MÜCAHİT KOÇ - Sivas'ın Divriği ilçesinde 785 yıl önce inşa edilen ve Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütünün (UNESCO) "Dünya Kültür Mirası Listesi"nde yer alan Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası'nda, ecdadın asırlar önce kurduğu, günümüzde kullanılır durumda olmayan alttan ısıtma sistemi bulunduğu belirtiliyor. Anadolu beyliklerinden Mengücekoğulları döneminde 1228 yılında yaptırılan, "görmeden ölmeyin" sloganıyla tanıtılan ve Avrupalı bilim adamlarınca "Anadolu'nun El-Hamrası" olarak nitelendirilen Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, ecdadın mimari zekasını gözler önüne seren eşsiz bir eser olarak göze çarpıyor. Anadolu erken dönem mimarisinin en seçkin örneklerinden olan tarihi yapı, taş bezemeleri ve mimari yapısıyla başta sanat tarihçileri olmak üzere mimar ve mühendisleri büyülüyor. Süsleme ve örtü biçimlerinin dengeli ve uyumlu bir şekilde ayarlanmasıyla başlı başına kendine özgü bir yapı olan eserde, ecdadın asırlar önce kurduğu, günümüzde kullanılır durumda olmayan alttan ısıtma sistemi bulunduğu belirtiliyor. Eserin, başmimar Muğis oğlu Ahlatlı Hürrem Şah ve işçilerce 785 yıl önce tarihi yapının yaklaşık 100 metre ilerisine yapılan hamamın bacasından çıkan buharla ısıtıldığı ifade ediliyor. Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası'nın "Cennet kapısı" üzerindeki altıgenin, eserin alttan ısıtma sistemi planı olduğu kaydediliyor. Tarihi yapıda günümüzde herhangi bir ısıtma sistemi bulunmuyor. Ulu Cami imamlarından uzman rehber Nail Ayan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, camiye alttan ısıtma sistemi yapılması fikrinin ilginç bir diyalogla başladığını ifade ederek, "800 yıl önce eserin temellerinin atıldığı sırada işçilerden birinin çalışmadığını fark eden başmimar Muğis oğlu Ahlatlı Hürrem Şah, işçiden bölgede abdest alabilecek bir yer olmadığını öğrenince, caminin inşaatını anında durdurur. Yanında bulunan işçilerle beraber, 100 metre aşağıda bir hamam inşa ettirir. Halen kalıntıları duran bu hamama ise işçinin adı olabileceğini düşündüğümüz 'Bekir Çavuş' ismi verilir" diye konuştu. İnşa edilen bu hamam sayesinde başmimarın aklına Ulu Camii ve Darüşşifası'nı ısıtmak için inşaat sürecinde yeni bir fikir geldiğini ifade eden Ayan, ecdadın, hamamda ısınan suyun buharını cami ve şifahanenin altında belli bir plan çerçevesinde dolaştırarak asırlar önce yerden ısıtma, kalorifer sistemini yaptığını vurguladı. Ayan, kaynaklara göre, eserin kuzeyinde yer alan "Cennet kapısı" üzerinde bulunan altıgenin, ısıtma sisteminin planı olduğunu ifade etti.