Alparslan Üniversitesi (MŞÜ) Afet Araştırma Uygulama ve Yönetim Merkezi’nden Yrd. Doç. Dr. İskender Dölek, Vali Yardımcısı Fatih Demir ile Erzurum’un Hınıs ile Muş’un Varto ilçeleri sınırlarındaki Kongur mezrasındaki heyelan bölgesinde incelemelerde bulundu.
İncelemelerin ardından bir açıklama yapan Yrd. Doç. Dr. İskender Dölek, meydana gelen heyelanın kendileri için bir sürpriz olmadığını söyledi. Kongur’da meydana gelen heyelanın yaklaşık 10 kilometre uzunluğunda ve 2 kilometre genişliğinde bir heyelanın sadece bir bölümünün aktivite kazanmasıyla oluştuğunu ifade eden Dölek, “Heyelan bölgesini bir bütün olarak değerlendirirsek tipik heyelan morfolojisini görmek mümkün. Dalgalı bir yüzey ve içerisinde yer alan küçük su birikintilerinin heyelan morfolojisine ait unsurlardır. Dünyada heyelanlarla ilgili en pratik çözümlerden biri heyelandan uzaklaşmaktır. Kongur heyelanı ile hareket eden kütleyi gördükten sonra bu yöntemin ne kadar doğru olduğunun bir kez daha teyit edildiğine şahit olduk” dedi.
“RİSK HARİTALARI OLUŞTURULMALIDIR”
Yapılması gerekenleri de ifade eden Yrd. Doç. Dr. İskender Dölek, heyelan envanter haritasının oluşturularak, tehlike altındaki bütün yerleşim alanlarının belirlenmesi ve gerekli görülen yerleşim alanlarının güvenli alanlara taşınmasının gerekliliğine vurgu yaptı. Türkiye’de genel anlamda afet yönetiminde yaşanan bir sıkıntı olduğunu kaydeden Dölek, “Sahada jeolog ve jeofizikçilerin de incelemelerde bulunarak detaylı jeofizik etütlerin yapılması gerekiyor. Zira bu kadar büyük bir heyelanla yüzeyi değişen sahanın yüzey altında ne olduğunu, kayma düzleminin yönü, yeraltı su tabakasının durumu da ortaya konulmalıdır” diye konuştu.
“HEYELANI TETİKLEYEN EN ÖNEMLİ FAKTÖR KAR ERİMELERİDİR”
Heyelanı tetikleyen en önemli faktörün kar erimeleri ile kil bakımından zengin olan sahanın suya doyması olduğunu düşündüğünü belirten Yrd. Doç. Dr. Dölek, “Ancak donma ve çözülme olayları ile toprak örtüsünün altında yer alan ana kayanın yüzey kısmının parçalanmasının da yüzeydeki malzemenin hareketini kolaylaştıran bir unsur olabileceğini düşündüğünü, detaylı analizler yapıldığında heyelanla ilgili daha fazla veriye ulaşılabilmenin mümkün olabileceğini de söyleyebiliriz” ifadelerini kullandı.
Vali Yardımcısı Fatih Demir ise, Hınıs ilçesine bağlı Kongur mezrasında meydana gelen heyelan karşısında şaşırdığını belirterek, özellikle Muş’un risk haritalarının yapılması için çalışmalar yapacaklarını söyledi. Muş’un da birçok bölgesinde heyelanların yer aldığını ifade eden Demir, “Muş Alparslan Üniversitesi Afet Araştırma Uygulama ve Yönetim Merkezi’nden Yrd. Doç. Dr. İskender Dölek hocamızla birlikte özellikle heyelan bölgelerini gezme imkânı bulduk. Birçok büyük, küçük heyelanı inceleme şansımız oldu. Ancak Hınıs ilçesine bağlı Kongur köyündeki heyelanı detaylı bir inceleme sonucunda ne kadar büyük bir afet olduğuna şahit olduk. Yapılan bu çalışmalar sonucu hocamızın da büyük katkıları ile ilimizin heyelan envanteri çıkarılmış olup risk haritaları oluşturulacak. Bu haritalar sayesinde ilimiz afet yönetim merkezinin yapacağı detaylı çalışmalarla bölgeyi daha iyi tanıma ve afete karşı hazırlıklı olmasını sağlamaya çalışacağız. Tabi Kongur köyündeki heyelanda can kaybının olmaması bizi çok sevindirdi. Yapılan bu incelemeler sonucu gerçekten yerleşim yerleri seçerken dikkatli olmak gerekiyor ve vatandaşlarımızın bu konuda duyarlı olmasını temenni ediyoruz” dedi.