Muğla Büyükşehir Belediyesi’nin ‘Orman Yangınları’, ‘Tarım ve Su Ürünleri’ çalıştayının ardından ‘Madencilik’ çalıştayı gerçekleştirildi. Muğla Büyükşehir Belediyesi Gazi Mustafa Kemal Atatürk Kültür Merkezinde CHP Genel Başkan Yardımcısı Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca, Muğla Milletvekilleri ve madencilik sektörünün temsilcilerinin katıldığı çalıştayda bilim insanları da sunumları ile katkı verdi.
Sektör temsilcileri yer altı zenginliğinin ekonomiye kazandırılmasının şart olduğunu, fakat bu zenginliklerin hammadde olarak değil, işlenmiş olarak ihraç edilmesinin daha karlı bir iş olacağını dile getirdiler. Menteşe Belediye Başkanı Bahattin Gümüş ise Büyükşehir yasası ile yerel yönetimlere birçok konuda yetki verilirken, nedense madencilik konusunda yerel yönetimlerin hiç söz sahibi olmadığını söyledi. Başkan Gümüş, bunun örneğini Karabağlar Yaylasında sondaj çalışmalarında gördüklerini söyledi.
“Madencilik her haliyle ülkemiz için önemli”
Madencilik sektörünün ülkeye önemli bir gelir ve istihdam sağladığını belirten Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Gürün, “Ama bu şartların neye göre ve nasıl olması gerektiği konusunda kanunu düzenleyen o sektör değil. Üst kurullar düzenliyor ve madencilik de bu sistem içerisinde yürüyor. Madencilik Türkiye için her haliyle çok önemli ve mutlak suretle düzenlenmesi gereken bir olay. Bu çalıştayı bunun için düzenledik. Bütün faktörleri ile tartışılsın istedik. Biz karşı taraf değil, bütün bu sektörün ve çevre, maden birliği içinde hep beraber sorunlarımızı çözelim problemleri ve doğa ile ilgili kaygılarımızı olabildiğince gidererek madenlerimize de sahip çıkalım. Maden tümüyle çıkarılıp ihraç edilmesi gereken bir değer değil. Madenin mutlak suretle Türkiye’de değerlendirilecek kısmının teşvik edilmesi lazım. Mamul olarak yapılması lazım. Esas teşvik edilmesi gereken bu. Sadece ham olarak madenin ihraç edilmesi başkalarının ondan katma değer üreterek tekrar bize döndürmesine sebep olur. Madenci maalesef bu konuda yeteri kadar teşvik edilmemesi nedeniyle elindeki madeni ham olarak satmak zorunda kalıyor” dedi.
“Madencilik yasası revize edilmeli”
Hiçbir madencinin bilerek doğayı tahrip etmek istemeyeceğinin altını çizen Başkan Gürün, “Ama şartlar madencilik sektörünün devam edebilmesi için o sistemin getirdiği şekilde çalışmayı mecbur kılıyor. O nedenle birbirimizi suçlamadan sistemi revize ederek sistem ve düzen bizi kavga ettiriyor ve karşı karşıya getiriyor. Türkiye maden üretiminde dünyada 28’inci, maden çeşitliliği sırasında ise 8’inci sırada. Şu anda Muğla’da maden ruhsatı, arama ve işletme ruhsatı dahil olmak üzere hangi bölgeleri kapsıyor bu konudaki bilgileri resmi olarak alamıyoruz. Bu kadar karanlık şüpheyi de, komploları da üretir. Muğla’nın yüzölçümü 13 bin 338 kilometrekare. Toplam maden ruhsat alanı 3 bin 523 kilometrekare. 961 kilometrekare arama ruhsatı alanı ve 2 bin 562 kilometre kare alan da işletme ruhsatı alanı. Yani Muğla’nın yüzde 27’lik bölümü ruhsatlandırma alanı içinde. 2014 yılı öncesi ruhsatlandırılmış maden ocağı sayısı 449 iken, 2014 yılından sonra 192 maden ocağı daha ruhsatlandırılarak toplam 641 maden ocağı bulunmaktadır ve bunların 333’ü ormanlık alandadır. Ruhsatlı maden alanlarının yüzde 9.13’ü arkeolojik sit, kültürel sit ve ÖÇK alanlarında bulunmaktadır. Peki sit ve madencilik nasıl birbiri ile bağdaştırılıyor? Burada madencinin suçu yok. Ben istiyorum diyor, merkez veriyor. Ama bize soran var mı? Yok. Ben verdim oldu deniliyor. Bundan dolayı madencilik yasasının tekrar ve ciddi olarak revize edilmesi ve bunun mutlak suret ile kurallara bağlanması lazım. Ben bir plan yaparken 13-14 kuruldan görüş alıyorum. Açık bilgi yok. Kimden neyi saklıyorsunuz? Bu karanlığı ortadan kaldıracak yasa değişikliğine kesinlikle ihtiyaç var. Kimse kimseyle kavga etmeden, ülke yararına, ekonomik katkı sağlaması için buna ihtiyaç var diye düşünüyorum. Muğla’da birinci sırada kömür, ikinci sırada mermer, feldspat, krom ve kuvars var. Bu madenler teknolojiyi üretip ham madde değil, mamul hale getirip ihraç etmemiz şart” dedi.
Çalıştayda, CHP Muğla Milletvekilleri ve CHP Genel Başkan Yardımcısı Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca’nın ardından ilk oturumda Prof. Dr. Taki Güler moderatörlüğünde Altın Madencileri Derneğinden Dr. Muharrem Köse, Gazeteci Ali Ekber Yıldırım, Arkeolog Prof. Dr. Ahmet Tırpan ve Prof. Dr. Doğan Katrancı madencilik konusunu masaya yatırdı.