Türkiye’nin fındık üretiminde büyük pay sahibi Giresun, çay üretiminde de söz sahibi olmayı hedefliyor.
Çay üretimi denildiğinde ilk akla gelen Rize olsa da Giresun’da da çay üretimi her geçen yıl artıyor. 2002 yılında 7 bin ton olan çay üretiminin bugün 30 bin tonun üzerinde olduğunu açıklayan Tirebolu 42 Çay Sanayi Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Şahin, Giresun’da 10 çay fabrikasının bulunduğunu söyledi.
Şahin, “Giresun’da yıllık ortalama 30 bin tonun üzerinde çay imalatı gerçekleşmektedir ve 15 bin dolayında çay üreticisi bulunmaktadır. Bu çay üreticileri ise Giresun’un doğu bölgesindeki ilçelerde bulunmaktadır. Türk çay sektöründe toplam 197 fabrika bulunmaktadır. Bunların 46’sı ÇAYKUR’a, 151’i ise özel sektöre aittir. Bu fabrikaların 154’ü Rize’de, 29’u Trabzon’da ve 10’u Giresun’da bulunmaktadır. Bu potansiyele göre ise sadece Giresun’da 10 fabrika çay işleme ve paketleme işiyle iştigal etmektedir. Fındık gibi çayın da alternatifi bulunmamaktadır. Ayrıca Giresun çayının iklimsel özellikleri nedeniyle kendine has tadı ve kalitesi de bulunmaktadır” dedi.
Çaylıktan, çaydanlığa çayın süreci
Bahçelerde toplanan çay yapraklarının bekletilmeden en kısa sürede fabrikalara ulaştırılması, canlılığın korunması ve üretime taze girmesi açısından önem taşıdığını ifade eden Yüksek Gıda Mühendisi Ayşe Kızmaz ise çayın çaylıktan demliğe geldiği süreci anlattı.
Yüksek Gıda Mühendisi Kızmaz, “Bahçede hasat edilen yapraklar, çay fabrikalarına ait toplama yerlerine ya da çay fabrikalarına getiriliyor. Bahçelerde toplanan çay yapraklarının bekletilmeden en kısa sürede fabrikalara ulaştırılması, canlılığın korunması ve üretime taze girmesi açısından önem taşıyor. Fabrikalarda çayın ilk aşaması soldurmadır. Toplanan çay yapraklarındaki yüzde 70 oranındaki suyun azaltılması bu soldurma aşamasında alınıyor. Daha sonra buradan kıyma aşamasına geçiliyor ve yapraklar kıyılarak öğütülüyor. Bir sonraki aşama ise siyah çay üretiminde kaliteyi belirleyen en önemli unsur ise fermantasyondur. Bu işlem sayesinde yaprakların hava ile teması, öz suyunun oksijen ile yanıp oksidasyon oluşturularak çayın kararması sağlanıyor. Bu aşamanın ardından ise eleme işlemi vardır ve burada çaylar elenerek ayrıştırılmaktadır. Kurutma ve eleme işleminin ardından çayın fabrikadaki sürecinde son aşama paketlemeye geçiliyor. Paketleme aşamasında çaylar, farklı ebat ve ağırlıkta ambalajlanarak tüketime hazır hale getiriliyor" diye konuştu.
Üreticinin sorunu kontenjan uygulaması
Görele’nin Taşlık köyünde yıl içerisinde yaklaşık 15 ton civarında üretim çay üretimi yaptıklarını kaydeden Naim Eybil ise "Çay üretiminin de kendine has zorlukları var. En önemli zorluğumuz ise topladığımız çayları satabilmektir. Uygulanan kontenjanlar nedeniyle çok toplasak satamıyoruz, toplamasak dalında toplama vakti geçiyor. Yine vaktinde toplayıp satabilmek için çay toplamanın yağmuru , güneşi olmuyor. Her daim vaktinde toplamamız gerekiyor" ifadelerini kullandı.