Samsun Valiliği ve belediyelerin desteğiyle Mübadele ve Balkan Türkleri Araştırma Derneğinin öncülüğünde Uluslararası Balkan Tarihi Kongresi’nin 13’üncüsü Samsun’da başladı.
İlkadım ilçesi Şehit Ömer Halisdemir Çok Amaçlı Salonu’nda düzenlenen kongre açılışı saygı duruşu ve İstiklal Marşı ile başladı. Ardından Prof. Dr. Bünyamin Kocaoğlu tarafından programın akışı hakkında bilgiler verilen açılış konuşması gerçekleştirildi. Kocaoğlu’nun konuşması sonrası Türk müziği koro sanatçısı Süveyda Çolakoğlu ile Samsun Devlet Klasik Türk Müziği Korosu sanatçısı Dilara Küçükkeskin’in yorumuyla geçmişten günümüze Balkan topraklarına özel ezgiler seslendirildi.
Müzik dinletisi sonrası Samsun Mübadele Derneği Başkanı Olcay Yanık, Karadeniz Rumeli Dernekler Federasyonu (KARDEF) Başkanı Kemalettin Altınsoy, MHP 25. Dönem Samsun Milletvekili Hüseyin Edis ve Atatürk Araştırma Merkezi Başkanı Prof. Dr. Adnan Sofuoğlu birer konuşma yaptı.
Evladı fatihan
Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Demir programda yaptığı konuşmada, mübadil kavramı içerisinde bulunan bütün herkesin evladı fatihan olduğunu söyledi. Başkan Demir, “Özellikle mübadeleyle tekrar Anadolu’ya gelen insanlarımızın bunu örflerinde, asaletlerinde yaşatıyorlar. Bu tür çalışmalar ve buna benzer diğer programlar geçmişi geleceğe aktaran en önemli argümanlardır” dedi.
Anadolu coğrafyasında Türkiye Cumhuriyeti’ne yapılan saldırıların hiçbir zaman bitmediğini ve bitmeyeceğini söyleyen Başkan Mustafa Demir, “Bunun için buradaki bu programın bütün mübadil kardeşlerimin özellikle bu yolda bu mücadelede çok önemli bir rolleri vardır” diye konuştu.
"Balkan Türklüğü çok mühim katkılar ve fedakarlıklar yapmıştır"
Samsun Valisi Osman Kaymak ise Balkanların, İslamiyet öncesinden başlayarak İslamiyet sonrası dönemde de Türklerin iskân alanı olarak yerleşmeye önem verdikleri bir bölge olduğunu ifade ederek, “Balkanlar, Osmanlı Devleti’nin beylikten büyük güç konumuna yükseldiği süreçte İstanbul’dan önce vatanlaştırdığı coğrafyanın adıdır. Dolayısıyla Osmanlı siyasetinde, askeri stratejilerinde, ekonomik kaynakları arasında, kültürel zenginlik ve manevi değerler açısından Balkan Türklüğü çok mühim katkılar ve fedakarlıklar yapmıştır” şeklinde konuştu.
Doğal olarak atalarının mezarlarını, doğdukları evlerini ve hatıralarını arkada bırakıp gelmenin ve yeni beldelere alışmanın sancıları olduğunu aktaran Vali Kaymak,şunları söyledi: "Türkiye Cumhuriyeti Devleti, Yunanistan’dan gelen kardeşlerini rahat yaşamalarını sağlamak için her türlü tedbiri almış, 500 bin civarında olan mübadillerin yoğunluğu dikkate alınarak Mübadele ve İskân Bakanlığı kurulmuş, savaş sonu kıt imkanları olan devletimiz gelen kardeşlerimize yer tahsisi, geçimlik arazi tahsisi, gıda ve sağlık yardımları yapmış, Anadolu köylüsü ekmeğini, aşını mübadil olarak gelen kardeşleri ile paylaşmıştır.”
Kongre gün boyu yapılan oturumlarla devam etti.