Samsun-Ankara kara yolu Çakallı mevkisinde bulunan üç tarihi eser, ziyaretçilerini bütün ihtişamıyla karşılıyor.
Kavak ilçesi Çakallı Mahallesi’nde bulunan Taşhan, Çakallı Çivisiz Cami ve Taş Köprü ziyaretçilerini bekliyor. Çakallı Çivisiz Cami ve Taş Köprü, Taşhan’ın hemen karşısında yer alıyor.
800 yıllık tarihi Çakallı Han
13. yüzyılda Anadolu Selçuklu Devleti Hükümdarı 2. Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde yapılan tarihi İpekyolu üzerindeki Çakallı Taşhan, Samsun Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edildi. Tarihi Taşhan, restore edildikten sonra Samsun Büyükşehir Belediyesi tarafından restoran olarak işletilmeye başlandı. Kavak ilçesinde bulunan ve menemeni ile de meşhur Çakallı Taşhan; Çakallı menemeni, kaz tiridine ve birçok lezzete ev sahipliği yapıyor. Yolcuların da uğrak mekanı olan Çakallı Taşhan, otantik yapısı ve lezzetli yemekleri ile vatandaşların beğenisini kazanıyor.
800 yıllık tarihi Çakallı Han, Karadeniz ticaret kervan yolunun önemli menzillerinden birisi. 13. yüzyılda inşa edilen yapı, Selçuklu Kervansaraylarının Samsun’daki tek örneği. Taşınmaz ortada daha yüksek tonozlu bir mekan ile yanlarda yine tonozlu olan 2 mekandan oluşan üç bölümlü bir yapı. Yapı 1650 yılında onarım geçirmiş ve yapıya Osmanlı dönemi özellikleri taşıyan mimari öğeler eklenmiş. Taşhan’ın restorasyon çalışmaları 19 Ağustos 2011 tarihinde başlamış, içerisinde tarihi yapıları bozulmadan 16 Ağustos 2012’de tamamlanmış.
Çakallı Çivisiz Cami
Çakallı Çivisiz Cami (Kasımzade Ahmedi Sufi Efendi Camisi), Taşhan’ın giriş kapısının karşısında bulunuyor ve Taş Köprü’den ulaşılıyor. Caminin harime açılan kapısının üstünde, nesih harflerle Osmanlıca ve Arapça yazılmış olan kitabede H.1296/M. 1879 vakfiyede ise H. 1299/M. 1882 şeklindeki tarihlere bakarak caminin yenilenmesinden 3 yıl sonra vakfiyesinin hazırlandığı düşünülüyor. Vakıflar Genel Müdürlüğünün arşivinde 1882 tarihli vakfiyesindeki ifadeler caminin Kasımzade Ahmedi Sufi Efendi tarafından yenilendiğine işaret ediliyor. Tümüyle ahşaptan yığma tekniği ile inşa edilen cami tek kattan oluşuyor. Son cemaat yeri revakı da dahil olmak üzere içten düz tavanla örtülen cami, dıştan kırma çatı ile kaplandı. Ahşap basamaklarla çıkılan bir sundurmadan sonra camiye giriliyor. Sundurmanın iki tarafı kapı seviyesinden yüksek tutulmuş. Etrafı çizgisel süslemeli pervazlarla çevrili olan giriş kapısının üstünde sarı boyalı ve kenarları bordürlü bir levha içerisinde Arapça yazılmış bir kitabe bulunuyor.
Kemer Köprü
Taş Köprü ise eski Ankara yolu üzerinde Tersakan çayı üzerine kurulmuş çift gözlü bir kemer köprü. Kitabesinde 1882 yılında yapıldığı yazıyor. Köprü halen araç trafiğine açık ve sağlam bir durumda. Düzgün kesme taştan yığma olarak yapılmış yüksekliği yaklaşık 6-7 metre kemer açıklıkları ise 3 metre civarında. Ortada kemerleri taşıyan ayak dere yatağına kenarlardaki taşıyıcılar ise toprak zemine oturtulmuş.
Birbirine yakın noktada bulunan Taşhan, Çivisiz Cami ve Taş Köprü ziyaretçilerini bekliyor.