"100. Yılında 1919: Arşivimizden Belgeler" başlıklı özel yayınla, Dışişleri Bakanlığı arşivinde muhafaza edilen 1919 yılına ait belgeler, 11. Büyükelçiler Konferansı vesilesiyle Milli Mücadelenin 100. yılında ilk kez kamuoyuna sunuldu.
İLK KEZ YAYIMLANDI!
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun “Sahada ve Masada Güçlü Diplomasi” temasıyla Ankara ve Samsun’da düzenlenen 11. Büyükelçiler Konferansı sırasında tanıttığı ve AA muhabirinin edindiği özel yayın, Türkiye’nin Milli Mücadele tarihine dair daha önce hiç yayınlanmamış belgeleri içeriyor.
Özel yayın, Türk milletinin 100 yıl önce Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları önderliğinde milli iradenin üstünlüğü ve tam bağımsızlığa dair kararlılığını ortaya koyduğu belgeleri gelecek nesillere ulaştırma özelliğini taşıyor.
Milli Mücadelenin 1919’dan Millet Meclisinin toplandığı Nisan 1920’ye kadar devam eden ilk evresi olan Heyet-i Temsiliye dönemine ait birçok belge, sahadaki gerçekliğin ve Türk halkının kararlılığının uluslararası alanda etkin aktörlere tanıtılması gayesi etrafında şekillenen bir diplomasi örneği sergiliyor. 25 belgenin seçilerek yer verildiği çalışma, Milli Mücadelenin ilk evresindeki diplomatik çabalara odaklanıyor.
Türk devletinin güçlü diplomasi geleneğinin önemli örneklerini ortaya koyan Milli Mücadele dönemine ait belgeler, “Milli Mücadele Diplomasisi” başlığıyla, uluslararası arşiv yayıncılığı standartlarına sahip ciltler halinde akademik ilkeler göz önünde tutularak hazırlandı.
Milli Mücadele dönemi belgelerinin Kurtuluş Savaşının zaferle sona erdiği Başkumandanlık Meydan Muharebesi’nin yıl dönümü olan 1922 yılının 100. yılına kadar her yıl yayınlanması öngörülüyor.
Dışişleri Bakanlığı Arşiv Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanan Büyükelçiler Konferansı özel yayınına, e-kitap olarak Dışişleri Bakanlığı Arşiv Başkanlığı internet sayfasından (www.diad.mfa.gov.tr) ulaşılabilecek.
Gelecek dönemde yapılacak Millî Mücadele Diplomasisi ve Türk dış politikasının önemli temaları ve dönemlerine dair belgelerden oluşan yayınların da e-yayın olarak paylaşılması planlanıyor.
DİKKAT ÇEKEN MEKTUP
Dışişleri Bakanlığının özel yayınında gün ışığına ilk kez çıkan belgeler arasında bazı mektup, telgraf ve yazışmalar dikkati çekiyor.
Bunlardan biri "Sivas Kongresi Reisi" olarak Mustafa Kemal'in ve Kongre yetkililerinin ABD Senatosu Başkanına gönderdikleri mektup. Mektup, Sivas Kongresi hakkında bilgi veriyor ve ABD Senatosunun Anadolu'ya sahadaki durumu tarafsız bakışla inceleyecek bir heyet göndermesini talep ediyor.
ATATÜRK'ÜN LATİN ALFABESİYLE BİLİNEN İLK İMZASI!
Bu mektupta aynı zamanda Atatürk'ün "Mustapha Kemal Pasha" yazarak Latin harfleriyle attığı bilinen ilk imzası bulunuyor.
Bir başka belge de Mustafa Kemal'in Osmanlı hükümetinin Birinci Dünya Savaşında tarafsız kalamayacağına dair düşüncesini belirttiği telgraf. Samsun'da 15. Fırka Kumandanı İsmail Bey'e gönderilen telgrafta Mustafa Kemal, halkın İngilizlerin tahliyesinden memnun olduğunu belirtiyor ve "harpte tarafsızlığın sürdürülmesinin Osmanlı hükümetince maddi olarak mümkün olmadığını" ifade ediyor.
Milli Mücadeledeki diplomatik çabalara örnek teşkil eden belgelerden birinde de Mustafa Kemal'in Anadolu'ya gelen yabancılardan oluşan heyete Milli Mücadelenin en iyi şekilde tanıtılarak olumlu izlenim yaratılmasına dair çeşitli kolordu ve fırka komutanlarına gönderdiği talimat yer alıyor. (AA)