Endonezya'nın Sumatra ve Kalimantan adalarının kuzeyi ile Malezya'nın güney bölgelerinde bir aydan fazladır etkisini gösteren orman yangınları, Güneydoğu Asya genelinde yaklaşık 40 milyon kişinin sağlığını olumsuz etkiliyor.
Rüzgarın etkisiyle Endonezya'dan Malezya'nın güney ve orta kesimlerine yayılan duman bulutlarının yol açtığı hava kirliliği gündemi meşgul ediyor.
Duman bulutu ve hava kirliliği, iki ülkede günlük hayatı olumsuz etkilerken ciddi sağlık sorunlarına yol açıyor.
Malezya hükümeti son iki haftadır "bulut tohumlama" adı verilen yapay yağmur tekniğiyle duman bulutlarının etkisini azaltmaya çalışırken Endonezya makamları ise orman yangınlarını söndürmek için 30 bin personelini seferber etti.
ORMAN YANGINLARININ NEDENİ
1990'lı yıllardan bu yana Endonezya ve Malezya'da her yıl çıkan orman yangınlarına en çok, ormanlık bölgeleri ekilir hale getirip tarım faaliyeti yapmak isteyen çiftçilerin sebep olduğu belirtiliyor.
Çiftçilerin devletin izni olmadan arazi açma ve anız yakma amacıyla yaktığı ufak ateşler, mayıs ve eylül arasında yaşanan kurak mevsimin de etkisiyle hızlıca yayılabiliyor.
Palm yağı ticaretinin artması üzerine Endonezyalı ve Malezyalı çiftçilerin bu alana yönelme isteği, orman yangınlarının şiddetini son 20 yılda gittikçe artırdı.
Çiftçilerin yanı sıra Sumatra ve Kalimantan'da faaliyet gösteren Malezya ve Singapur merkezli palm yağı firmalarının üretimi artırma hedefleri, bölgedeki orman yangınlarının bir diğer sebebi olarak biliniyor.
ORMAN YANGINLARININ HAVA KİRLİLİĞİNE ETKİSİ
Endonezya'nın Sumatra ve Kalimantan adalarının yanı sıra Malezya'nın Sarawak eyaleti güneylerinde bazı bölgelerde devam eden orman yangınları, Güneydoğu Asya genelinde etkisini gösteriyor.
Her iki ülkede toplam 5 bin 86 yangın noktası tespit edilirken şimdiye kadar 328 bin 724 hektarlık ormanın yandığı açıklandı.
Orman yangınlarından çıkan dumanın kirlettiği hava Endonezya'nın 6 eyaletinde hava kirliliği indeksini "aşırı sağlıksız" ve "riskli" seviyelere yükseltti.
Sumatra Adası'na bağlı Riau eyaletinde hava kirliliği indeksi 226, Jambi'de 154, Güney Sumatra'da 302 olarak kaydedildi.
Kalimantan'da ise Batı Kalimantan eyaletinin hava kirliliği indeksi 177 olarak kaydedilirken hava kirliliğinin sağlığı en çok etkilediği Orta Kalimantan'da bu rakam 344 olarak belirlendi.
Malezya'da hava kirliliğinden en çok Borneo Adası'nda yer alan Sarawak eyaleti etkilendi. Duman bulutlarının gökyüzünü en çok kapladığı eyalete bağlı Sri Aman kentinde hava kirliliği indeksi 417'ye çıktı.
Eyalete bağlı Kucing, Sarikei ve Samarahan kentlerinde de hava kirliliği indeksi 200'ün üzerinde seyrediyor.
Malezya'nın merkez eyaletlerinden başkent Kuala Lumpur'un yakınlarındaki Selangor da hava kirliliğinin olumsuz etkilediği eyaletler arasında. Eyalete bağlı birçok şehirde hava kirliliği indeksi 150'nin üstünde.
Başkent Kuala Lumpur'da hava kirliliği indeksi 160, idari başkent Putrajaya'da ise 133 olarak ölçüldü.
HAVA KİRLİLİĞİ NEDENİYLE 40 MİLYON KİŞİNİN SAĞLIĞI TEHLİKEDE
Orman yangınları Malezya ve Endonezya'da günlük hayatı olumsuz etkilerken Güneydoğu Asya genelinde de sağlık riski taşımayı sürdürüyor.
Halihazırda Filipinler, Tayland, Singapur ve Brunei'de de küçük çaplı etkisini gösteren hava kirliliğinden, bölge ülkelerinde yaklaşık 40 milyon kişinin sağlığı olumsuz etkileniyor.
Endonezya'da hava kirliliğinden şimdiye kadar 1 kişi yaşamını yitirirken yangın alanlarında yüzlerce kişi evlerini terk etti.
Malezya'da ise temmuz ayının sonundan bu yana ülke genelinde toplam bin 375 astım vakası tespit edildi. Yine aynı dönemde ülke genelinde 7 bin 551 kişi, üst solunum enfeksiyonu nedeniyle hastanede tedavi gördü.
Endonezya'da ise hava kirliliği nedeniyle 884 bin 966 kişi üst solunum enfeksiyonuna yakalandı.
ORMAN YANGINLARININ GÜNLÜK HAYATA ETKİLERİ
Hava kirliliğinin en çok etkilediği Malezya'daki birçok kentte günlük hayat durma noktasına geldi.
Ülke genelinde ilk ve orta dereceli 2 bin 649 okul hava kirliliği nedeniyle tatil edildi. Hava kirliliği Malezya'da 1,7 milyon öğrencinin eğitimini olumsuz etkiledi.
Duman bulutlarının görüş mesafesini iyice düşürmesi Malezya ve Endonezya'da çok sayıda uçak seferinin iptaline neden oldu.
Malezya'nın Penang Havalimanı'nda 19 uçuş ertelenirken görüş mesafesinin iyice azaldığı Ipoh kentindeki Sultan Azlan Şah Havalimanı'nda bütün uçuşlar bir süreliğine durduruldu. Ipoh'taki uçuş iptallerinden bin 418 yolcu etkilendi.
Endonezya'da ise Sumatra ve Kalimantan'ın kuzey bölgelerinde yoğun duman nedeniyle yüzlerce uçak seferi yapılamadı.
EN AĞIR ORMAN YANGINI 2015'TE ÇIKTI
1990'lı yıllardan bu yana her sene aynı noktalarda etkisini gösteren orman yangınlarından bilançosu en ağır olanı 2015'teki yangındı.
O yıl temmuzda başlayıp ekim ayına kadar etkisini gösteren yangınlar ve hava kirliliği, Endonezya genelinde 140 binden fazla kişinin solunuma bağlı kalıcı hastalığa yakalanmasına sebep olmuştu.
Endonezya makamlarının verilerine göre o yılki hava kirliliği nedeniyle toplam 29 kişi hayatını kaybetmişti.
Malezya ve çevre ülkelerde de günlük hayatı olumsuz etkileyen hava kirliliği, NASA araştırmacılarının hazırladığı rapora göre tarihin en kötü hava kirliliği vakası olarak kaydedilmişti.
20154teki orman yangınının yanı sıra Endonezya'da 1997 ve 2005'te çıkan orman yangınları da Güneydoğu Asya genelinde yoğun hava kirliliğine yol açmıştı.
(AA)