Eskişehir Azerbaycanlılar Derneği; 14 Kasım 1944 senesinde 1 gecede Stalin tarafından sürgün edilen ve bir daha asla yurtlarına dönemeyen Ahıska Türklerinin sürgününü unutmadı.
Sürgünün 75. yıldönümünde; Eskişehir Azerbaycanlılar Derneği tarafından ‘Sürgünden Sürgüne AHISKA’ isimli bir konferans, dernek binasında verildi. Eskişehir Azerbaycanlılar Derneği Başkanı Cavid Aydın, konferansta yaptığı açılış konuşmasında, "Ahıska Türklerinin sürgünü aslında Stalin ve Sovyet Rusya’sının Türklere karşı gerçekleştirdiği asimilasyon ve vatansız bırakma politikalarının açık ve net bir göstergesidir. Türkiye’nin sınırını Türksüzleştirme politikaları gereği; Ahıska Türkleri, Kırım Türkleri, Kafkasya Türkleri, İrevan ve Zengezurda yaşayan Azerbaycan Türkleri kendi topraklarından sürüldü. Bu topraklara hainlik ve iş birliğinde her zaman Rusya’nın maşası olan ermeniler yerleştirildi. Ahıska Türklerinin acısını paylaşıyoruz" dedi.
Daha sonra aslen Azerbaycan’da yaşayan Ahıska Türkü ve Eskişehir Azerbaycanlılar Derneği üyesi Yalçın Nazimov, ‘Ahıska Türklerinin tarihsel süreci, yaşadıkları zulüm ve sürgünü’ anlattı. Nazimov yaptığı konuşmada, ‘’Ahıska Türklerinin sürgününün sadece 1944 de son bulmadığını, yaşanan sıkıntıların son 75 yılda devam ettiğini, sürgüne gönderdikleri Kazakistan Kırgızistan ve Özbekistan’da dönem dönem dış güçlerin kışkırtmasıyla sorunlar yaşandığını, bunun en bariz örneğinin 1989 tarihinde çöküş sürecindeki Sovyetler Birliğinde KGB’nin olayı kışkırtmasıyla Ferganada yaşandığını ve yaşanan olaylarda 300 sivil, masum Ahıska Türklerinin katledildiğini, daha sonra Rusya’nın Krasnodar eyaletine nakledilen Ahıska Türklerinin tekrar aynı problemlere maruz kaldığı ve katledildikleri, dönem dönem Kırgızistanda en ufak bir sorunda Ahıska Türkleri ve Kırgız Türkleri arasında büyük sorunlara gebe kalındığını’’ vurguladı ve dile getirdi.
Şu an Ahıska Türklerinin yoğun olarak yaşadığı ülkelerin başında Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Rusya, Ukrayna, ABD olarak sıralandığını söyleyen Nazimov, ‘’Ne yazık ki Ahıska Türkleri halen kendi ata yurtlarına dönememenin üzüntüsünü ve burukluğunu yaşamakta olduğunu’’ söyledi.
Daha sonra; Eskişehir Azerbaycanlılar Derneği Başkan Yardımcısı Sirac Yaguboğlu yaptığı kapanış konuşmasında, "Ahıska Türklerinin yaşamış olduğu acı, aynı zamanda Türk Dünyasının acısıdır. Azerbaycan’da yaşayan Ahıska Türklerinin Karabağ savaşında, vatan için canlarını feda etti ve şehit verdi. Bu nedenle Ahıska Türklerinin ve yaşadıkları acının bizden ayrısı yoktur" dedi.
Program sonunda; son olarak Sirac Yaguboğlu, Yunus Zeyrek’in "Ben Ahıskayım" isimli şiirini okuyarak, konuşmacı Yalçın Nazimov’a, konuşmalarından dolayı Teşekkür belgesini takdim etti.