Diyarbakır’da, çöplerin toplandığı alan, geçim sıkıntısı çeken vatandaşların mekanı haline geldi. Günde 12 saat evsel atıkların toplandığı çöp kamyonlarının gelişini dört gözle bekleyen vatandaşlar, hayatlarını tehlikeye atarak geleceklerini kurtarmaya çalışıyor.
Diyarbakır-Şanlıurfa karayolunun 20. kilometresinde bulunan ve evsel atıkların toplanıp imha edildiği alan, çevresinde bulunan köylerde yaşayan vatandaşların geçim kaynağı haline geldi. Hemen her gün, sabahın erken saatlerinden itibaren çöplerin toplandığı alana gelen ve çoğu akraba olan vatandaşlar, hazırlıklarını tamamladıktan sonra çöplerin taşındığı kamyonların gelişini beklemeye başlıyor. Ufukta görünen ilk çöp kamyonu ile birlikte poşetlerini açan çoğu çocuk yaştaki çöp toplayıcıları, atıkların alana boşaltılmasının ardından hiçbir önlem almadan işlerine yarayacak atıkları toplamaya başlıyor.
Alandaki duman ekmek paralarını engellemiyor
Yaşları 15 ile 50 arasında değişen vatandaşlar, günün her saatinde çöp alanının görevliler tarafından yakılması nedeni ile oluşan yoğun dumana rağmen ekmek paralarını çıkarmaya devam ediyor. Alanda bulunan çöp toplayıcıları, zaman zaman gözün gözü görmediği yoğunluğa ulaşan dumandan kurtulmak için de kendilerine has yöntemler geliştirdi. Yanlarında getirdikleri bez parçalarını kendilerine maske yapan vatandaşlar, zehirlenmekten kurtulmaya çalışıyor. Günde 12 saat çöp dağlarının içinde pet şişe ve satılmaya uygun eşyalar arayan toplayıcılar, günlük ihtiyaçlarını da burada karşılıyor. Yanlarında getirdikleri yemekleri, çöp kamyonlarının gitmesi ile birlikte yemeye başlayan toplayıcılar, tüm bunları da kamyonların geliş aralığı olan 20 dakikaya sığdırmaya çalışıyor.
Onlar köpekleri, köpekler de onları kolluyor
Atık madde alanında çöp toplayan vatandaşlar, buradaki köpeklerle de iyi bir bağ yakalamış durumda. Sabahın erken saatlerinden itibaren alana gelen vatandaşlar öncelikle köpeklerin karnını doyurup onlara bakıyor. Yeni doğum yapmış köpeği ve yavrularını elleri ile besleyen çöp toplayıcıları, daha sonra işlerine koyuluyor. Çöp toplayıcılarının çalışmasının ardından köpekler de yabancı gördükleri vatandaşların alana girmesine izin vermiyor. Çöp toplayıcıları ile köpekler arasındaki bağ, parmak ısırtıyor.
“Yeteri kadar kazanmasak da çöp toplamaya mecburuz”
Çöp toplama alanına sabahın erken saatlerinden itibaren gelen ve uzunca bir çalışmanın ardından bitkin düşen 18 yaşındaki Mehmet Cihan Kahraman, liseyi bitirdikten sonra maddi imkansızlıklar nedeniyle eğitimini sürdürememiş. Ailesine yardım etmek için atık alanına gelip çöp toplayan Kahraman, en büyük hayali olan hukuk eğitimini tamamlayamamanın üzüntüsünü içinde yaşıyor. Çöp toplama alanında İHA muhabirine konuşan Kahraman, “Pet, plastik şişe, para edecek ne varsa bu alanda onları topluyoruz. Yeteri kadar kazanmazsak da mecburi olarak buraya geliyoruz. Ağabeylerim var onlar da çalışıyor, onlar şu an evde ben buradayım. Ailenin geçimine ben de katkı sunuyorum. Okul okumak istiyordum, okuyup avukat olmak istiyordum ama maddi durumun el vermedi. Mecbur olmasaydık burada kalmazdık. Burası evimize çok yakın. Günlük kazancımız çöplerde çıkanlara göre değişiyor” dedi.
2 çocuk babası Mustafa Aslan da maddi imkansızlıklar nedeniyle alana gelip çöp toplayan vatandaşlardan biri. Evini geçindirmek zorunda olan Aslan, günün yarısından fazlasını burada çöp toplama alanında eşya toplayarak geçiyor. Aslan, “Sabah saat 06.00’da çöp alanına geliyoruz. Burada pet, bardak, plastik para edecek ne varsa onu topluyoruz. Topladığımız ürünler başka şehirde 2 liraya satılıyor biz 40 kuruşa veriyoruz. Topladığımız çöpleri verdiğimiz kişi, haftada bir bize para veriyor. Günde 12 saatten fazla çalışıyoruz. Burada kazandığımız bizim zar zor geçimimizi sağlıyor. Burada çok fazla kişi var, 15 yaşındaki de var 70 yaşındaki de var. Mecburuz burada çalışmaya, evliyim ve evimi geçindirmem gerekiyor. Burada işimiz kalmazsa başka şehirlerdeki çöplere de gidiyoruz” diye konuştu.