Karadeniz Bölgesi’nde, çay hasadında yaşanan işçi sorununun ardından bu kez de fındık üreticisi, yaklaşan hasat öncesi, endişe yaşamaya başladı. 2,5 ay sonra başlaması beklenen fındık hasadı için her yıl yurt dışından ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nden gelen işçilerin, koronavirüs tedbirleri kapsamında bu yıl gelip gelemeyeceği belirsizliğini koruyor. Fındık üreticileri de hasat için çözüm arayışına girdi. Türkiye’de fındığın yüzde 35’inin üretildiği Ordu’da, üreticiler çayda olduğu gibi kendileri bahçelere girerek hasat yapmaya hazırlanıyor.
‘GÜNEYDOĞU’DAN BÖLGEYE İŞÇİ GELEBİLİR’
Altınordu Ziraat Odası Başkanı Atakan Akça, fındık hasat sezonunun yaklaştığını belirterek, fındığın en büyük sorununun işçilik olduğunu söyledi. Bu yıl koronavirüs salgını nedeniyle yurt dışından fındık işçisinin gelmesini beklemediklerini kaydeden Akça, “Daha önce ilimize yurt dışından, yani Gürcistan’dan ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nden fındık toplamak için işçiler geliyordu. Ben yurt dışından bu sezon işçi kardeşlerimizin geleceğini düşünmüyorum, ama Güneydoğu’dan bölgemize gelecek olan işçilerimizin belli bir kurala uyarak gelebileceğini düşünüyorum” dedi.
‘ÇAY FORMÜLÜ, FINDIĞA DA UYGULANABİLİR’
Fındık hasadına kısa bir zamanın kaldığını ifade eden Akça, “Dolayısıyla bu süreç üreticilerimizin sıkıntı çekmeyeceği şekilde çözülecektir. Bunu zaten Rize’deki çay hasadında yaşadık. Oradaki üreticiler de çay toplamayla alakalı birtakım sıkıntılar çektiler, ama oradaki yetkililerin yapmış olduğu istişareler sonunda sayın cumhurbaşkanı da geçtiğimiz pazartesi günü çay toplamak için gelecek olan vatandaşların seyahatinde bir problem olmayacağını, tedbirlere uyarak çay toplamaya gidebileceklerini söyledi ve izinlerini verdiler. Ben aynı uygulamanın fındık hasadı geldiğinde de uygulanacağı fikrindeyim” diye konuştu.
ÜRETİCİLERE FINDIĞI YERDEN TOPLAMA TAVSİYESİ
Üreticilerin fındık bahçelerinin temizliğini düzgün yaptığı takdirde mahsulün yerden toplanabileceğini kaydeden Akça, salgın nedeniyle birçok üreticinin bahçesini kendilerinin toplayacağını düşündüklerini söyledi. Akça, şöyle konuştu:
“Fındığın kaybolacak duruma gelmemesi için temizliğini iyi yaparlarsa ben fındık hasadının bölgemizde sıkıntı olmadan yerden toplanmak suretiyle çözülebileceğini düşünüyorum. İnşallah bir musibet, bir nasihatten iyidir mantığı burada da işleyecek. Birçok üreticimizin fındığını kendi imkanlarıyla toplayacaktır düşüncesi var. Şu anda fındığın bakımı ve beslemesi üreticilerimizin kendisi tarafından yapılıyor. Böylelikle işçilik maliyetinde de çok büyük bir düşme söz konusu olacak. Yaklaşık 3 ton fındık çıkan bahçeyi bir aile rahatlıkla toplayabilir. Bu belki 20 veya 25 gün sürer ama bir şekilde 5 veya 6 kişilik bir aile rahatlıkla fındığını toplayabilir. Dolayısıyla ben bu sezon bu tür çalışmaların çok fazla olacağını düşünüyorum. İnşallah bundan sonraki senelerde de bu bir örnek olur, küçük çiftçi dediğimiz aileler fındığını kendileri toplar. Hem fındıktan kazancı daha fazla olur, hem de buradan fındık toplayan işçilere çok fazla yevmiye vermemiş olurlar. Aldıkları kazanç tamamen kendilerinin olur. İnşallah böyle bir uygulama gerçekleşir.”
‘ÜRETİCİNİN FINDIĞI TEK BAŞINA TOPLAMASI MÜMKÜN DEĞİL’
Fındık üreticisi Hüseyin Türkmen, fındık üreticilerinin tek başına bahçelerini toplamalarının mümkün olamayacağını ifade ederek, “Fındığı kime ve nasıl toplatacağımız yönünde bir bilgimiz yok. İlerleyen günlerde salgın biterse rahat bir nefes alacağız. Üreticinin fındığı tek başına toplaması mümkün değil. Çok zor bir durum. Ben işçilerimi erkenden ayarladım ama hangi araçla, nasıl taşıyacağımı düşünüyorum. Bir minibüste gidiyorduk 18 veya 20 kişi. Şimdi bu yarı yarıya düşürüldü. Eğer hastalık fındık hasadına kadar devam ederse, o kadar kişiyi bir aracın içerisine koyamayacağız” şeklinde konuştu.
Neşe Türkmen de, “Fındık işçisi bulamayacağımız takdirde, fındığımızı ailecek toplayacağız. Herkes kendi çaresine bakacak. Buna devletin de bir çare bulması gerekiyor” ifadelerinde bulundu.
‘BU SEZON HASADIN ÇOK ZOR OLACAĞINI DÜŞÜNÜYORUM’
Asuman Korkmaz, koronavirüs salgını nedeniyle fındık hasadının nasıl yapılacağının endişesini yaşadıklarını belirterek, “Fındık üreticileri bahçelerini nasıl toplayacağı yönünde çok endişe duyuyor. Bu sezon hasadın çok zor olacağını düşünüyorum. Ben kendi mahsulümü topladıktan sonra fındık toplama işçiliği yapıyorum. Fakat nasıl fındık toplayacağımızı bilmiyorum. Yevmiye fiyatları artacak bu kez üreticiler fındığını işçiye toplatmak istemeyecek. Bekleyip göreceğiz” açıklamasında bulundu.
'İMECE ÜSÜLÜ İLE TOPLARIZ'
Adem Korkmaz ise salgın nedeniyle bu yıl fındığı komşularıyla yardımlaşarak toplayacağını belirterek, “Fındığı bu yıl imece usulünde toplamayı düşünüyoruz. Komşularla yardımlaşarak, yevmiye vermeden, eskiden dedelerimizin, babalarımızın yaptığını yapmayı düşünüyoruz. Böyle yaparsak daha kârlı olacağız. Hükümetimizin de dediği gibi krizi fırsata çevirmeye çalışacağız” diye konuştu.
(DHA)