Cumhuriyet Gazetesi yazarı, şair, sinema eleştirmeni Onat Kutlar, ölümünün 24. yılında Ataşehir’de anıldı.
Bombalı saldırı sonucu ağır yaralanan ve 11 Ocak 1995’te hayatını kaybeden Onat Kutlar’ın anısına, Mustafa Saffet Kültür Merkezi’nde anma programı düzenlendi.
Aslan Erdem, Sezen Kutup ve Yüce Aydoğan’ın Onat Kutlar’ın edebi eserleri üzerine konuştuğu birinci oturumun moderatörlüğünü Okan Yılmaz yaptı. Onat Kutlar’ın sinemadaki yerine dair söyleşinin yapıldığı ikinci oturumda ise Cevat Çapan, Füruzan, Jak Şalom söz aldı. Etkinliği izleyenler arasında Onat Kutlar’ın eşi Filiz Kutlar da vardı.
Onat Kutlar’ın öyküleri üzerine araştırmalar yapan ve Burcu Şahin’le birlikte “Yaşanmış Ağır Bir Ezgi - Onat Kutlar İçin Bir-Harita” isimli kitabı hazırlayan Aslan Erdem kitabın yazılış sürecini anlattı. Aslan Erdem, “Kutlar’ın kurduğu edebiyat öylesine güçlü ki hüzünlü başlangıç yerini hemen coşkulu bir okurluk hâline bırakıyor. Bilindiği gibi Kutlar çok yönlü çok disiplinli bir entelektüeldi. Öykü, şiir, sinema yazıları, portreler, denemeler yazdı” dedi.
Bir okur olarak Onat Kutlar’la tanışma sürecini anlatan Sezen Kutup da Kutlar’ın denemelerindeki kahramanların diline dair incelemelerini anlattı. Kutlar’ın edebi türler arası geçişliliği yakalayabilmesini kıymetli bulduğunu söyleyen Sezen Kutup, onun edebiyatta kolaylıkla ayrıştırılamayan türler için kendi melezliğini oluşturduğunu ifade etti.
Onat Kutlar’ı edebiyatçı olmanın biraz daha ötesinde bir sanatçı olarak gördüğünü belirten Yüce Aydoğan ise “Onat Kutlar’ı tek bir sanat dalında portrelemek imkânsız. Birçok sanat disiplininde bölünmüş ve sanat felsefesinin temelinde, teke indirgenemez bir çoğunluğu yasa kılmış bir sanatçı figürüdür. Edebiyatçı, sinemacı, politik bir söylem öznesi, şair, denemeci, öykücü olarak; Onat Kutlar’ı bütün bunların zemini olan bir müşterek bir sanat yazısının içinde konumlamaktan yanayım” şeklinde konuştu.
Kutlar’ın sinema dalındaki yeri hakkında yapılan ikinci oturumun ilk konuşmacısı olan Cevat Çapan, Onat Kutlar’la birlikte 1965 yılında kurdukları Türk Sinematek Derneği hakkında bilgi verdi. Kurdukları dernekle, o yıllarda Dünya sinemasını Türkiye’de taşıdıklarını ve sinema sevgisini artırdıklarını, bu sayede sanatsever sayısız kişinin derneklerine üye olduğunu söyledi. Onat Kutlar’ın hayatını kaybettiği ana kadar arkadaşlıklarının sürdüğünü söyleyen Cevat Çapan, “Ona yakın olanlar, onun özel bir insan olduğuna şahit oldular. Çok zamansız ve acı bir şekilde kaybettik. Onunla dost olmak büyük bir mutluluktu” dedi.
Türk Sinematek Derneği’nin ilk üyesi olarak, derneğin kuruluş aşamasını anlatan Jak Şalom, “Kutlar’ın sinema sevgisi çocukluk yıllarından doğmuştur. Onat’ın yapıtlarının görsellik yanı çok yüksektir. Sinemayı film çevirmeden yapan bir adamdır” değerlendirmesinde bulundu.
Programın son konuşmacısı olan ve Kutlar’ın hayatını kaybetmesine yol açan bombalı saldırıda aynı masada olan Füruzan, o sırada sohbet ettiklerini, patlamayla savrulduklarını, sonrasında yaşadıklarını ve hissettiklerini anlattı. Bu anlarda Füruzan kadar salondaki izleyiciler de duygulandı.
Kutlar’ın İshak isimli kitabı üzerine konuşan Füruzan şunları ifade etti: “Onat Kutlar’ın İshak adlı kitabını okuduğumda çok etkilendim, şaşırıp kaldım, ‘İshak’taki boşlukları gördüm. Edebiyatın, boşluk bırakılarak ne kadar iyi anlatılabileceğini gördüm. ‘İshak’ bir başyapıt, edebiyatımız için büyük bir kazanımdır”.
Etkinlik sonunda konuşmacılara çiçek takdim edildi.