Ülkemizin önemli araştırma birimlerinden biri olarak Düzce Üniversitesi Deney Hayvanları Uygulama ve Araştırma Merkezi (DÜDAM), Düzce Üniversitesi’nin sağlık ve çevre alanındaki ihtisaslaşma çalışmalarında önemli rol oynuyor.
Ortalama bin hayvan kapasiteli Merkezde; kuruluş izninde belirtilen hayvanlardan; Sıçan (Winstar Albino, Sprague Dawley), Fare (CD1) ve Tavşan (New Zealand) için üretim ve barındırma, kobay ve hamster için de barındırma hizmeti veriliyor.
Uluslararası standartlarda deney hayvanı üretimi ve bakımı
Merkezin temel faaliyetleri arasında; deney hayvanlarının kullanılacağı araştırma projeleri için uluslararası standartlarda deney hayvanı üretiminin ve bakımının yapılması, deneysel araştırmalar için temel laboratuvar gereksinimleri ve teknik koşulların sağlanması, hayvan modellerinin oluşturulması, uygulama eğitimleri verilmesi ve sertifika programlarının gerçekleştirilmesi bulunuyor.
Testler ISO standartları doğrultusunda alanında uzman kişilerce gerçekleştiriliyor
DÜDAM, sağlık ve çevre alanlarında ihtisas üniversitesi seçilen Düzce Üniversitesi’ne her türlü desteği sağlıyor. Merkezde çeşitli firmaların talepleri üzerine akut toksisite, sub-akut toksisiste ve sub-kronik toksisite testleri yapılıyor. Testler, ISO standartları doğrultusunda alanında uzman kişilerce gerçekleştiriliyor. Bu çalışmalar, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp alanında üretilmiş ürünlerin insan sağlığına olası negatif etkilerinin ön değerlendirilmesi açısından önem taşıyor.
DÜDAM, ihtisaslaşma çalışmaları kapsamında Düzce Üniversitesi’ne başvuran firmalar için bu tür analizleri yaparak klinik araştırmaları yürüten birim DÜGETAM’a ön veriyi sunuyor. Böylece Düzce Üniversitesi bünyesinde yer alan araştırma merkezleri, tam anlamıyla güçlü bir iş birliği içerisinde ihtisaslaşma projelerini yürütüyor. Bununla birlikte Merkezde; geçtiğimiz dönemlerde yine çeşitli firma ürünleri için sperm kalitesi üzerine deney hayvanları kullanılarak araştırmalar planlandı ve analiz edilip raporlanarak teslim edildi. Bu çalışmada, firma tarafından sağlanan çeşitli doğal ve bitkisel ürünlerin, sperm sayısı ve morfolojisi üzerine olumlu etkisi araştırıldı. Merkezde yaklaşık 1 yıl önce başlayan bu analiz, Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp alanında üretim yapan firmalar tarafından sıkça talep görüyor.
Birçok analiz hizmeti
Düzce Üniversitesi’nin ihtisas üniversitesi seçilmesiyle birlikte faaliyetleri hız kazanan DÜDAM’da, 2018 yılından itibaren analiz hizmeti verilmeye başlandı. Bu süreçten itibaren kısa zaman içerisinde 1 uluslararası proje, 9 BAP destekli proje, 2 doktora tezi, 3 uzmanlık tezi, 7 yüksek lisans tezi merkez imkânlarıyla tamamlandı ve ihtisaslaşma alanında iş birliği sözleşmesi imzalanan 6 firmaya 29 analiz hizmeti verildi.
Gerçekleştirilmesinde büyük bir paya sahip
İhtisaslaşma çalışmaları kapsamında; DÜDAM, talepte bulunan firmalara veya üreticilere tüm üretim aşamalarında destek veriyor. Aynı zamanda talepte bulunulması halinde firmalara üretmiş oldukları ürünlerin, etkinlik toksisite ve diğer analiz hizmetleriyle de destek olunuyor. DÜDAM, ürünlerin analiz aşamalarının gerçekleştirilmesinde büyük bir paya sahip. Çünkü üretilen gıda takviyesi ya da doğal ürünlerin pazarda kendine yer sağlamadan önce tüm preklinik çalışmalarının yapılması, halk sağlığı açısından oldukça önemlidir. Preklinik araştırmaların büyük bir bölümünde deney hayvanlarına ihtiyaç duyuluyor. Ayrıca dünya genelinde hayvan araştırmaları, olası sonuçlarının araştırılmasında en geçerli yöntem olarak kabul ediliyor.
En çok talep edilen çalışmalar arasında yer alıyor
DÜDAM’da ayrıca şu an ihtisaslaşma kapsamında hücre kültürü çalışmaları da yürütülüyor. Bu çerçevede anlaşma imzalanan alanında öncü firmalar tarafından üretilmiş ilaç, gıda takviyesi ve benzeri ürünlerin sitotoksisite testleri en çok talep edilen çalışmalar arasında yer alıyor. Merkezde; preklinik deneylerde oldukça önemli yeri olan in vitro çalışmalardan hücre kültürü çalışmaları, iş birliği yapılan firma ürünlerinin antikanser özelliklerinin saptanması gibi faaliyetler ile birlikte hücre hatlarında hastalık modeli oluşturularak bitkisel preperatların iyileştirici özelliklerinin tayini çalışmalarına da başlandı.
Bu çalışmalar kapsamında yurtdışından akademisyenler kabul edildi ve bitkisel preperatların anti kanser etkileri incelendi. Firma talepleri doğrultusunda bitkisel içerikli ilaç genotoksik safsızlıklarının araştırılması hususunda ames, mikronükleus, comet assay testlerinin in vitro ve in vivo çalışmaları için Merkezde alt yapı araştırmaları da tamamlanıyor.