Kütahya’nın Gediz ilçesi Saruhanlar köyünde yaşayan herkes, asırlardır Akdağ’da yetişen kayın ağacından yaptıkları kaşıkları satarak geçimlerini sağlıyorlar.
Kayın ağacından yemek, süs ve oyun kaşığı olmak üzere üç çeşit kaşık yapan köylülerin tek sıkıntısı ürünlerinin değerinden düşük fiyatla gitmesi. Aylık bin ile bin 500 lira arası gelir elde ettiklerini belirten kaşık ustası Ali Rıza Akpınar ve eşi Fadime Hanım, 5 yaşından beri bu işi öğrenip yaptıklarını, Türkiye’nin her iline ve yurt dışına kaşık sattıklarını söyledi. Köylüler, günde 12 saat çalışarak el emeği göz nuru döktüklerini ancak kaşıklarının fiyatının düşük olmasının kendilerini üzdüğünü, yine de ekmek parası için kaşıkçılık sanatına devam ettiklerini söyledi.
’’Kaşık yapımı büyük emek istiyor’’
Kaşık yapımı için il önce erkekler, Akdağ’da yetişen kayın ağacından hazırladıkları tahtayı kaşık formuna getiriyor. Daha sonra kadınlar kaba işçiliği yapılmış kaşıkları ellerindeki özel aletlerle kazıyıp yontarak kullanılabilir hale getiriyor. İnce işçilik olan süsleme ve boyama işi de yine kadınlar tarafından yapılıyor. Bir aile günde ortalama 50-100 kaşık üretiyor.
Kaşık yapma işine Osmanlı döneminde atalarının başladığını, kendilerinin de bu sanatı sürdürdüklerini belirten 65 yaşındaki Halil İbrahim Yağız, ’’Atalarımızdan gördüğümüz kadarıyla eli tutan herkes köyümüzde kaşık yapar. Geçimimizi bu yolla sağlıyoruz. Bu köyümüzde yapılan kaşıklar sadece Türkiye’ye değil tüm dünya devletlerine gidiyor. Yapmış olduğumuz kaşıkların renklisi var, beyazı var, büyüğü var, küçüğü var. Cumhuriyet bayramlarında, Ramazan bayramlarında, düğünlerde kullanılmak üzere yapıp Türkiye geneline satılıyor. Köyümüzün 270 nüfusu var. Bütün tüm gelirimiz bu kaşıktan. Herkes köyümüzde bu kaşığı yapar’’ dedi.
82 yaşında kaşık yapmaya devam eden Fatma Alseven, "Atalarımızdan, dedelerimizden kalan bizim sanatımız bu. Başka işimiz yok’’ diye konuştu.
Köyde kaşık yapma sanatına çocukların 4 yaşında başlaması ve okul sonrası boş vakitlerinde öğrencilerin kaşık yapanları seyretmesi ilginç görüntüler oluşturuyor.