ADANA/MERSİN/HATAY (AA) - EREN BOZKURT/MUSTAFA ÜNAL UYSAL/SALİM TAŞ - Adana, Mersin ve Hatay sahilleri, yeşil deniz kaplumbağaları ve caretta carettalara yuva oluyor.
Türkiye'nin uluslararası öneme sahip sulak alanlarından Çukurova Deltası'nın en geniş lagünü olan Akyatan ile Akdeniz arasında yer alan Akyatan Yaban Hayatı Geliştirme Sahası, yeşil deniz kaplumbağaları ve caretta carettaları ağırlamaya başladı.
Hava sıcaklığının yükselmesiyle gece yaklaşık 22 kilometrelik sahile çıkan anaç kaplumbağalar, kazdıkları kumsala yumurtalarını bıraktıktan sonra tekrar denize dönüyor.
Doğa Koruma ve Milli Parklar 7. Bölge Müdürlüğü ile Doğal Hayatı Koruma Vakfı görevlileri de gece sahile çıkan deniz kaplumbağalarına marka takıp ölçümler yapıyor.
Gündüz de deniz kaplumbağalarının yumurta bıraktığı bölgeleri belirleyen görevliler, diğer hayvanların yumurtalara zarar vermemesi için demir tel yerleştiriyor.
- "Geçen yıl 434 yuvamız vardı"
Doğa Koruma ve Milli Parklar 7. Bölge Müdürü Turgut Çangır, AA muhabirine, deniz kaplumbağalarının Hatay'dan Mersin'in Anamur ilçesine kadar sahil boyunca geniş bir alanda yuva yaptığını söyledi.
Bu alanlarda Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün kontrolünde sivil toplum kuruluşları ve üniversitelerle çalışmalar yürüttüklerini aktaran Çangır, uzman biyologların sahile çıkan deniz kaplumbağaları üzerinde incelemeler yaptığını belirtti.
Çangır, 22 kilometrelik Akyatan kumsalının deniz kaplumbağalarının önemli yuvalama alanlarından olduğuna dikkati çekerek şöyle konuştu:
"Adana'nın Akyatan kumsalında geçen yıl 434 yuvamız vardı. Bu 434 yuvadan 10 bin 500 civarında deniz kaplumbağasını engin denizlerle buluşturduk. 2 yıl yüksek yuva sayısının ardından 3'üncü yıl bir düşüş bekleniyor, dinlenme dönemi gibi. Geçen yıl 434 olan yuva sayısı şu ana kadar 200'ü geçti. Temmuz sonlarına kadar yuvalama devam edecek. Ancak bu yıl beklentimiz geçen yılın altında olacak diye düşünüyoruz."
- "Kaplumbağaların envanterini belirlemek için marka takıyoruz"
Uzman Biyolog Mehmet Tural da 22 kilometrelik sahilde 2006'dan bu yana deniz kaplumbağalarını koruma çalışmaları yürüttüklerini anlattı.
Hazirandan temmuz sonuna kadarki yumurtlama sürecinde her sabah kumsalda yuva tespiti için çalışma yaptıklarını dile getiren Tural, şöyle devam etti:
"İzleri takip edip devamında yuva olup olmadığını tespit ediyoruz. Eğer yuva varsa GPS kaydını alıyoruz ve denize olan uzaklığını hesaplıyoruz. Aynı zamanda burada doğal olan çakal ve domuz predasyonu var. Onu biraz daha azaltmak için yuvalara kafes atıyoruz. Aslında bu doğal bir süreç ama kaplumbağa popülasyonunda ani düşüşler olmasın diye tespit ettiğimiz yuvaların bir kısmını kafeslerle korumaya çalışıyoruz. Akşam da gündüz yaptığımız gibi kumsalda yürüyüş yapıyoruz. Yumurtlamaya gelen dişi kaplumbağayı tespit ediyoruz, ölçümlerini yapıyoruz. Aynı zamanda Türkiye'ye gelen kaplumbağaların envanterini belirlemek için marka takıyoruz."
- Mersin Davultepe sahilinde 72 yuva tespit edildi
Mersin Üniversitesi (MEÜ) Deniz Kaplumbağaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Öğretim Görevlisi Mahmut Ergene de Mersin'in deniz kaplumbağaları için özel bir bölge olduğunu söyledi.
Kazanlı, Davultepe, Alata, Göksu ve Anamur'daki kumsallarda caretta caretta ve yeşil deniz kaplumbağalarının görüldüğü bilgisini veren Ergene, bu alanların deniz kaplumbağası popülasyonuna önemli katkı sunduğuna işaret etti.
Bu yıl kaplumbağaların yuvalamalarının 10 gün geciktiğini anlatan Ergene, "Normalde yuvalamalar mayıs ortalarında başlarken, bu sene mayısın sonlarına doğru başladı. Temmuz sonunda da yavrular yuvalarından çıkıp denize ulaşmaya başlayacak. Şu anda Davultepe alanında 72 yuva tespit ettik. Önümüzdeki zamanlarda yuva sayısının artacağını umuyoruz. Her sene olduğu gibi bu sene de binlerce yavru deniz kaplumbağasını denizle buluşturacağız." diye konuştu.
Ergene, yuva tespit çalışmalarının sürdüğü kumsallarda bilimsel çalışmaların da yapıldığını, bunun 25-30 yıl sonraki popülasyon için önemli olduğunu aktardı.
- Hatay'da yuva sayısı 700'e ulaştı
Samandağ Çevre Koruma ve Turizm Derneği Başkanı Mişel Atik ise Türkiye'nin en uzun sahilleri arasında yer alan Samandağ sahillerinin nesli tükenme tehdidi altındaki caretta caretta ve yeşil deniz kaplumbağalarına ev sahipliği yaptığını belirtti.
Derneklerinin yaklaşık 10 yıldır Doğa Koruma ve Milli Parklar 7. Bölge Müdürlüğü ile deniz kaplumbağalarını izleme ve alan koruma çalışması yürüttüğünü anlatan Atik, her yıl olduğu gibi bu sene de deniz kaplumbağalarının yumurtalamak için Hatay sahillerine geldiğini söyledi.
Atik, bu yıl şu ana kadar 700 kaplumbağa yuvasına ulaştıklarını, bunların yüzde 95'inin yeşil deniz kaplumbağası, yüzde 5'inin de caretta caretta yuvası olduğunu dile getirdi.
Yavruların kısa süre sonra yuvadan çıkmaya başlayacağını kaydeden Atik, "Şimdi yuva sayımız 700'e ulaşmış durumda, diğer sezonlarla kıyaslandığında bu hatırı sayılı bir sayı. Umarım yuva sayısında bir rekor kırarız diye düşünüyorum. Geçen yıl 1500 civarında yuvamız vardı. Bu sezon umarım daha fazla olur." ifadesini kullandı.