Kırıkkale’de kış mevsimi dolayısıyla bal arıları kış uykusuna yatırılıyor.
Kırıkkale’de 25 yıldır arıcılık yapan emekli öğretmen Hanefi Liman (65), arılarını kış uykusuna yatırmadan önce dondurucu soğuktan korumak için yoğun mesai harcıyor. Bölgede hava sıcaklıkları sıfırın altında eksi 15 dereceleri buluyor. Bu nedenle kovanlar dondurucu soğuk, yağmur ve kardan etkilenmemesi için çeşitli aparatlarlar ile önlem alınıyor. Arıların açlıktan ölmemesi içinde kovanlara yeterli miktarda bal konuluyor.
Arı kolonilerinin sönmesine ve bal üretiminde önemli derecede düşüşlere neden olan, halk arasında "arı kenesi" olarak bilinen "varroa" parazitine karşı kovan içi “bayvarol şerit” verme işlemi gerçekleştiriliyor.
"Yavrularını koruma altına alırlar"
Kış mevsiminin gelmesi dolayısıyla arılarını kış uykusuna yatırdığını anlatan Liman, şöyle konuştu:
“Arılar hava durumuna göre kış uykusuna yatacak mecburen. Hava sıcaklıkları 10 derece ve aşağısına indiği zaman arı salkıma girer. Yani ne yapar? Mesela bir kovanda 7 çıta arı varsa, kovaların çıtaların alt bölgesine yumak halinde toplanırlar, birbirlerini ısıtırlar, beslenmelerine yardım ederler, yavru varsa yavruyu koruma altına alırlar bu vaziyette kışı geçirmeye çalışırlar. Kışı bu vaziyette geçirebilmek için yeterli stok olması gerekiyor. Stok olmazsa ne olur? O salkımdaki arı çıtanın üst kısmına kadar olan stoku tükettiğinde eğer eksi 10 ile eksi 15’lerde olursa yan tarafta bal olursa o çıtalara geçemez. O çıtalara geçemeyince açlıktan ölür mecburen. O yüzden kışa girmeden önce arının stok miktarını ayarlamak gerekiyor. Bunun da ölçüsü hemen hemen şöyle oluyor; 7 çıta arı varsa 7 çıta arıda 2,5 kilo bal alan çıtalar olması gerekiyor. En az 15-16 kilo bal olacak ki o arı kışı rahatça geçirebilsin. Arılar üst seviyeye gelmeden kıştan çıkıp bahara yetişmeleri gerekiyor.”
"Çok bal yediği içinde stokları tüketme ihtimali oluyor"
Liman, “Arıların üzeri yağmur ve kardan etkilenmemesi için çeşitli aparatlarla kapatıyoruz. Kapak altı kalınlaştırılıyor sıcak tutuluyor. Çünkü kovan içerisinde ısınan hava yükseliyor yükseldiği için arı sürekli olarak alttaki salkım yukarıya doğru çıkıyor. Bunu sağlamamız gerekiyor. Üzerinde hava sirkülasyonu olursa kapak içerisinde arının orayı ısıtmak için daha çok enerjiye ihtiyaç duyuyor. Daha çok enerji harcamak için daha çok bal yiyor, daha çok bal yediği içinde stokları tüketme ihtimali oluyor. Onun için en önemli madde stok” diye konuştu.
"Arının nemli kovanda dayanma gücü çok zayıf"
Arının nemli kovanda dayanma gücünün zayıf olduğunu dile getiren Liman, “Varroa mücadelesini de yaptıysak kışında nem almayacak şekilde tedbirimizi aldıysak birde alttan da havalandırması olacak. Alttan havalandırması olduğun da nem de olmaz. Çünkü arının en büyük düşmanlarından birisi daha önce söyledim mi bilmiyorum ama birçok şey saydık ama nemi saymadık. Arının nemli kovanda dayanma gücü çok zayıf. Hemen ölebiliyor. Çünkü petekler nemleniyor sulanıyor. O nem arının kanatlarına bulaşıyor. Kanatlarına bulaşınca birbirini ısıtamadıkça arı ölümleri gerçekleşebiliyor” şeklinde konuştu.