Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Gazikültür A.Ş. editörlüğünü, Sahan Restorantları Yönetim Kurulu Başkanı Tahir Tekin Öztan’ın yaptığı ve her bir yemek tarifini farklı bir kadının verdiği “Gelenekten Geleceğe Gaziantep Yemekleri” adlı kitap yayımlandı.
Gazikültür A.Ş. Genel Müdürü Halil İbrahim Yakar, Gaziantep mutfağının 2015 yılında gastronomi dalında, UNESCO "Kreatif Şehirler Ağı”na girerek dünyanın en önemli 8 mutfağından biri olduğunu dünya çapında tescillediğini söyledi.
UNESCO’nun tescillemesiyle birlikte dünyada genellikle ülke adlarıyla anılan mutfaklar arasına kendi şehir adıyla giren Gaziantep mutfağının, Türk mutfağı arasında yegane bir özelliğe sahip olduğunu bütün dünyaya tanıttığını belirten Yakar, şunları aktardı:
“Tarihi İpekyolu üzerinde ve Baharat yolu yakınında bulunan Gaziantep’te, çok çeşitli kültürler buluşup kaynaşarak alabildiğince zengin bir mutfak kültürü oluşturmuş ve bu zengin mutfak, bu günkü nesillere kültür mirası olarak kalmıştır. Gaziantep mutfağı; et ve sebzenin en uygun oranlarda karıştırılıp sunulduğu yemekleri içerir. Sebzeler, hem taze, hem kurutulmuş, hem de salamurası yapılmış halde tüketilir. Gaziantep mutfağında meyveler de önemli bir yer tutarak dengeli beslenme yanında sağlıklı ürünler de sunar. Gaziantep mutfağında hemen hemen hiçbir şeyin atılmadığını, bir şekilde değerlendirilerek israftan kaçınıldığı görülür. Gaziantep mutfağı da yakın çevresindeki iller ve ülkeler ile bir zamanlar içinde barındırdığı çeşitli din ve ırklara mensup grupların mutfaklarından ve damak zevklerinden etkilenerek, bugünkü zenginliğine ulaşmıştır.”
Yakar, “Gaziantep mutfağı geçmişten itibaren Türk yaşam şeklinin, Türk beslenme alışkanlıklarının ve kültürel etkileşimlerin bir sentezi sonucu sürekli zenginleşerek; başta sağlık olmak üzere, kullanılan et, sebze, meyve, yoğurt ve kışlık kurutulmuş malzemeleri ile yüzyıllar boyu süren lezzet ve birikimiyle günümüze kadar ulaşabilmiştir. Orta Asya, Mezopotamya ve Akdeniz mutfaklarının birleşimi olarak değerlendirebileceğimiz Gaziantep mutfağı; baharat, zeytinyağı, et ve tahıl çeşitleriyle birbirinden lezzetli geleneksel tatlar içeren 500 çeşide yaklaşan bir yemek yelpazesine sahiptir.
Gelenekten Geleceğe Gaziantep Yemekleri adlı bu çalışma, Gaziantep’in zengin mutfağında bulunan yemekleri ve tariflerini zengin fotoğraf görselleriyle ortaya koymaktadır. Uzun soluklu bir çalışmanın ürünü olan kitap, Gaziantep’in sahip olduğu mutfak kültürünü bilimsel ve geleneksel verilerle gözler önüne sermektedir.
Yüzyıllardır geleneksel lezzetinden ve yapılış tarzında bir şey kaybetmeden günümüze kadar ulaşan bu lezzet zenginliğini farklı bir metodla günümüz ve gelecek kuşaklara aktarmak istedik” diye konuştu.
Bin 200 kadınla görüşme yapıldı
Yakar, kitabı hazırlayan Tahir Tekin Öztan’ın bu kitabı ortaya çıkmasında uzun soluklu çalışmalar yaptığını, yaklaşık bin 200 kadınla görüştüğünü, Gaziantep il, ilçe ve köylerine giderek unutulmaya yüz tutmuş Gaziantep yemeklerini birebir görüşerek kayıt altına aldığını belirtti.
Yemek kitaplarında pek görülmeyen sıradışı bir metotla, tespit edilen her bir yemeğin farklı bir hanım tarafından tariflendirildiğini vurgulayan Yakar, “Gaziantep’in geçmişinde var olan zengin muftağı günümüz hanımları aracılığı ile günümüze ve geleceğe aktarılmış. O yüzden kitabın adı “Gelenekten Geleceğe Gaziantep Yemekleri” olmuş” dedi.
Kitabın başında Gaziantep mutfağı ve sosyal iletişim, Gaziantep mutfağından kullanılan araç - gereçler, yöresel ürünler, Gaziantep yemeklerinin genel özellikleri, Ggaziantep’te özel gün yemekleri, Gaziantep mutfağında bakır kullanımı, Gaziantep yemeklerinde ölçü başlıkları altında okuyucuya genel bilgiler verildiğini ifade eden Halil İbrahim Yakar, şu bilgileri verdi:
“Kitapta Gaziantep yemekleri kategorize edilerek sırasıyla; çorbalar (24), salatalar (38), zeytinyağlılar (10), dolmalar ve sarmalar (26), tavalar-kızartmalar (19), börekler-hamur işleri (12), pilavlar-aşlar-buğulamalar (45), lahmacunlar (4), köfteler (20), kebaplar (37), tencere yemekleri (58), yoğurtlu yemekler (21), turşular (16), şerbetler (4), tatlılar (44), reçeller (20), olmazsa olmazlar (25) başlıklarında toplam 423 çeşit tarife yer verildi.”
480 sayfalık kitap Gaziantep Zeugma Müzesi ile Arkeoloji Müzesi mağazalarında, Türkiye çapında seçkin kitapçılarda, Gazikültür A.Ş.’nin internet sitesi magazagaziantep.com ve kitap satışı yapan seçkin internet sitelerinde satışa sunuldu.