Dünyanın en eski halısı 1948 yılında Altay Dağlarındaki bir İskit prensinin mezarında bulundu. Milattan Önce 6-5’ıncı yüzyıllarda dokunan ve Türk düğümü (Gördes) ile işlenmiş olan halı “Pazırık Halısı” diye biliniyor. Pazırık’tan günümüze büyük değişim geçiren halı artık sadece evlerin zeminini kaplayan bir ürün olmaktan çıkıp, bir moda ve hızlı tüketim ürünü haline geldi.
Yakın geçmişe kadar insanlar evlerindeki halıları 10-15 yılda bir değiştirirken, artık değişim sıklığı 2-3 yıla düştü. Günümüzde tüketicilerin halı tercihinde, perde ve mobilya ile uyumlu, toz tutmayan, anti bakteriyel ve sanatsal özellikleri ile dikkat çeken tasarımlar öne çıkıyor.
“Halı modası, elbise modası gibi oldu”
Dünyanın en büyük makine halısı üretim merkezi olan Gaziantep, üretimin yanında dünya halı modasına da yön veren ülkeler arasında yer alıyor. Türkiye halı sektörünün önde gelen firmalarından Yasin Kaplan Halı CEO’su Mustafa Kaplan, dünyadaki değişen halı trendlerini anlattı. Yasin Kaplan Halı CEO’su Mustafa Kaplan, halı modasının her yıl hatta her mevsim değiştiğini söyledi.
Halı modasının elbise modası gibi olduğunu ifade eden Kaplan, “Bu yıl pazara sunduğumuz bir model veya kombinasyon gelecek yıl kimsenin ilgisini çekmiyor. Halı modası artık tıpkı elbise modası haline geldi. İnsanlar neredeyse her yıl perde ve mobilyası ile birlikte halısını da değiştiriyor. Bu nedenle her yıl halı tüketicisinin ilgisini çekecek yeni modeller geliştiriyoruz” dedi.
“Her ülkenin halı tercihi farklı”
Yasin Kaplan Halı’nın üretiminin tamamını yurt dışına ihraç ettiğini ifade eden Mustafa Kaplan, her bölgenin halı tercihlerinin farklı olduğuna dikkat çekerek, “Bizim ana pazarımız Amerika Birleşik Devletleri. Halı tercihi ülkelere göre değişiyor. Biz her pazardaki tüketicilerin beğenilerine göre ayrı modellerde halı üretmek zorundayız. Pazardaki yerimizi korumak için bu değişimi yakalamaya çalışıyoruz. Yani her yıl farklı ülkelere yönelik farklı koleksiyonlar hazırlıyoruz” ifadelerini kullandı.
“Sanatsal tasarımlar öne çıkıyor”
Halı tasarımlarında sanatın ön plana çıktığını belirten Mustafa Kaplan, “Günümüzde halıdaki trendlere baktığımızda gri ve mavi renklerin tonlarının geçtiğimiz yıl gibi yine moda olduğunu görüyoruz. Her yıl farklı tonlar moda oluyor. Bu yıl soft dediğimi açık renklere yakın tasarımlar daha çok ilgi görüyor. Sadece renkle de olmuyor. Çünkü halıcılık çok gelişti. Sadece renge bağlı olarak halı modasını takip etmek çok basit kalır. Farklı boyama teknikleri var. Kullanılan iplikten öte, ipliğin yumuşaklığının derecesi, leke tutup tutmaması, toz tutup tutmaması, antibakteriyel olup olmadığı gibi özellikler öne çıkıyor. Yine sanatsal tasarımlar öne çıkıyor. İnsanlar artık halıyı evinin dekorasyonunu tamamlayan bir tablo gibi düşünüyor. Görsellik ön plana çıkıyor. Tüketiciler halıyı, mobilya, perde ve sehpa ile entegre etmeye çalışıyor. Hepsini bir takım gibi düşünüyor. Bu nedenle sadece halıyı takip etmek yetmiyor” şeklinde konuştu.
“Yaz halısı ilgi görmeye devam ediyor”
Son yıllarda mevsimlik halıların da piyasaya çıktığını hatırlatan Yasin Kaplan Halı CEO’su Mustafa Kaplan, hafif, kolay taşınabilen pratik yaz halılarına ilginin devam ettiğini bildirerek, “Artık insanlar bir halıyı alıp 10 yıl kullanmak istemiyor. Özellikle de genç jenerasyon rengini, desenini, modasını takip ediyor, değişiklik istiyor. 2 veya 3 yılda bir de halılarını yeniliyor. Yani halı da artık hızlı tüketim ürünü haline geldi. Özellikle yurt dışında bu tüketim hızının daha yüksek olduğunu görüyoruz” dedi.
“Türk dizileri Arapların tercihini değiştirdi”
Türk dizilerinin Arapların halı zevkinin değişmesinde de etkili olduğunu vurgulayan Mustafa Kaplan, “Son 4-5 yıldan bu yana Arap ülkelerindeki halı tüketicisinin tercihlerinde büyük değişim oldu. Eskiden Arap ülkeleri klasik desenli, koyu renkli tasarımları tercih ederken artık modern çizgiler ve açık renkler ön plana çıkıyor. Bu değişimde Arap ülkelerinde büyük ilgi gören Türk dizilerinin önemli etkisi olduğunu düşünüyorum. Artık Araplar da halı modasını yakından takip ediyor. Hem de Avrupa ve ABD’de yaşayanlardan daha hızlı takip ediyorlar. Çünkü Arapların zamanının büyük bölümü evlerinde geçtiği için evin dekorasyonuna daha fazla önem veriyorlar. Bu nedenle de halı, mobilya ve perde modasını yakından takip ediyorlar. Ve daha çok yenileme ihtiyacı duyuyorlar” diye konuştu.