Gadir-i Hum, Hz. Muhammed’in Veda Haccı hutbesini gerçekleştirdiği yerin adıdır. Hz. Muhammed’in burada söylediği bir söze dayanarak Ali bin Talib’i ‘Velayet’ makamına atadığına inanılır. Gadir-i Hum Bayramı, Şii Müslümanlar tarafından Zilhicce Ayı’nın 18. Günü kutlanır. Ramazan ve Kurban Bayramı’na ek olarak üçüncü bir bayram olarak kutlanan Gadir-i Hum olayı ne zaman oldu?
Gadir-i Hum, Şii i'tikadına göre Muhammed Mustafa'nın Ali bin Eba Talib Merkedi'yi kendisine halef olarak seçtiğini ilan ettiği, günümüz Suudi Arabistan'ının Mekke ile Medine’yi birbirinden ayıran "Rabiğ Vadisi" üzerinde "Rabiğ" şehri yakınlarında yer alan bir mıntıkanın adıdır.
Eskiden Medine'den Mekke'ye giden yolun yaklaşık 5. km'sinde sol tarafa düşen, adı geçen vadide bir nehir sebebiyle oluşmuş bir gölcük ya da bataklık olarak bilinirdi.
Başta İsnâaşeriyye İmâmiyyesi olmak üzere hemen hemen bütün Şii gruplara göre; Hz. Peygamber Veda haccı dönüşü aslında dinlenmeye elverişli bir yer olmadığı halde önemli bir hususu bildirmek maksadıyla burada konaklamış, bu sırada kendisine indirilen her vahyi tebliğ etmesini emreden, bunu yapmadığı takdirde elçilik görevini yerine getirmiş sayılmayacağı belirtilen ayet nazil olmuştur.
Hz. Muhammed burada, “Ben kimin mevlası isem, Ali de onun mevlasıdır. Ey Allahım, onu sevenleri sev, ona düşman olanlara da düşman ol.” Diyerek kendisinden sonraki halefinin Hz. Ali olduğunu açıklamıştır.
Ali el-Mûrteza'nın İslam peygamberi Muhammed tarafından "Velâyet" makamına atandığına inanılan bugün, Şii Müslümanlar tarafından Kurban Bayramı ve Ramazan Bayramı'na ilaveten Hicri takvime göre Zilhicce Ayı'nın On Sekizinci günü üçüncü bir bayram olarak kutlanmaktadır.
Gadir-i Hum Bayramı bu sene 28 Temmuz tarihinde başlıyor ve 29 Temmuz tarihinde son buluyor.
Gadir Hum Bayramı Alevi itikadına göre en büyük bayramdır. Gadir Hum olayında Peygamber Efendimizin Hz. Ali'ye kendisinin halefi olarak tayin olduğu gün olarak ilan eden Aleviler, bugünü bazı ibadetler ile geçirirler.
Gadir Hum Bayramı'nda başlıca yapılması tavsiye edilenler; oruç tutmak, gusül almak, Hz. Ali'yi ziyaret etmek, Seyyid İbn Tavus’un “İkbal” adlı kitabında Resulullah’tan rivayet ettiği sığınma duasını okumak, Nubde Duasını okumak, gusledip öğleye yarım saat kala iki rekat namaz kılmak ve 100 Defa “Dinin kemalini ve nimetinin tamamlanmasını Emirilmüminin Ali bin Ebu Talib’in velayeti kılan Allah’a hamdolsun.” demek.