Diyarbakır Valiliği, Diyarbakır İlim Yayma Cemiyeti Şubesi ve İslam Tarihçileri Derneği tarafından ‘İslam Tarihinin İlk Asrında Diyarbakır ve Çevresi Sempozyumu’ düzenlendi. Sempozyumda bir konuşma yapan Diyarbakır Valisi Mustafa Cahit Kıraç, “Günümüzde her ne kadar son birkaç yıla kadar olumsuzluklarla anılsa da Diyarbakır, tekrar eski günlerine dönmenin, barış, kardeşlik ve huzurun limanı olmanın arayışındadır. Üç büyük dini de kendinde cem edebilmiş, huzur ortamı sunabilmiş olan bu kadim kent, tekrar o eski ışıltılı günlerine dönme yolunda önemli merhaleler kat etmektedir” dedi.İslam Tarihi ilk asrını Diyarbakır’ın konumuyla ilgili Diyarbakır Valiliği, İlim Yayma Cemiyeti ve İslam Tarihi Derneği’nin ortaklaşa düzenlediği ‘İslam Tarihinin İlk Asrında Diyarbakır ve Çevresi Sempozyumu’ Diyarbakır Valisi Mustafa Cahit Kıraç, eski Devlet Bakanı Mehmet Aydın, Cumhuriyet Başsavcısı Ramazan Solmaz, Dicle Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ayşegül Jale Saraç, Türkiye’nin bir çok üniversitesinden 120 akademisyen ve çok sayıda davetlinin katılımıyla Cahit Sıtkı Tarancı Kültür Merkezi’nde düzenlendi. Sempozyumda, İslam tarihçileri üniversitelerdeki İslam tarihi derslerini, İslam tarihinin öğrenimindeki yeri, İslam tarihi açısından Diyarbakır merkezli olmak üzere bölge hakkında gerekli araştırma, bilimsel çalışma ve yayın çalışmaları gibi birçok konuları tartıştı.“639 YILINDA İSLAM ORDULARI TARAFINDAN FETHEDİLEN DİYARBAKIR, İSLAM’IN ÖNEMLİ MERKEZLERİNDEN BİRİSİ HALİNE GELMİŞTİR”Sempozyumun açılış konuşmasını yapan Diyarbakır Valisi Mustafa Cahit Kıraç, 639 yılında İslam orduları tarafından fethedilen Diyarbakır’ın o günden bugüne kadar İslam’ın en önemli merkezlerinden birini olduğunu ifade ederek, Diyarbakır’ın yetiştirdiği alim ve bünyesinde barındığı eserlere dikkat çekti. Hira Dağı’nda inen ilk vahiyle birlikte başlamış olan İslam ile dünya tarihinin adeta yeniden şekillendiğini anlatan Vali Kıraç, “Sadece İslam’ın yayılması adına yapılanlar değil, bilim, sanat ve idare gibi hayatın her alanında da İslamiyet, yeni bir ses ve soluk olmuştur. Bir taraftan İbn Heysem, Ali Kuşçu, Harizmi, Cezeri gibi büyük matematik, fizik ve astronomi alimleri yetiştiren İslamiyet, diğer taraftan İbni Haldun ve İbn Rüşd gibi değerli mütefekkir ve tarihçileri dünyaya sunmuştur. Aslında İslam tarihine baktığımız zaman dinimizin, günümüzde iddia edildiği gibi savaşın, yoksulluğun ve cehaletin müsebbibi değil, ilerlemenin, gelişmenin, barış ve kardeşliğin simgesi olduğunu görmek mümkündür. 639 yılında İslam orduları tarafından fethedilen Diyarbakır, o günden itibaren İslam’ın önemli merkezlerinden birisi haline gelmiştir. Birçok kaynakta Anadolu’daki ilk cami sayılan, İslam’ın 5. Harem-i Şerif’i Ulu Camii ile Evliya Çelebi’nin “beynel ülema payesi vardır” dediği Zinciriye Medresesi ve nihayetinde bağrında misafir etme şerefiyle serfiraz kılındığı Peygamber Kabirleri ile Diyarbakır, ilk zamanlardan beri İslam’ın önemli merkezlerinden birisi ola gelmiştir. Sadece eserleri ve yapıları ile değil yetiştirdiği değerli alimleri ile de ilimizin İslam tarihi açısından ayrı bir yeri vardır. Fatih’in hocası Molla Gürani, tarihçi İbnül Ezrak ve Hattat Hamit Aytaç gibi değerli şahsiyetler Diyarbakır’da neşet etmiş, buradan ilham almış ve İslam tarihine isimlerini altın harflerle yazdırmışlardır. Yani Diyarbakır, İslam’ın Anadolu’da kök salmasında önemli bir rol üstlenmiş ve adeta İslam’ın sarsılmaz kalelerinden birisi olmuştur” diye konuştu.“DİYARBAKIR BİR KARDEŞLİK MANZUMESİ OLARAK NİCE ALİM VE EDEBİYATÇI YETİŞTİRDİ”Vali Kıraç, valilik olarak böylesi etkinliklere her zaman destek olacaklarını ifade ederek, Diyarbakır’ın 3 büyük din açısından önemini anlattı. Vali Kıraç, “Günümüzde her ne kadar son birkaç yıla kadar olumsuzluklarla anılsa da Diyarbakır, tekrar eski günlerine dönmenin, barış, kardeşlik ve huzurun limanı olmanın arayışındadır. Üç büyük dini de kendinde cem edebilmiş, huzur ortamı sunabilmiş olan bu kadim kent, tekrar o eski ışıltılı günlerine dönme yolunda önemli merhaleler kat etmektedir. İşte bugün burada bir araya gelmemize vesile olan “İslam tarihinin ilk asrında Diyarbakır ve çevresi” konulu sempozyum bu yolda atılmış önemli adımlardan bir tanesidir. Diyarbakır’ın İslam açısından ne mana ifade ettiğini, ilimizin aslında bir kardeşlik manzumesi olduğunu, nice alimler, düşünür ve edebiyatçılar yetiştirdiğini kamuoyuna tekrar hatırlatması ve tarihe not düşülmesi adına bu çalışmanın önemli olduğuna inanıyorum. Ayrıca bu hususları gelecek nesillerimize aktarma adına değerli tarihçilerimize büyük sorumluluklar düştüğünü ifade etmek istiyorum. Valiliğimiz olarak hem tarihimize ışık tutan eserlerimizi gün yüzüne çıkarmak hem de böyle organizasyonları destekleme adına bütün gayretimizle çalıştığımızı belirtmek istiyorum” şeklinde konuştu.“1. YÜZYILA BENZEYEN BAŞKA BİR YÜZYIL YOKTUR”Vali Kıraç’ın ardından bir konuşma yapan eski Devlet Bakanı Mehmet Aydın ise, 1. yüzyılın önemine vurgu yaptı. İlk yüzyılın insanlık tarihinin en çok üzerinde durulması gereken bir yüzyıl olduğunu anlatan Aydın, “1. yüzyıla benzeyen başka bir yüzyıl yoktur. Eğer insanlık tarihini düşünecek olursak, bu kadar kısa zamanda bu kadar başarı olan başka bir yüzyıl yoktur. İslam’ın seheri Mekke’de başlıyor, o mübarek Medine’de İslam medeniyetini buluşturdu. Medine, medeniyet yıldızlarından bir şehirdir. Diyarbakır’da bu şehirler arasında yer alıyor. Diyarbakır’ı her söylediğimiz zaman, Diyarbakır’ın acı, sıkıntılı günlerini değil, bu mübarek günlerini de hatırlamamız lazım ki, duruşumuzda bir denge oluşsun” dedi.Sempozyumun ardından 24 - 25 Mayıs günleri arasında araştırmacılar ve akademisyenler Diyarbakır, Eğil ve Mardin’de saha çalışmaları yaparak, gözlemlerde bulunacak.