Eyüpsultan Belediyesi Eyüpsultan Tarihi Merkez (ESTAM) Yönetimi, defin kültürünün önemli parçalarından olan ve Osmanlı döneminde bir sanat dalı haline gelen, üzerilerindeki yazılar, işaretler ve sembollerle yapıldıkları dönemin tarihine ışık tutan mezar taşlarını koruyabilmek için proje geliştirdi.
İlçedeki yaklaşık 10 bin mezar taşına kazınan tarihi, gelecek kuşaklara aktarabilmek amacıyla yola çıkan ESTAM Yönetimi, proje kapsamında, mezar taşlarının 3 boyutlu maketini çıkarmaya başladı. Çıkarılan dijital arşiv sayesinde çalınması veya hasar görmesi durumunda mezar taşları birebir yeniden yapılabilecek ya da onarılabilecek.
Dijital arşiv oluşturulacak
ESTAM projesi kapsamında 67 proje olduğunu belirten Eyüpsultan Belediye Başkanı Remzi Aydın, şu bilgileri verdi:
"Bu 67 projeden biri de mezarlıkların ve hazirelerin korunması. Biz Türkiye’de ilk defa tarihi mezar taşlarımız için koruma amaçlı 3 boyutlu dijital arşiv oluşturuyoruz. Özel cihazlarla 3 boyutlu olarak bunları taratıyoruz, kayda alıyoruz, arşiv oluşturuyoruz.Bu mezar taşlarımızın herhangi bir şekilde zarar görmesi halinde bire bir ölçülü yeniden imalatını yapmak üzere. Aynı zamanda bu mezar taşlarımızın tercümelerini yaptırıyoruz. Pafta ve kataloglamalarını, peyzaj ve ışıklandırmalarını yaptırıyoruz.Dolayısıyla bu hazinelerimiz de ESTAM projesi kapsamında açığa çıkacak. Hem bir dini sembol, figür olarak hem de bir medeniyet ve mimari ve sanat eseri olarak günümüzde kullanıma ve seyrine sunulacak."
“Osmanlı mezar taşları, sadece bize mahsus"
“Mezar taşlarının her birinde hikayeler var, edebi metinler var, ağıtlar, dersler, tavsiyeler var" diyen Başkan Remzi Aydın, şöyle devam etti:
"Aslında her biri bir medeniyet mirası. Belki mezar taşlarından yola çıkarak o dönemlerde yaşamış insanların hayatlarına, dolayısıyla o dönemin toplumsal, sosyolojik, kültürel, siyasal birçok alandaki uygulamalarına, inanışlarına, birikimlerine ulaşabilirsiniz.Medeniyet açısından mezar taşları önemli bir vasıta. Ayrıca Osmanlı mezar taşları bir çok ülkede olmayan, sadece bize mahsus bir özellik, bunun kıymetini bilmek lazım."
Çalışmanın, ilçedeki mezarlıklar, hazireler ve türbelerdeki mezar taşlarının gelecek kuşaklara aktarımı açısından önem arz ettiğini dile getiren Başkan Aydın, proje kapsamında, alanda 3 boyutlu tarayıcı ile mezar taşının birebir modelini çıkardıklarını, daha sonra ofiste üç boyutlu modellemesini yaptıklarını anlattı. Bu çalışmanın herhangi bir zarara uğrayan mezar taşını birebir onarabilme imkanı sağlayacağını vurgulayan Aydın, çalışmanın sonunda dijital arşiv oluşturacaklarını söyledi.