Konya Şeker A.Ş. hasadı başlayan ayçeçiği alım fiyatlarını yağ oranına göre, ton başına 3 bin 613 lira ile 3 bin 150 lira arasında değişen rakamlarda açıkladı. PANKOBİRLİK Genel Başkanı Recep Konuk, “Kantarları açtık, enflasyonun 2 katının üzerinde bir fiyat artışıyla ayçiçeği alımlarına başladık” dedi.
Ayçiçeği hasadının başlaması ve özellikle erkenci bölgelerde tüccarların maddi zorluk yaşayan üreticilerden alımları arttırması, bu nedenle ayçiçeği fiyatlarının üretici aleyhine bir seviyede oluşması ihtimalini dikkate alan Konya Şeker, üreticinin ürününün tarlada kalmaması, hasat edilen ürünü üreticinin panik satışlarla elinden çıkarmaması, tarladaki ürünün hasattaki gecikme nedeniyle firesinin artmaması için büyük alıcı olarak devreye girdi ve ayçiçeği alım fiyatlarını açıklayarak alımları başlattı.
Geçtiğimiz yıl Tarım ve Orman Bakanlığının açıkladığı ayçiçeği taban fiyatına göre ayçiçeği alım fiyatlarını 40 yağ için % 25.25, 44 yağ için yüzde 24 oranında arttıran Konya Şeker, 8 nem 40 yağ ayçiçeği için üreticiye ton başına 3 bin 150 TL, 44 yağ 8 nem ayçiçeği için ton başına 3 bin 304 TL, 8 nem 50 yağ ayçiçeği için 3 bin 536 TL ödeyecek. Peşin alımlar için geçerli söz konusu fiyatların yanı sıra üreticiye bu sene vadeli ödeme seçeneği de sunacak olan Konya Şeker, 30, 60 ve 90 gün vadeli ürün bedeli ödemelerinde üreticiye ton başına 30 gün vadede 50 TL, 60 gün vadede 100 TL, 90 gün vadede 150 TL ilave ödeme yapacak.
22 Ağustos Cumartesi günü 9 kantarda ayçiçeği alımına başlayan Konya Şeker, ayçiçeği hasadının yoğunlaşmasından önce fiyat açıklayan ilk büyük alıcı oldu. Bazı bölgelerde ayçiçeği hasadının yüzde 60-70 oranında tamamlanması, Konya’da da hasadın başlamasına rağmen büyük alıcıların henüz devreye girmemesi nedeniyle ülke genelinde henüz 100 bin ton civarında ayçiçeği alım satımı yapılırken bu alım satımın yaklaşık dörtte biri de emanet usulü ile gerçekleşti. Hasat başlamasına rağmen piyasadaki durgunluğun üretici aleyhine bir sonuç doğurmaması için harekete geçen Konya Şeker, ayçiçeği alım fiyatlarını ilk açıklayan kurum oldu. Ayçiçeğine geçtiğimiz yıl Tarım ve Orman Bakanlığının açıkladığı taban fiyatlara göre yüzde 25’in üzerinde bir fiyat açıklayan Konya Şeker, Ağustos ayında açıklanan yıllık enflasyon oranının 2 katından fazla ayçiçeği alım fiyatı belirlerken, ayçiçeği fiyatlarındaki artış 2019 yılı ortalama dolar kurunun (5,6826) mevcut durumdaki artış oranı seviyesinde gerçekleşti.
Ayçiçeğine Ham Yağ Fabrikası yatırımını tamamlayıp ilk ürün alımını gerçekleştirdiği 2012 yılından bu yana Türkiye’de en iyi fiyatı veren ve Konya’da ayçiçeği tarımının yaygınlaşmasını sağlayarak, yıllık üretimin 50 bin tonlardan 300 bin tonların üzerine çıkmasını sağlayan Konya Şeker, üretici lehine uyguladığı fiyat politikası ile ülkemizde piyasada belirleyici konumuna geldi. Konya Şeker’in fiyat açıklamasının ardından büyük alıcılarında fiyat açıklaması beklenirken yine ayçiçeğine en iyi fiyatın Konya Şeker fiyatı olacağı öngörülüyor. 44 yağ ve yüzde 8 nem oranlı ayçiçeği için ton başına 3 bin 304 lira fiyat belirleyen Konya Şeker, yüzde 50 yağ oranlı ayçiçeğinin tonunu ise 3 bin 536 TL’den alacak.
Konya Şeker’in navlun ve vergiler dahil fabrika teslim ayçiçeği alım fiyatları şu şekilde açıklandı; yüzde 52 yağ oranı ton başına 3 bin 613 lira, yüzde 50 yağ oranı 3 bin 536 lira, yüzde 48 yağ oranı 3 bin 459 lira, yüzde 46 yağ oranı 3 bin 382 lira, yüzde 44 yağ oranı 3 bin 304 lira, yüzde 42 yağ oranı 3 bin 227 lira, yüzde 40 yağ oranı 3 bin 150 lira. Diğer yandan ayçiçeği alım taban fiyatlarını açıklayan Konya Şeker piyasadaki fiyat hareketlerine göre günlük fiyat belirleme opsiyonunu da değerlendirecek.
Konya Şeker, 2019 yılında yaklaşık 80 bin ton ayçiçeği alımı yaptı ve ürün bedeli olarak da üreticiye 212 milyon 502 bin 319 lira ödeme yaptı. 25. ve 26. Dönem AK Parti Karaman Milletvekili ve Pankobirlik Genel Başkanı Recep Konuk’un, ürün hasadının başlaması ve üreticinin beklemeye tahammülü kalmadığını belirterek, bir an önce alıma başlanması ve fiyatın ithal ürün fiyatının üzerinde tolere edilebilir en üst sınırdan açıklanması yönünde talimatı üzerine Konya Şeker’in alımlara başladığı öğrenildi.
“Tek kriterimiz üretime devam edilmesi”
Ayçiçeği hasadının başlamasına rağmen piyasada alım satımın başlamaması, yapılan alımların ya düşük fiyattan ya da emanet usulü şeklinde yapılması üzerine ayçiçeği piyasasında üretici lehine bir denge fiyatının oluşması için harekete geçtiklerini ve mesuliyet üstlendiklerini söyleyen PANKOBİRLİK Genel Başkanı Recep Konuk “Erkenci bölgelerde ayçiçeğinin yüzde 60-70’i tamamlandı. Ancak piyasanın yönü henüz belli olmadı. Neden? Büyük alıcılar henüz konuşmadı. Birinin ilk adımı atması gerekiyordu ve o mesuliyeti de bu sene biz üstlendik. Susan sussun biz konuşuruz, inisiyatifi alır, ayçiçeği üreticisini koruruz dedik ve fiyatlarımızı belirledik. Ayçiçeğinde fiyat belirlerken biz tek bir şeye bakıyoruz, açıkladığımız fiyat üreticinin alın terinin karşılığı ve üreticinin sahibi olduğu işletmenin ayakta duracağı bir fiyat olacak. Bizim baktığımız tek denklem budur. Yani üreticinin memnun olacağı ancak altın yumurtlayan tavuğun da heder olmayacağı optimum bir ürün fiyatı. Bizim baktığımız ve hassasiyet gösterdiğimiz husus budur. Biz bir üretici kuruluşuyuz ve biz sanayi tesislerimizi ve ticari faaliyetlerimizi üreticimize daha çok kazandırabilmenin aracı olarak görüyoruz. Bu sene de bu çerçevede bir fiyat belirledik. 2019 yılı enflasyon oranına baktık, üreticinin girdi maliyetlerini etkileyen kur hareketlerine baktık ve Tarım ve Orman Bakanlığı’mızın açıkladığı bir önceki yılın fiyatlarına göre yüzde 25’in üzerinde bir ayçiçeği fiyatı belirledik. Açıkladığımız fiyat yüzde 11,76 olan yıllık enflasyon oranının 2 katından fazla, 2019 yılı ortalama dolar kurundaki artış oranıyla hemen hemen ayın seviyededir. Konya Şeker, Ham Yağ Fabrikasını üretime başlattığından beri ayçiçeği piyasasının etkin aktörüdür. Konya Şeker’in fiyat politikası sadece Konya üreticisi için değil ülkemizdeki tüm ayçiçeği üreticileri için önemlidir. Yıllardır üreticinin de, tüccarın da büyük alıcıların da kulağı bizim açıklayacağımız fiyatta. Allah’a şükür biz ilk alım yaptığımız 2012’den beri Konya çiftçisini piyasaya ezdirmedik. Biz fiyat açıkladığımız zaman Türkiye’nin dört bir yanında herkes buna göre pozisyon alıyor. Dolayısıyla bizim mesuliyetimiz Türkiye’nin dört bir yanındaki üreticiye karşı da var. O nedenle biz taşıdığımız mesuliyetin farkındayız. Fiyat açıklarken de açıklamazken de ülkemizdeki ayçiçeği üreticisinin kazanması için hareket ediyoruz. Bazen fiyatı açıklayarak üretici lehine aksiyon alırsınız, bazen talebi canlandırarak üretici lehine aksiyon alırsınız, bazen de doğru zamanı bekleyerek. Bu sene ayçiçeğinin hasat zamanı geldi. Ürün tarlada beklemez. Beklerse, kurur, taneler dökülmeye başlar, fire oranı artar. Hasat başladı ancak adeta piyasada yaprak kımıldamadı. O nedenle mesuliyet almak yine bizim üstümüze düştü. Gördük ki, piyasada hareket olmayınca üretici aleyhine bir denge fiyatının oluşma riski gittikçe büyüyor. Biz de inisiyatif aldık ve ayçiçeği alım fiyatlarımızı belirledik, alımlara başlıyoruz. Üreticimize, ülkemizdeki tüm üreticilere hayırlı olsun. Bu sene tüm sektörler gibi tarım sektörü de zor bir sene geçirdi. Pandemi nedeniyle özellikle gıda ve tarım ürünlerinde uluslararası ticaretteki sınırlamaların devam edip etmeyeceği, yeni sınırlamaların gelip gelmeyeceği henüz belli değil. Bu durumun ne kadar süreceği de henüz netlik kazanmadı. O nedenle biz ülke olarak kendimize yetecek kadar üretmek zorundayız. Bunun yolu da üretilenin kıymetinin bilinmesinden geçiyor. Üretici, salgına, sağlık risklerine rağmen üstüne düşeni yaptı, üretti. Biz de belirlediğimiz fiyatla o fedakarlığın kendi namımıza karşılığını vermeye çalıştık. Bir tarafa enflasyon rakamını koyduk, bir tarafa üreticinin mazot, gübre, ilaç gibi girdi maliyetlerini etkileyen kur değişimlerini koyduk ve enflasyon oranının iki katının üstünde bir artış oranına denk, ortalama kurdaki artış oranında bir fiyat belirledik. Gönül daha fazlasını vermeyi elbette ister. Ancak, bütün üreticilerimiz şunu unutmamalı, bizim rekabet ettiğimiz bir piyasa ve orada rekabet ettiğimiz başka firmalar var. İthal ürünle çalışan fabrikalar var. O nedenle onlarla karlılık yarışında olmasak bile, maliyet yarışında ayakta kalmak zorundayız. Ayçiçeğinde fiyat belirlerken biz tek bir şeye bakıyoruz, belirlediğimiz fiyat üreticinin alın terinin karşılığı ve yine üreticinin sahibi olan işletmenin ayakta duracağı bir fiyat olacak. Bizim baktığımız tek denklem budur. Yani üreticinin memnun olacağı ancak altın yumurtlayan tavuğun da heder olmayacağı optimum bir ürün fiyatı. Bizim baktığımız ve hassasiyet gösterdiğimiz husus budur. Biz bir üretici kuruluşuyuz ve biz sanayi tesislerimizi ve ticari faaliyetlerimizi üreticimize daha çok kazandırabilmenin aracı olarak görüyoruz. Tesislerimizde binlerce insanın hakkı var. Üreticimizin hakkının başka bir üreticiye geçmemesini sağlamak bizim için yegâne kriterdir. Her sene kâr derdinde olmadan bir ton ham yağı satabileceğimiz en yüksek fiyatı baz alarak o ham yağın elde edilebileceği ürün miktarına göre ayçiçeği fiyatını belirlediğimizin, üreticiye verilebilecek en yüksek fiyatı verdiğimizin özellikle bilinmesini istiyorum. Bu bilinmeli ki, bu tesis ayakta kalıp bir yıllığına değil, yıllarca üreticinin tarladaki üretimine teminat oluşturabilsin” dedi.
Türkiye’nin üretmekten başka seçeneğinin olmadığını belirten Başkan Recep Konuk, açıklamasını şu şekilde tamamladı; “İçim sızlayarak söylüyorum, maalesef ayçiçeğinde Türkiye ithalatçı bir ülke konumundadır. Dolayısıyla iç fiyatlar yani hem ayçiçeği hem de ayçiçeği yağının raf fiyatı dış piyasadaki gelişmelere bağlıdır. Türkiye’de üreticinin ürünü ucuz da olsa bu durum geçici olarak tüketici fiyatlarını etkiler. Sonuçta ağırlık ithal üründe olduğu için tüketici fiyatlarında belirleyici olan ithal üründeki fiyat değişimleri veya döviz kurundaki hareketlerdir. O nedenle ülkemizde kimse raflarda yağ fiyatları artınca dönüp ayçiçeği üreticisini pahalı üretiyor diye işaret etmesin. Özelde yağ fiyatlarında genelde gıda fiyatlarında istikrarı sağlamanın, sürprizlerle karşılaşmamanın yegâne yolu iç tüketimin iç üretimle karşılanmasını sağlayacak kadar üretebilmektir. Bu toprakların bu potansiyeli var. Ülkemiz çiftçisi hem bunun için istekli hem de ülkemize yetecek hatta yetip de artacak kadar üretecek kabiliyet ve beceridedir. Üretici daha çok üretme konusunda istekli ve hazır, yapmamız gereken ürüne sahip çıkmak, üreticinin işini kolaylaştırmaktır. Bizim Konya Şeker’de yaptığımız budur. Konya Şeker, her ürün ve her üreticiye sahip çıkmayı birinci görev olarak kabul etmektedir ve ayçiçeği ile ayçiçeği üreticisi için de güvence merkezi haline gelmiştir. Bizim tavrımız her hal ve şartta aynıdır, biz çiftçimizin yanındayız, milli üretimden yanayız ve yine çiftçimizi piyasa koşullarına ezdirmiyoruz. Bu önemli bir yaklaşım farkıdır, Konya Şeker farkıdır.”