Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, “Yüzde 14 ve altı tasarruf eden kurumlar 2024 yılı sonuna kadar gerekçeli raporlarını Bakanlığımıza iletecekler. Gerekçeleri uygun görülen kurum ve kuruluşlar için 2026 yılı sonuna kadar, referans tüketimi değiştirilmeden yüzde 18 tasarruf hedefini gerçekleştirmeleri yönünde izlemeye devam edeceğiz. Hedef belli, takvim belli, yapılacaklar belli” dedi.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, ‘Kamu Binalarında Enerji Verimliliği’ çalıştayına katıldı. Bakanlığın konferans salonunda düzenlenen çalıştaya 81 ilden gelen temsilciler katıldı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Resmi Gazete’de yayımladığı genelge kapsamında gerçekleştirilen programda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, 81 ilden gelen temsilcilere tavsiyelerde bulunarak, enerji verimliliğini arttırma yönünde hedefler koydu. Kamu binalarında enerji tasarrufuyla ilgili genelgeye göre; yıllık enerji tüketimi belli bir miktarın üstünde olan tüm kamu kurumlarının, 2023 sonuna kadar yüzde 15 enerji tasarrufu sağlaması gerektiğini hatırlatan Dönmez, “Kaynak zengini bir ülke değiliz. Enerjimizi boşa harcayacak lüksümüz yok. Enerjide dışa bağımlılık sarmalından kurtulmak için son zamanlarda yerli ve yenilenebilir kaynakların payını önemli oranda artırdık. Ancak güvenli bir noktaya gelmek için daha yapacaklarımız var. 2018 yılında 143,5 milyon Ton Eşdeğer Petrollük (TEP) birincil enerji arzımızın 40 milyon TEP’ini yerli kaynaklarla karşıladık. Bu yerli kaynakların miktarını daha da artırmanın en pratik ve en rasyonel çözüm yolu belli: enerji verimliliği. Çünkü daha az enerjiyle, daha az maliyetle daha yüksek katma değer oluşturmak zorundayız” ifadelerini kullandı.
“Enerji verimliliğiyle ilgili bir yanılgı var”
Enerji verimliliğinin, enerjinin bilinçli tüketilmesiyle oluşan ilave bir arz kaynağı olduğunu söyleyen Dönmez, enerji verimliliğinin dünyada birincil enerji kaynağı olduğu aktardı. Dönmez, “Enerji verimliliğiyle ilgili bir yanılgı var. Verimlilik denince akla evvela hanelerde yapılan uygulamalar geliyor. Evet, bir yere kadar doğru çünkü enerjimizin yaklaşık yüzde 30’luk kısmını hanelerde tüketiyoruz ancak bu buzdağının sadece görünen kısmı. Sanayi, kamu kurumları, tarım, ulaştırma, enerji gibi pek çok alanda daha büyük potansiyelimiz var. Hele ki sanayide enerji verimliliği rekabet gücüyle eş değer nitelikte neredeyse. Biz de kamu olarak enerji verimliliğinde öncü olacağız dedik ve kolları sıvadık. Mevcut kamu binası stoğumuz eski ve verimlilik düzeyleri de oldukça düşük” diye konuştu.
“2014 yılında 166 kamu kurumunda bin 45 binanın enerji verimliliği etütlerini yaptık”
Kamu kurumları binalarında enerji verimliliğiyle ilgili etütlerin yapıldığını açıklayan Dönmez, “2014 yılında 166 kamu kurumunda bin 45 binanın enerji verimliliği etütlerini yaptık. Çıkan sonuçlar bize dönüşümün ne kadar gerekli olduğunu bir kez daha gösterdi. Kamu binalarının elektrik enerjisinin yüzde 13, ısı enerjisinin yüzde 35,5, toplam tasarruf potansiyelinin ise yüzde 27 olduğunu tespit ettik. Bunun parasal karşılığı ise 2014 fiyatlarıyla 54,5 milyona denk geliyor. Bakanlığımızda ise enerji verimliliğine önce kampüsteki binalarımızla başladık. Merkez yerleşkemizdeki 6 blokta aydınlatma, ısıtma, soğutma sistemlerini verimli ekipmanlarla değiştirdik. Merkez kampüs içerisinde bulunan toplam 53 kW gücündeki atık su pompalarını yeni nesil toplam 11 kW gücünde katı madde ayırıcılı pompa sistemiyle değiştirdik. Kampüsümüzde bulunana binaların çatılarına 1 MW gücünde fotovoltaik panel kurulumu için de ihalemizi yaptık. Haziran ayında da devreye alacağız” dedi.
“20 bin yeni LED’li sokak/cadde aydınlatmasını devreye alındı”
2020 yılı içerisinde 20 bin yeni LED’li sokak ve cadde aydınlatmasını devreye aldıklarını söyleyen Dönmez, bu yolla hem teknik hem de verimlilik performanslarını takip edeceklerini aktardı. Dönmez, “2019 yılında da Sağlık Bakanlığımız ve üniversitelerimize ait 9 yerleşkede 29 binanın etütlerini tamamladık. Buralarda da parasal değeri yıllık 10 milyon TL’ye denk gelen yüzde 46’lık verimlilik potansiyeli tespit ettik. Burada da yine 1’e 3 kuralı geçerli. Toplamda 34 milyonluk bir yatırımla yıllık 10 milyon TL’lik bir geri dönüş söz konusu. Bu yatırımın kendini ödeme süresi yine 3 yıllık bir döneme denk geliyor. Bu sene 20 bin yeni LED’li sokak/cadde aydınlatmasını devreye alarak hem teknik hem de verimlilik performanslarını takip edeceğiz” diye konuştu.
“Kurumlar genelge uyarınca tüketimlerini yüzde 15 oranında azaltacak”
2020 yılı itibariyle kamunun toplam enerji maliyetinin 8 milyar TL’nin üzerine çıktığının tahmin edildiğine değinen Dönmez, “Yaptığımız çalışmalar sonucu burada yüzde 40’lık bir enerji tasarrufunun mümkün olduğunu tespit ettik. Yani 3,2 milyar TL’lik bir enerji tasarrufundan bahsediyoruz. Bugün kabaca şöyle bir hesaplama yapıyoruz. Enerjide her 1 puanlık yerli ve yenilenebilir kaynak artışının milli ekonomiye katkısı 100 milyon dolar. Biz bunun yaklaşık 6 katı büyüklüğünde bir rakamdan bahsediyoruz. Bu örnek enerji verimliliğinin en temiz yerli ve milli kaynaklarımızın başında geldiğinin de en güzel örneklerinden birisi. Biliyorsunuz geçtiğimiz yıl ‘Kamu Binalarında Enerji Tasarrufu konulu Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’ yayımlandı. Genelge uyarınca inşaat alanı en az 10 bin metrekare veya yıllık toplam enerji tüketimi 250 TEP ve üzeri olan kamu bina ve tesislerinin referans enerji tüketimlerini Mart ayına kadar toplayacağız. Burada kurumların öncelikle 2016, 2017 ve 2018 yıllarına ait ortalama değerlerini, yoksa 2018 değerlerini ya da 2019 enerji tüketimlerini talep edeceğiz. Bu referans değerlerini baz alarak 2020-2023 arası dönemde kurumlar genelge uyarınca tüketimlerini yüzde 15 oranında azaltacak” ifadelerini kullandı.
“Hedef belli, takvim belli, yapılacaklar belli”
Hedefler tutmazsa nasıl bir yol izleneceğini de aktaran Dönmez, hedefin belli, takvimin belli, yapılacakların belli olduğunun altını çizdi. Konu hakkında yol haritasının Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın resmi internet sayfası üzerinden yayınlandığını bildiren Dönmez, “Yüzde 14 ve altı tasarruf eden kurumlar 2024 yılı sonuna kadar gerekçeli raporlarını Bakanlığımıza iletecekler. Gerekçeleri uygun görülen kurum ve kuruluşlar için 2026 yılı sonuna kadar, referans tüketimi değiştirilmeden yüzde 18 tasarruf hedefini gerçekleştirmeleri yönünde izlemeye devam edeceğiz. Hedef belli, takvim belli, yapılacaklar belli. Kurumlarımızın bir yol haritası olması için ‘Kamu Binalarında Tasarruf Hedefi ve Uygulama Rehberini’ Bakanlığımızın internet sayfasında yayımladık” dedi.
Kamuda öncelikli olarak büyük binalarda, ardından da küçük binalarda etütler yapmaya devam edeceklerini açıklayan Dönmez, “Biz bakanlık olarak işin etüt tarafındayız” dedi.
“Her kişi ve kuruma farklı görevler düşüyor”
Çalıştaya katılanlardan da enerji verimliliği konusunda aktif rol almalarını isteyen Dönmez, “Vali yardımcılarımızdan enerji verimliliğinde özellikle merkezi kamu binalarında verimlilik önlemlerinin belirlenmesi, uygulanması ve hedeflerin takibi konularında koordinasyon noktası olmalarını bekliyoruz. Bir diğer önemli husus da belediyelerle ilgili. Yerel yönetimlerin sadece hizmet verdikleri binalarda değil toplu kullanıma açık alanlarda, belediyecilik hizmeti sundukları su arıtma tesisleri, atık yönetimi tesisleri gibi uygulamalarda da enerji verimliliğini merkeze almalarını rica ediyoruz. Okullarımız, hastanelerimiz başta olmak üzere halka hizmet veren diğer kurumlarımızdan da çabuk sonuç alabileceğimiz ve yatırım gerektirmeyen önlemlerden başlayarak enerji verimliliğini yaygınlaştırmalarını ve ölçümlerini istiyoruz. Üniversitelerimizin bu işe ön ayak olacak kurumlarımızın başında geliyor. Üniversitelerimizin ısı merkezlerinden aydınlatmaya kadar pek çok yenilikçi uygulamaları hayata geçirebileceklerini biliyoruz. Sadece uygulama değil aynı zamanda enerji verimliliğinin bir kültüre dönüşmesinde üniversitelerimize ve akademik camiamıza büyük görevler düşüyor. Enerji verimliliğinde bireyden genele kadar her kişi ve kuruma farklı görevler düşüyor. Bireysel ve kurumsal bazda atacağımız her adım, oluşturacağımız her iyi örnek diğerlerinin de teşviki açısından önemli bir motivasyon kaynağı olacak” şeklinde konuştu.