Türkiye'nin en önemli sulak alanlarının başında gelen ve 359 kuş türünün bulunduğu 56 bin hektarlık Samsun Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti, 13 Nisan 2016'da Birleşmiş Milletler (BM) Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Mirası Geçici Listesi'ne alındı. Daimi listeye alınması yönünde çalışma yürütülen Kızılırmak Deltası için hazırlanan rapor, UNESCO'ya sunuldu. Ancak, Dışişleri Bakanlığı dosyasındaki bazı eksiklikler nedeniyle başvuruyu geri çekti. Dosyanın yeniden hazırlanması için Samsun Büyükşehir Belediyesi öncülüğünde ilgili kurumlar tarafından yeniden çalışma başlatıldı. Kuş Cenneti'nin
korunmasına yönelik ilave tedbirler hayata geçiriliyor.
Başvurunun kabul edilmesiyle Türkiye'den bu listeye giren ilk doğal miras olacak Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti, sadece ülke çapında değil tüm dünyanın tanıdığı bir alan haline gelecek. Delta, yürütülen koruma faaliyetleri açısından en üst düzeyde uluslararası bir koruma statüsüne kavuşacak. Bu durum koruma faaliyetlerinin etkinliğini artırırken, deltanın gelecek nesillere aktarılmasına önemli bir katkı verecek. Başvuru dosyası UNESCO'nun 2020 yılı toplantısında yeniden sunulacak.
18 KUŞUN NESLİ TÜKENME TEHDİDİ ALTINDA
359 kuş türünün bulunduğu Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti, dünyada nesli tükenme tehlikesi altındaki türleri barındırıyor. UNESCO Dünya Mirası Daimi Listesi'ne alınması için çalışmaların sürdüğü alanda, şu ana kadar tespit edilen kuş türlerinden 18'inin nesli tükenme tehdidi altında olduğu, 21'inin ise nesli tehlike altına girmeye yakın türler arasında yer aldığı belirtildi.
Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ornitoloji Araştırmalar Merkezi görevlisi Doç. Dr. Kiraz Erciyas Yavuz, Kızılırmak Deltası'nın Türkiye'de var olan 486 kuş türünün 359 tanesine ev sahipliği yaptığını belirterek, "Bu kuşlar farklı zamanlarda Kızılırmak Deltası'nda gözleniyor. Bazılar göç sırasında konaklıyorlar, bazıları üremek için, bazıları ise kışlamak için buraya geliyorlar. Dolayısıyla değişik zamanlarda farklı kuş türlerini görebiliyoruz. Şu an kış dönemi çok sayıda örneği burada görebiliriz. Kızılırmak Deltası son birkaç yıldır avcılıkta en azından doğu yakasında engellendiği için kuşlar açısından önemli bir rezerv alanı ve güvenli bir bölge. Besin açısından da çok zengin bir bölge burası onlar için" dedi.
"ÇOK ÖNEMLİ BİR ÖZELLİK"
Doç. Dr. Yavuz, Kızılırmak Deltası'nın çok farklı yapıda habitatlara da sahip olması nedeniyle farklı ekolojik özelliklere sahip kuş türleri tarafından tercih edildiğini söyleyerek "Şu ana kadar tespit edilen türlerden 18'i nesli tükenme tehdidi altında olan, 21'i ise nesli tehlike altına girmeye yakın türler arasında. Türkiye genelinde toplam 38 nesli altında tür var onlarla kıyasladığımızda Kızılırmak Deltası birçoğuna ev sahipliği yapıyor. Bu da bu bölge için çok önemli bir özellik. Bölgenin ne kadar kıymetli bir sulak alan olduğunun en önemli göstergelerinden birisi" diye konuştu.
359 KUŞ TÜRÜ YAŞIYOR
Samsun'da, 359 kuş türünün yaşadığı, 56 bin hektarlık Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti'nin korunması için bölge Temmuz 2018'de araç girişine kapatıldı. 5 bin 174 hektarlık kısmı Yaban Hayatı Geliştirme Alanı olan ve Uluslararası Ramsar Sözleşmesi kapsamında koruma altında bulunan deltada irili ufaklı 20 göl ile büyük bataklık ve sazlık alanlar yer alıyor. Avrupa Kuş Alanları Envanteri'ndeki en önemli 4 kriterden 3'üne sahip olan Kızılırmak Deltası, göç sırasında Karadeniz'i doğrudan aşan kuş türleri için yaşamsal önem taşıyor. Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti'nin Dünya Mirası Daimi Listesi'ne alınması ile bölgenin daha etkin korunması amaçlanıyor.
Kaynak: DHA