Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, ’’2019 yılı sonunda 91 bin 300 MW’lık toplam kurulu gücümüzün yüzde 62’si yerli ve yenilenebilir kaynaklardan oluştu. Sadece 2019 yılında devreye aldığımız 3 bin 660 MW’lık ilave kurulu gücün ise yüzde 75’i yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklardan oluştu.’’ dedi.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, İstanbul Sanayi Odası’nın (İSO) geleneksel çevre ve enerji ödülleri kapsamında bu yıl 2’nci kez gerçekleştirdiği Enerji Verimliliği Ödülleri törenine katıldı. Törende Türkiye’nin köklü sanayi kuruluşlarının enerji verimli ürünleri ve enerji verimliliği konusundaki çalışmaları ödüllendirildi. Özel kategoride ise teknoloji firmaları, üniversiteler, belediyeler, ilkokullar gibi kurum ve kuruluşların çalışmaları değerlendirildi. İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan’ın ev sahipliğinde gerçekleşen ödül törenine, sanayi ve iş dünyasından çok sayıda isim katıldı.
’’2019 yılı sonunda 91bin 300 MW’lık toplam kurulu gücümüzün yüzde 62’si yerli ve yenilenebilir kaynaklardan oluştu’’
Enerji verimliliğinin önemine dikkat çeken Bakan Dönmez, ’’Öncelikle, birincil enerji tüketimimizin yüzde 75’i ithal kaynaklı. Yurt dışı kaynaklı her bir ilave enerji arzı ekonomimize ekstra yük demek. Enerjide ithal kaynaklara bağımlılık sürdürülebilirliğin ve öngörülebilirliğin önündeki en büyük engellerden biri. İkinci olarak enerji talebimiz sürekli artıyor.Hazırlanan uluslararası raporlar Türkiye’nin 2050 yılına kadar İtalya, Kanada, Avustralya, Hollanda gibi ekonomileri geride bırakacağını ifade ediyor. Böylesi bir büyüme beraberinde enerji talebinde de ciddi bir artışı getirecektir. Bu artışın yerli ve yenilenebilir kaynaklardan karşılanması için son dönemde ciddi bir atılım içerisindeyiz. 2019 yılı sonunda 91 bin 300 MW’lık toplam kurulu gücümüzün yüzde 62’si yerli ve yenilenebilir kaynaklardan oluştu. Sadece 2019 yılında devreye aldığımız 3 bin 660 MW’lık ilave kurulu gücün ise yüzde 75’i yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklardan oluştu. Yerli ve yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üretimimiz 2017’de yüzde 46, 2018’de yüzde 49 iken 2019 sonunda yüzde 62’ye ulaştı.’’ dedi.
’’Enerjinin yüzde 33’ü sanayide tüketiliyor’’
Enerji verimliliğinin en temiz yerli ve milli kaynakların başında geldiğini vurgulayan Bakan Dönmez, ’’Çünkü enerjinin verimli kullanılması neticesinde oluşan tasarruf ilave bir arz kaynağıdır. Üstelik 1’e 3 kazandığımız oldukça da verimli ve bereketli bir kaynak. 2017’de yürürlüğe giren Enerji Verimliliği Eylem Planı’nda bina ve hizmetler, sanayi ve teknoloji, ulaştırma, enerji, tarım ve tüm sektörleri ilgilendiren yatay konularda 55 eylem planı açıkladık. Kamu-özel önümüzdeki 10 yıl içerisinde yapılacak 10 milyar dolar yatırımın karşılığında, takip eden 10 yıl içerisinde 30 milyar dolar yani bu yatırımın üç katını geri kazanacağız. 2017 ve 2018 yıllarında enerji verimliliğine toplamda 1,3 milyar dolar yatırım yaptık. Karşılığında 900 bin TEP enerji tasarrufu sağladık. Parasal karşılığı kümülatif olarak 309 milyon dolara denk geliyor. Enerji verimliliği, kısa dönemli bir gider kalemi değildir. Aksine getirileriyle uzun vadeli ve karlılığı yüksek bir ticari yatırım aracıdır. Özellikle sanayide enerji verimliliğine büyük bir önem atfediyoruz. Çünkü enerjinin yüzde 33’ü sanayide tüketiliyor’’ şeklinde konuştu.
’’Yıllık toplam enerji tüketimleri 500 TEP (ton eşdeğeri petrol) ve üzeri olan endüstriyel işletmeler VAP’tan yararlanabilir’’
Bakan Dönmez, sözlerine şöyle devam etti: ’’Bakanlık olarak sanayide gerçekleştirilen enerji verimliliği projelerini kredi ve hibe yardımlarıyla destekliyoruz. Sanayide gereksiz enerji kullanımının, atık enerjinin geri kazanılması ve enerji kayıp ve kaçaklarının önlenmesi için Verimlilik Artırıcı Projelerle (VAP) sanayicimizin üretimine omuz veriyoruz. Yıllık toplam enerji tüketimleri 500 TEP (ton eşdeğeri petrol) ve üzeri olan endüstriyel işletmeler VAP’tan yararlanabilir. İSO bünyesinde pek çok şirket eminim ki bu desteklerden yararlanıyordur ama yine de duyanlar duymayanlara iletsin ki bu şekilde iyi örneklerin daha da artmasını sağlayalım. VAP destekleri, KDV hariç toplam bedeli en fazla 5 milyon Türk Lirası olan projeleri kapsıyor. Bu paranın yüzde 30’unu, yani 1,5 milyon lirasını hibe olarak veriyoruz. 2009’dan bu yana 229 VAP projesine 25 milyon TL’lik destek ödemesi yaptık. Toplam yatırım tutarı 104 milyon TL olan bu projelerden yıllık 89 milyon TL tasarruf sağladık. Bu tasarruf olmasaydı 600 milyon metreküp daha fazla doğalgaz ithal edecektik. Kamu olarak sağladığımız 1 birim desteğe karşılık 3,5 birim tasarruf elde ettik’’.
’’2014’ten bu yana başvuru yapan 168 tesise kojenerasyon verim belgesi verdi’’
Kojenerasyon tesislerine vurgu yapan Bakan Dönmez, ’’Birincil enerji tasarrufu sağlanması için önemli katkıları olan bir diğer unsur da kojenerasyon tesisleri. 2014’ten bu yana başvuru yapan 168 tesise kojenerasyon verim belgesi verdik. Bu tesislerin toplam elektrik azami çıkış gücü 492 MW. Bu tesislerle, sağlanacak birincil enerji kaynağı tasarrufunun ise 394 MW olmasını öngörüyoruz. Yıllık asgari 500 TEP enerji tüketimi olan işletmeler için de gerçekleştirecekleri en az yüzde 20’lik tasarruf sağlayan enerji verimliliği projelerine, yatırımın yapılacağı bölgeye bakmaksızın beşinci bölge teşviki vererek destek oluyoruz. Yatırım geri dönüş süresi azami 5 yıl olan projeler için katma değer vergisi istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği, faiz desteği ve yatırım yeri tahsisi teşviği veriyoruz’’ açıklamasında bulundu.
’’Tarifede kalmak yerine piyasadan elektrik alan sanayicilerimiz, geçen yıl toplamda 400- 450 milyon lira daha az ödedi’’
Sanayiyle ilgili konulara değinen Bakan Dönmez, ’’2018’de hatırlarsınız Son Kaynak Tedarik Tarifesini açıkladığımızda piyasaya bunu tedirginlikle karşıladı. Ancak bunun sanayicilerimizin faydasına olacağını o günlerde anlattık. Çünkü piyasa verimliliğini ilk sunduğumuz kesimimiz sanayicilerimiz. Eğer mekanizmalarımızdan biri fayda sağlıyorsa önceliğimiz sanayicilerimizdir. Tarifede kalmak yerine piyasadan elektrik alan sanayicilerimiz, geçen yıl toplamda 400-450 milyon lira daha az ödedi. Yeni dönemde daha fazla yenilenebilir enerjiyle artan kontrolsüz üretimlerin taşınamadığı durumlarda, bölgesel olarak ucuz fiyatlarla, sanayicimizden isteyenlerin fazla üretim saatlerinde bu enerjiyi o bölgede tüketmesini planlıyoruz. Yurt dışında demand turn up denilen yöntemi Türkiye’de de devreye alarak, isteyen sanayicimize yenilenebilir üretiminde dengeleme ve para kazanma imkânı sunacağız.’’ diye konuştu.
Bakan Dönmez, sözlerini şöyle tamamladı: ’’Enerji verimliliğinin yaygınlaştırılması için verilen bu tür ödülleri de sanayicilerimizi teşvik etmesi açısından oldukça kıymetli buluyorum. Enerji verimliliğiyle ilgili organizasyonlara programım elverdiği sürece katılmaya büyük özen gösteriyorum. Enerji verimliliği memleket meselesi. Bu yüzden bu işin daha iyi bir şekilde anlatılması ve teşvik edilmesi gerekiyor. İSO’nun da böylesi güzel bir organizasyonu geleneksel hale getirmesi bizler için oldukça memnuniyet verici. Ayrıca İSO üyesi olmasa dahi Türkiye’deki bütün KOBİ ve büyük ölçekli sanayi kuruluşlarına çağrı yapılması yarışmanın kapsamını daha da genişletiyor.’’.
Büyük Ölçekli İşletme Enerji Verimliliği Projesi Ödülleri’ni kazananlar şöyle:
Birincilik Ödülü
Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. İzmir Rafineri (U-7000 Revamp ile Enerji Tasarrufu)
İkincilik Ödülü
Besler Gıda Ve Kim. San. Ve Tic. A.Ş. (Yüksek Verimli Buz Soğutmalı Vakum Sistemi ile Enerjide Sürdürülebilirlik)
Üçüncülük Ödülü
TOFAŞ Türk Otomobil Fab. A.Ş. (Atık Isının Isı Pompası Kullanılarak Sıfır Ayakiziyle Geri Kazanılması)
Jüri Özel (Teknoloji Geliştirme Ödülü)
Türkiye Şişe ve Cam Fab.A.Ş (Şişecam Enerji İzleme Sisteminde Endüstri 4.0 ve Nesnelerin İnterneti Uygulaması)
Jüri Özel (Proje Ekibi Ödülü)
Organik Kimya San. ve Tic. A.Ş. (Elektrik, Doğalgaz Kaynaklarının Verimli Kullanılması)