Otizmli çocukların sosyal hayata katılarak becerilerini geliştirebilmelerini amaçlayan ‘Pazar Otizm’ projesi Sakarya’da hayata geçti. Projenin öncülüğünü yapan Sapanca İlköğretim Okulu Öğretmeni Ufuk Özdemir, “Otizmli çocuklar şimdiye kadar yapamadıkları ve başaramadıkları konularda destek alarak bunu başarmaya çalışacaklar” dedi.
Hayatlarında ilk defa konuşma yetilerini kazanmaya başlayan otizmli çocukların sosyal hayata katılarak bu becerilerini ilerletebilmelerini amaçlayan "Pazar Otizm" projesi Sakarya’nın Sapanca ilçesinde hayata geçti. Sapanca İlköğretim Okulu Öğretmeni Ufuk Özdemir’in öncülüğünde hazırlanan proje; Sapanca Belediye Başkanı Özcan Özen ve Sapanca Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı İsmail Tanta’nın destekleri ile Sapanca Kapalı Pazar yerinde gerçekleştirilmeye başlanıldı. Pazar Otizm standı her hafta Cuma günleri 14.00 ile 16.00 saatleri arasında Sapanca Kapalı Pazar Yeri’nde hizmet veriyor.
Öğretmen Özdemir, otizmli çocukların şimdiye kadar özel eğitim aldıklarını bu eğitimlerin ise bireysel oldukları için 2’nci ve 3’üncü kişilerle iletişimlerinin zor olduklarını belirterek bu proje sayesinde diğer insanlarla iletişimlerini kolay bir şekilde sağlamalarını hedeflediklerini ifade etti. Otizmli çocukların bu proje ile sosyalleşerek sosyal hayatın ve sosyal ortamın içerisine gireceklerine de değinen Özdemir, proje kapsamında ise hiçbir kar amacı güdülmediğini, tezgahta satılan malların pazardaki esnaftan satın alarak satıldığını ve kazanılan paranın ise esnafa geri verildiğini söyleyerek projenin amacının otizmli çocukların sosyalleşmesine katkı sağladıklarını vurguladı. Proje kapsamında kurulan tezgaha vatandaş da yoğun ilgi gösterdi.
Otizmli çocukların sosyalleşmesine yönelik bir proje
Proje hakkında bilgiler veren Ufuk Özdemir, “Pazar Otizm tamamen çocukların sosyalleşmesine yönelik bir proje. Şimdiye kadar otizmli çocuklar özel eğitim olarak bireysel eğitim almışlar. Bu eğitimleri bireysel aldıkları için sosyalleşmeleri, insanlarla iletişim kurmaları, 2’nci, 3’üncü kişilerle iletişim kurmaları zor olmuş. Aynı zamanda bu çocuklarımızı topluma kazandırmakta en büyük etken olan sosyal hayatın, sosyal ortamın içerisine katılmaları problem olmuştu bunu çözmek amacıyla böyle bir proje başlattık. Bu projede belli aşamalardan geçmiş, konuşmasını başlatmış veya başlatmak üzere olan çocukların hayata entegre olmalarında en büyük ortam, insanlar ile kaynaşabilecekleri, en yoğun sosyal ortamın bulunduğu pazar yerinde destek veren kişiler ile birlikte tezgah açmalarını istedik burada satacakları pazar ürünleri ile beraber iletişim becerilerini geliştirecekler. Şimdiye kadar yapamadıkları ve başaramadıkları konularda destek alarak bunu başarmaya çalışacaklar” dedi.
Hiçbir kar amacı gütmeden bu pazarda bulunacaklar
Hiçbir şekilde kar amacı güdülmediğini ve ürünleri çevredeki esnaftan alarak pazarladıklarını belirten Ufuk Özdemir, “Pazar her hafta Cuma günü saat 14.00 ile 16.00 arasında açık olacak. 14.00’da ürünlerini satmaya başlayacaklar. Hiçbir kar amacı gütmeden bu pazarda bulunacaklar. Ürünlerini aynı zamanda çevredeki pazar esnafından alarak pazarlayıp satacaklar. Onların da korunmalarını, himaye altına alınmalarını istedik, her hafta aynı saatte burada devam edecekler. Sistem şu şekilde işliyor; tezgahta bulunan ürünler, çevredeki esnafın ürünleri, onların ürünlerini satıyorlar. Örneğin çevredeki esnaftan 5 kilogram mandalina, elma alıyor ve aynı onların sattığı fiyattan kendileri satıyorlar. Sattıkları ücreti direk olarak ürünleri aldıkları esnafa veriyorlar. Kalan ürünleri de aynı şekilde iade ediyorlar. Burada amaç kar elde etmeleri, para kazanmaları değil bu çalışmada geldiğinde sıralamayı öğrenecek, saymayı öğrenecek, ürünleri torbalara dolduracak bunları yaparken birkaç kelime kullanacak ‘al-ver-tut-elma-armut’ gibi. Ve insanlar ile iletişim içerisinde olacak. Yani şu anda içerisinde bulundurabildiğimiz pazar yeri, sosyal ortamlardan en yoğunluk yaşanan yerdeler. En büyük problemimiz de bunları aşabilmekti” diye konuştu.
"Hayatlarına bir yön verebildiklerini görmelerini istiyoruz"
‘Pazar Otizm’ projesine yeni başladıklarını ve tüm ilçelerdeki otizmli bireylerin de katılımını beklediklerini vurgulayan Özdemir, “Proje geçen hafta başlattığımız bir projemizdi. Bunu planlı bir şekilde sürdürmeyi hedefliyoruz. Bu proje belli bir otizmli çocuğa hitap etmiyor, Sapanca genelindeki hatta başka ilçelerden de katılım olmasını istiyoruz, bütün herkese hitap eden bir proje. Otizmli ailelerin en büyük sıkıntılarından bir tanesi çocuğumuz bizden sonra ne olur, hayatını nasıl sürdürür düşüncesinde. Bu şekilde çocukların meslek sahibi olabileceklerini göstermek istiyoruz, kendi hayatlarını sürdürmek için para kazanabileceklerini göstermek istiyoruz, aynı zamanda işe yaradıklarını bilsinler. Şimdiye kadar bireysel kalmışlar, hiçbir işe yaramadıklarını düşünüyorlar bu şekilde toplum içinde yer alacaklar. Kendilerine güvenleri artacak, iletişim kuracaklar bu çok önemli. Ailelerin de bizden sonra ne olacak düşüncesini ortadan kaldırmak amacıyla bir meslek sahibi olsunlar; bunu sadece pazarcılık mesleği olarak demiyorum en azından bunun farkına varsınlar bu şekilde hayatlarına bir yön verebilsinler istiyoruz” şeklinde konuştu.
"Projemizle otizmli çocukların hayatın farkına varabilmelerini hedefliyoruz"
Projenin amacından söz eden Özdemir, otizmli bireylerin sosyalleşmesini ve diğer insanlarla iletişim kurabilmelerini hedeflediklerini belirterek, “Buradaki amacımız; insanların otizmin farkına varabilmeleri olduğu kadar, otizmli çocukların hayatın farkına varabilmeleri, sosyal hayatın farkına varabilmeleri ve iletişim becerilerini kurabilmeleri asıl hedeflerimizden bir tanesi de bu. Otizmde yaşadığımız en büyük sıkıntılardan bir tanesi de çocukların 2’nci, 3’üncü kişiler ile iletişim kuramamaları, bu Pazar Otizm konsepti ile çocukların aşamadıkları bu sorunu; insanlar ile konuşurken, kullandıkları kelimeler ile önce 1’er 2’şer kelime ile başlayıp daha sonra bu kelimeleri artırarak iletişim kurmalarını ve rahat rahat kendilerini ifade etmelerini sağlamayı planlıyoruz” ifadelerini kullandı.
"Otizmli kardeşlerimizin gözlerinde ki o mutluluğu gördükçe bizde mutlu oluyoruz"
Belediye olarak bu projeye önem ve destek verdiklerini belirten Sapanca Belediye Başkan Yardımcısı Abdullah Şahin, “Cuma günleri 2 saatlik bir süreden oluşan bu projenin otizmli kardeşlerimizi topluma kazandırma ve iletişimlerini sağlama anlamında çok faydalı olduğunu gözlemliyoruz. Biz de Sapanca Belediyesi olarak bu projeye son derece önem, destek veriyoruz diğer sivil toplum örgütlerimiz ile birlikte. Belediyemizin sosyal belediyecilik anlamında bu tarz projelere çok büyük önem verdiğini, ayrıca başkanımızın öncülüğünde belirtmek istiyorum. Otizmli kardeşlerimizin gözlerindeki o mutluluğu gördükçe inanın biz de çok mutlu oluyoruz; büyükleri, vatandaşlar, idareciler olarak. Bu tip organizasyonların son derece destekçisiyiz. Şu andaki planlamamız proje için 5 aylık bir süreç, ancak 2 haftadır elde ettiğimiz sonuç, aldığımız sinerji bu proje bu şekilde devam ederse sürekli hale getirmeyi de amaçlıyoruz. Kardeşlerimizi mutlu edebildiğimiz, faydalı olabildiğimizi hissettiğimiz sürece bu projeyi devam ettirmek istiyoruz. Çok yeni proje olmasına rağmen henüz daha şöyle bir durum var sanki böyle ekonomik yardım faaliyetiymiş gibi algılanıyor şu anda ama projenin amacını gördükçe, anladıkça vatandaşımızın daha ilgili olduğunu gözlemliyoruz. Yanlarında ebeveynleri, yaşam koçları veya öğretmenleri olmadan birkaç kelime dahi konuşabilecek veya karşılıklı ikinci, üçüncü insanlarla tek kelimelik de olsa diyalog kurabilecek kadar bir katkıda bulunabilirsek ne mutlu bize. Amacımız otizmli kardeşlerimizin kendi gündelik yaşamlarını sağlayabilecek ve ticari yaşam adım atabilecek seviyeye gelmelerini sağlamak. Bunun için bu mücadeleyi veriyoruz hep birlikte” dedi.
"Vatandaşımız konuya duyarlı davrandı"
Projenin otizmli bireylerin iletişim ve becerilerini geliştirebileceğini söylen otizm ve bedensel engelli çocuklara antrenörlük yapan Sena Yücekaya, “Bu pazar, otizmli çocukların kendi becerilerini geliştirebileceği, iletişimlerini artırabileceği aynı zamanda düzenleme, sistemli davranma ya da davranış bozukluklarını giderme gibi birçok hedefi içeriyor. Faydalı olacağına inanıyoruz ve aslında örnek teşkil edecek bir çalışma. Çocuklar, insanlar ile daha fazla iletişim halinde oluyor, pazarcılarda da farkındalık oluştu, diğer vatandaşlar için de geçerli bu durum. Farkındalığı artırıcı bir çalışma ve çocuklar için de çok faydalı oldu aslında yurt genelinde de uygulansa çok güzel olur. Biz de yardımcı oluyoruz elbette ama zamanla o aşılacak ve bazı eksikler giderilecek öğrenildikçe. Örneğin nar ver diyoruz nar tartıyor, ne kadar tartması gerektiğinde bizler yardımcı oluyoruz ama zamanla öğrenilecek şeyler bunlar. Otizmli çocuklarda genel olarak konuşma bozukluğu olduğu için bazı çalışmalar yapmamız gerekiyor, dilini nasıl kullanmasını gerektiğini bilmediğinden dolayı ya da ağız yapısını nasıl açıp kapatmasını bilmediği için hatırlatma yapıyoruz yani bazı noktalara dokunarak hatırlatma yapıyoruz onlar da en azından kendilerini ifade etmeye çalışıyor, bir cesaret alıyorlar diyebiliriz. Bu 2’nci haftamız projede, bundan sonra da düzenli olarak bu çalışmalara devam edeceğiz. Bu projeye karşı vatandaşımız da çok duyarlı davrandı, hepsine teşekkür ediyorum” diye konuştu.
Öte yandan, yapılan röportajlar sırasında kendisine sorulan ’mutlu musun’ sorusuna ‘çok çok’ cevabını veren otizmli birey Barış Baykam’ın mutluluğu ise adeta gözlerinden okundu.