İzmir’in Çiğli ilçesinde, 10 Aralık İnsan Hakları Gününde "Yerel Yönetimlerde Hak Temelli Engellilik Politikası" çalıştayı düzenlenirken, çalıştayda Çiğli’nin engellilere dair politikasını oluşturacak çalışmalar yapıldı.
Çiğli Belediyesi, 10 Aralık İnsan Hakları Gününde "Yerel Yönetimlerde Hak Temelli Engellilik Politikası" çalıştayı düzenledi. Çiğli Belediyesi Meclis Salonunda yapılan çalıştaya, engelli sivil toplum kuruluşlarının yöneticilerinin yanı sıra İzmir’deki belediyelerin engelli hizmetleri birimlerinin sorumluları; baro, oda ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri katıldı. Toplantıda, İzmir’deki kent konseylerinin engelli meclisi üyeleri de katılarak görüşlerini dile getirdi. Çalıştayda, engelli bireylere yönelik hizmetlerin çerçevesi belirlenerek, tüm belediye hizmetlerinin kapsayıcı şekilde sunulmasına yönelik talepler politika belgesi haline getirildi.
Başkan Gümrükçü: "Engelli politikamızı oluşturuyoruz"
Çiğli Belediye Başkanı Utku Gümrükçü, çalıştay ile belediyenin engellilere yönelik politikasını oluşturmak istediklerini belirterek, "Engelli hizmetleri birimimize bağlı olarak önümüzdeki beş yılın eylem planını ortaya çıkarmak istedik. Engellilerle ilgili faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşları ile ayrımcılığı merkeze alan, onların taleplerini dikkate alan, yapacağımız çalışmalarda onları da organize eden bir çalıştay oldu bu. Bu çalışmadan çıkan sonuç belgesi, bizim de politika belgemiz olacak. Bu politika belgemizi de uygulamaya geçirmek istiyoruz" diye konuştu.
"Engellilerimizin görüşleri çok önemli"
Çiğli Belediyesinin engelli hizmetleri birimini yeniden aktif hale getirdiklerini söyleyen Başkan Gümrükçü, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bugüne kadar yapılan çalışmaları daha insan hakları ve hak temelli bir anlayışla ileriye taşımayı hedefliyoruz. Belediyemizin bir kent konseyi yok, dolayısıyla engelli meclisimiz de yok. Kent konseyimize bağlı engelli meclisimiz kurulana kadar yapılacak çalışmaların yol haritasını bu çalıştaydan çıkacak meclis belirleyecek. Bu meclis engelli hizmetleri biriminin de karar organı olacak aslında. Çalıştay sonuçlarını kamuoyuna deklare edeceğiz. Bu çalıştaydan arzu ettiğimiz bir başka şey, bu alandaki sivil toplum kuruluşlarının bizleri takip etmeleri, çalışmalarımıza dahil olmaları, bizimle tartışmaları ve bizden talep etmeleridir. Envanter çalışması için, muhtarlar, okul aile birlikleri ve sivil toplum kuruluşları ile de yapacağımız toplantıların haziran ayına kadar bitmesini ve yol haritamızın ortaya çıkmasını hedefliyoruz."
"Eşitlik sağlanmalı"
Çiğli Belediye Başkan Yardımcısı Barbaros Kiriş da, "10 Aralık tüm dünyada İnsan Hakları Günü olarak kutlanır. Bizde Çiğli Belediyesi olarak İnsan Hakları Gününde engelli bireylerin sorunlarını temel bir ayrımcılık sorunu olarak ele alarak ve temel politikaların tartışılacağı yerel yönetimlerde hak temelli engellilik politikası çalıştayı düzenliyoruz. Farklı ülkeler ve sosyal kültürel ortamlarda yaşıyor olmalarına rağmen engelliler yaşama katılım mücadelesinde karşı karşıya kaldığı en büyük sorun; ayrımcılık ve dışlanmak. Engellilerin haklarını özgürlüklerini tanımlarken ayrımcılık konusunda ayrıca önem verilmelidir; çünkü yaşanılan her hak ihlalinde ilk sırayı ayrımcılık alır. Engelliler kimseden empati, hoşgörü, lütuf, sevgi veya kardeşlik beklenmiyor. Zaten bunlar eşit yurttaşlığı da ve hiçbir hakka erişmeyi de amaçlamıyor. Tek talepleri kanun önünde eşitlik ilkesinin hayata geçirilmesidir" dedi.
"Her yere para dağıtırsanız paranız bir gün biter"
Engelli Hakları Aktivisti Bahar Yavuz ise programda konuşarak, "Hepimiz aynı anda aynı şeyler bahsediyor olmazsak benzer çıkarım yollarını takip edemeyiz. Engellilik dediğimiz kavram, yüzyıllardır insanları nitelendirmek için kullanılmış bir sözcük. Evvelinde özürlü, sakat ve benzeri kelimelerin de kullanıldığı bir grup var ki aslında bütün kelimeleri tam anlamıyla o gruba karşı gösteriyor. Engel dediğimiz şey; şu anki kabul ettiğimiz hak temelli bilincine var olan yaklaşımda toplumsal düzenlemelerin ve sunulan hizmetlerin bazı bireyleri dışarıda bırakması nedeniyle ortaya çıkan durumdur. En temelde karşılaştığımız model yardım temelli dediğimiz engellileri; eksik, kusurlu bireyler olarak görüp onlara çeşitli yardımlar, para verilemesi ve bedava hizmet sunulmasına yönelik hizmetler oluyor. Bu yardım temelli modelde, sisteme yeni engelliler geldikçe kaynakların tükendiğini görüyoruz. Her yere para dağıtırsanız paranız bir gün biter; ama onlara nasıl para kazanılacağını gösterirseniz ve kazanmak için ne eğitimler alması gerektiğini gösterirseniz, para vermeye de gerek kalmaz" diye konuştu.
Akademisyen Adil Çamur da konuşmacılar arasında yer aldı. Türkiye’de engellilik politikasının varlığı hakkında konuşan Çamur, "Bunu söylediğimde ‘Böyle bir politika mı var ki bunu analiz ediyorsunuz’ soruları oluyor. Engellilikle politikası bu bağlamda doğrudan ya da dolaylı olarak etkileyen bütün kararlar; mevzuat, uygulamalar, yardım kararlarının tamamı engellilik politikası olarak görüyoruz. Bu meseleye ilişkin talep neyse onunla ilgili konuşulması gerekiyor. Mevzuatın ve uygulamaların olması o meselenin kamu politikası haline geldiğini gösterir. Sonuç olarak analiz yapmak için bir kırılma noktası koymak gerekiyor" şeklinde aktardı.
"Engellilere bakış açısı yanlış"
30 yıldır derneklerde, sivil toplum kuruluşlarıyla hak temelli yaklaşımla engellilik sorunları üzerinde çalışan biri olduğunu söyleyen Engelli Hakları Aktivisti Mahir Işık, son olarak şunları söyledi:
"Çiğli Belediyesinin, 10 Aralık İnsan Hakları Gününde engellilik üzerinde bu çalıştayı yapmasını çok önemsiyorum. Bu bir fırsat diye düşünüyorum. Engelli hakları ile ilgili Türkiye’de bir politika var; ama biz bunun neresindeyiz? Ben bunu 30 yıldır anlamış değilim. Toplum ya da yerel yönetimler engelliliğe nasıl bakıyor? Bir bakış açısı var; ama bana göre yanlış. Bunun çerçevesinde bir biyolojik tıbbı modeli, sosyal ve insan hakları modeli var. STK’lar olarak bizlerin taleplerine bakışını buradan yanıtlamak lazım. Yıllardır örgütleniyoruz ama bu açıdan baktığımızda Birleşmiş Milletler engelliler hakları sözleşmesinin de varlığı bizi yanıltmasın. Genel anlayış içerinse insan haklarına baktığımızda engellerini özel hakları yok. Bizi toplum farklı görüyor. Biz genellikle sosyal modelde rehabilitasyon çok revaçtadır. Onları rehabilete edip toplumla kaynaşsınlar. Sizce rehabilite edilmesi gerekenler kimlerdir? Gerçekten bizler gibi görünmüyor. Hak temelli bir yaklaşım var, eğer yerel yönetimler engellilere hak sunmak istiyorsa kime ne hizmet kime ne yapmak konusunu bilimsel açıdan değerlendirmeliyiz."