Kuzey Irak ve PKK sorusuna da ayırdı. Kuzey Irak'taki "ekonomik patlama"nın Güneydoğu'daki binlerce kişinin yaşamını değiştirdiğini, Türkiye'nin en büyük şirketlerinden bazılarının da bundan yararlandığını ifade edilen raporda, bu yoğun ekonomik ilişkilere rağmen Türk hükümeti ile Kürt yerel yönetimi arasında hemen hemen hiçbir ilişkinin bulunmadığı yazıldı. Bunun nedeninin PKK sorunu olduğuna işaret edilen raporda, Türk ordusunun Kuzey Irak'a asker göndermek "tehdidinde" bulunduğu ifade edildi. Raporda, "Gerilim, yatırım ve ticareti durdurmadı ancak bu iki faaliyetin gerçekleştiği atmosferi ekşitti" yorumu yapıldı.
"İKİ AİLE DEVİ"
İngiliz gazetesi, Türkiye'deki en büyük grupları Koç ve Sabancı'nın geçen yıl 34.5 milyar ve 12.1 milyar dolarlık gelir sağladıklarına dikkat çekerken "Aile devletler" nitelemesini kullandı. Gazete "Türkiye'de yatırım yapmaya istekli yabancı şirketler, hemen aile-kontrolündeki şirketler olan iki dev ile karşılıyor" diye yazdı.
Koç ve Sabancı'nın yurt içinde ve dışındaki faaliyetlerinin ayrıntılı bir biçimde dile getirdiği dosyada, 2006 yılının Koç için çok başarılı olduğu ifade edildi. Gazete, Brisa'nın da, bu yıl 9.5 milyon lastik üretmesi beklendiğine, bu rakamın 2008 yılında 10.5 milyona çıkacağına vurgu yaptı.
"KAPİTALİZM TAPINAKLARI İLLERE UZANIYOR"
Financial Times, Türkiye'de hızlı yayılan alışveriş merkezlerine ilişkin değerlendirmede de bulundu. İstanbul için "15 milyon nüfuslu bu kenti perakende merkez ateşi vurdu" ifadesini kullanan gazete, "Türkiye'de alışveriş merkezleri patlaması yaşanıyor. Yatırımlar, 2006'da yıllık olarak üç kat artarak 770 milyon euroya ulaştı" dedi.
Gayrı menkullere yapılan yatırımların da geçen yıl 2.8 milyar doları bulduğuna işaret eden gazete, son yıllarda Türkiye'ye yönelen yabancı yatırım fonlarına da dikkat çekti. Alışveriş merkezlerinin illere yönelmeye başlaması olayına da işaret eden gazete, Körfez yatırımcılarının Türkiye'ye gösterdiği ilgi üzerinde de durdu.