Yıllardır kent merkezinde Çelebiler köyü mevkisindeki çiftliğinde Kangal köpeği yetiştiriciliği yapan Sivas Doğal Irk Kangal Köpeği Sevenler ve Koruyanlar Derneği Başkanı ve köpek uzmanı Orhan Yalçınkaya, dünyanın ilgisini çeken ırk ile ilgili bilgiler aktardı. En son Sivas Valiliği ve Tarım İl Müdürlüğü'nün birlikte düzenlediği Saf Kangal Köpeği Güzellik Yarışması'nda Zeyno, Çomar, Deniz ve Hızlı isimli 4 köpeği ile derece alan Yalçınkaya, hayvanların özellikleri ve yetiştirilmesiyle ilgili bilgiler verdi. Yalçınkaya, "Yarışmaya 25 köpekle katıldık. Köpeklerimizin yaklaşık 15 tanesi aktif sürüde görev yapan standart Kangal köpekleriydi. 4 köpeğimiz yarışmada birincilik, ikincilik ve üçüncülük dereceleri aldılar. Bizim dernek olarak en çok sevindiğimiz şey köpeklerimizin aldığı dereceler değil, normal sürü sahipleri ile gerçek Kangal köpeğinden anlayan insanların oraya geldiği zaman bize 'Bu 25-30 yıl önceki Kangal köpeklerini nereden buldunuz? Nasıl ürettiniz? Sizi tebrik ediyorum' demeleri bizim için daha güzel bir durumdu. Dereceden ziyade saf ve orijinal köpekleri ürettiğimiz ve yetiştirdiğimiz için bizi insanlar takdir ettiler. Bizi en çok sevindiren bölüm bu oldu" diye konuştu.
Kangal köpeğinin beslenmesi konusunda da yanlış bilgiler olduğunu ifade eden Yalçınkaya, "Bir Kangal köpeği yemek ayırt etmez. Aşırı yağlı, salçalı ve baharatlı gıdalar vermediğiniz sürece her türlü gıdayı yer. İnsan neyle besleniyorsa aynı gıda grubu ile beslenebilen bir canlıdır. Köpeklerimizi biz genellikle tahıl grubu gıdalarla besliyoruz. Yerine göre et ve et ürünlerinden de veriyoruz. Sürekli arpa unuyla besleyen ya da sürekli etle besleyen insanlar var. Bu tarz beslenen köpeklerde sıkıntı olabiliyor. Haftanın 7 öğününün 2-3 öğününde tahıl, 1-2 öğününde de et ve et grubu verilirse bu köpeklerimiz daha sağlıklı olacaklardır" dedi.
Kangalların yaz ve kış her mevsime dayanıklı yapıları ile ön plana çıktığını anlatan Orhan Yalçınkaya, "Kangal köpeği post yapısı olarak çift kat tüye sahiptir. Eksi 40 ya da 45 dereceye kadar dışarıda, normal bir saman yığınının yanında veya dışarıdaki bir ortamda kendini ısıtıp kalabilecek bir post yapısına sahiptir. Tüylerinin biri 1,5 santimse diğeri 2,5- 3 santim uzunluğundadır. Çift kat post ve tüye sahip olduğu için bu köpek kolay kolay üşümez. Soğuğa aşırı dayanıklı ve sağlam bir canlıdır. Bu da tüy yapısıyla alakalıdır" ifadelerini kullandı.
Kangal köpeğinin bugün en önemli sorununun genel tanımının tam ve düzenli yapılmaması olduğundan bahseden Yalçınkaya, "Ülkemizde yaklaşık 4-5 tane köpeklerle ilgili federasyon var. Her federasyon kendi keyfine göre, kendi zevkine göre, kendi merakına göre bir köpek modeli belirlemiş bunun ismini de Kangal köpeği koymuş. Onun şekli altında köpek yarışmalar yapılıp ona göre de derecelendirmeler yapılıyor. Bu da gerçek orijinal Kangal ırkının iyice kaybolmasına sebep oluyor. Benim yetkililerden çok beklentim var. Örneğin Sivas Valiliğimiz, Tarım İl Müdürlüğümüz ve üniversitemiz iş birliğinde bir Kangal köpeği tam profil fotoğrafı çizse, gen haritası çıkarılsa, standart olması gereken Kangal köpeği modeli belirlense iyi bir örnek olacaktır. Bu da yanlış köpeklerin Kangal olarak anılmasının önüne geçecektir. Saf kangal ırkları ile bunu uygun bir proje ile gerçekleştirmek mümkün" dedi.
Standart olması gereken bir Kangal köpeğinin ilk olarak anatomik şekliyle belli olduğunu ifade eden Yalçınkaya, "Başlangıç noktası kafadır. Bir Kangal köpeğinin ağız, burun ve göz altına kadar koyu renk, göz çevresi yine aynı koyu renkli ve kulakları koyu renkli olmalıdır. Postunun diğer kısımlarında ise hiçbir şekilde leke olmaması gerekir. Yanlış algılar var. 'Köpeğin göğsünde dama olursa saf Kangal'dır', 'köpeğin kafasının komplesi kara olursa daha iyi Kangal'dır' gibi bunların hepsi yanlış ifadelerdir. İnsanlar kendi köpeklerine göre Kangal modeli çiziyorlar. Bir köpeğin ağız çevresi, gözlerindeki siyahlık ve kulakları sadece koyu renkli olmak zorundadır. Geriye kalan postunda, orijinal Kangal köpeğinde renk ve leke olmaz. Tek renk olur. 'Ayaklarındaki çoraplarda beyazlıklar olunca saf Kangal oluyor' algısı da tamamen hatadır. Olmaması gereken bir özelliktir. Biz vücudunda daha az lekelisini üretmeye çalışıyoruz. Derneğimizin amacı da budur. Orijinal Kangal köpeğinde ayrıca salya kanalı dediğimiz kanallar olmaz. Düzdür ve ağız kenarları çekiktir. Saf orijinal bir Kangal köpeğinin göğüs bölümü 40 santimse, haya boşluğu dediğimiz bölüm 30 santimdir. Yani üçgen bir vücuda sahiptir. Saf bir Kangal köpeği ayaklarını hiçbir zaman içe ya da dışa doğru basmaz. Normal düz vaziyette basar. İnsanlar kendi köpeğine göre Kangal profili çizdiği için hep yanlışlar yapılıyor. Yetkililer buna el atmalıdır" diye konuştu.
(DHA)